|
|
| |
نام فارسى |
|
کلونيدين |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
CLONIDINE HCL |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Catapres |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
ضد فشارخون |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
اگونيست مركزى α - آدرنرژيك |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
مركز و ازوموتور سمپاتيكى در سيستم عصبى مركزى را مهار مي‌كند و سبب كاهش ايمپالس‌هاى سيستم عصبى سمپاتيكى مي‌شود و فشارخون، تعداد نبض و برون‌ده قلبى را كاهش مي‌دهند. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
در فشارخون، موارد تثبيت‌نشده مثل قطع مصرف سيگار، الكل، مواد مخدر و بنزوديازپين‌ها، پروفيلاكسى ميگرن، گُرگرفتگي، يائسگي، ديس‌منوره، درمان سندرم Gilles de La Tourette و تشخيص فنوكروموسيتوما. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
هيپرتانسيون:
بالغين: مصرف خوراكى يا تزريقى 0/1 ميلي‌گرم دوبار در روز، سپس روزانه 0/2-0/1 ميلي‌گرم افزايش دهيد تا پاسخ درمانى مناسب بدست آيد. مقدار مصرف دارو در حدود 0/2-0/8 ميلي‌گرم روزانه و در دوزهاى منقسم مي‌باشد.
ميگرن و ديس‌منوره:
بالغين: 0/05mg به‌صورت خوراكى 3 بار در روز.
سندرم قطع سيگار:
بالغين: روزانه 0/05mg كه درصورت تحمل تا 0/2mg قابل افزايش است.
سندرم قطع مواد مخدر:
بالغين: روزانه 5 تا 15mcg/kg به‌صورت خوراكى و در دوزهاى منقسم حداكثر به‌مدت 10 روز (دارو را بايد به‌تدريج قطع كرد).
موارد منع مصرف: در حساسيت مفرط. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
قلبى عروقي: كاهش فشارخون وضعيتي، طپش قلب، نارسائى احتقانى قلب و اختلالات موجود در نوار قلب.
سيستم عصبى مركزي: خواب‌آلودگي، منگي، سردرد، خستگي، كابوس، بي‌خوابي، تغييرات شعوري، اضطراب، توهم، هذيان، افسردگي.
گوارشي: تهوع، استفراغ، احساس ناخوشي، يبوست، خشکى دهان.
پوست: راش، آلوپسي، رنگ‌پريدگى صورت، خارش، کهير، ادم، سوزش، پاپول، خارش، (لکه‌هاى داخل درمي).
چشم، گوش، حلق و بيني: تغييرات مزه و درد پاروتيد
اندوکرين: افزايش قند خون
عضلانى اسکلتي: درد عضلانى و مفصل و درد ساق پا.
ادرارى تناسلي: ناتوانى جنسي، سوزش ادرار، شب‌ادراري، ژنيکوماستي.
احتياطات:
در انفارکتوس ميوکارد، ديابت قندي، نارسائى مزمن کليوى و بيمارى رينود، SLE، اسکلرودرمي، پلي‌آرتريت نودوزا بيمارى تيروئيد، افسردگي، بيماري‌هاى مزمن انسدادى ريوي. بچه‌هاى زير ۱۲ سال، آسم و حاملگى (در گروه C قرار دارد) و در شيردهى با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. شروع اثر: ۶۰ـ۳۰ دقيقه. اثر: ۴ـ۲ ساعت. مدت اثر: ۸ ساعت. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى و به مقدار کم‌تر گوارشى (نيمه عمر: ۲۰ـ۶ ساعت). با همودياليز از خون پاک مي‌شود.
تداخلات داروئي: مصرف داروهاى مخدر و خواب‌آور و الکل باعث تشديد تضعيف CNS مي‌شود؛ TCAها باعث کاهش اثر ضد هيپرتانسيون آن مي‌شوند.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ تست‌هاى خوني: نوتروفيل‌ها، کاهش ميزن پلاکت.
ـ تست‌هاى کليوي: پروتئين، BUN، کراتينين (ادراري)، به افزايش مقادير آنها توجه شود، که مي‌تواند نشان‌دهنده سندرم نفروتيک باشد.
ـ حد پايه تست‌هاى کليوى و کبدى قبل از آغاز درمان بررسى شود.
ـ سطح خونى پتاسيم، گرچه به‌ندرت افزايش پتاسيم ممکن است رخ دهد.
ـ تست DIP-STICK (نوار کيفي) ادرار از نظر پروتئين در ادرار يکبار در روز و با ادرار اول صبح؛ که در صورت افزايش پروتئين، پروتئين ادرار ۲۴ ساعته بايد بررسى شود.
توصيه‌ها:
ـ در صورت بروز کاهش فشار خون شديد براى افزايش حجم خون مي‌توان از تزريق وريدى سالين ۹/۰ درصد استفاده کرد.
ـ در صورتي‌که بيمار قادر به بلعيدن نيست دارو را به‌صورت زيرزبانى مصرف کند.
روش تهيه / تجويز:
ـ بسته‌هاى دارو در محيط سرد و دربسته نگهدارى شوند.
ارزيابى باليني:
پاسخ به درمان: کاهش فشار خون در کسى که فشار خون بالا دارد.
بررسى وجود ادم در پاها و ساق پاها روزانه انجام شود.
واکنش‌هاى آلرژيک: راش، تب، خارش، کهير، و در صورتي‌که به آنتي‌هيستامين‌ها جواب ندهند بايد دارو را قطع کرد.
واکنش‌هاى آلرژيک ناشى از patchها: راش، کهير، آنژيوادم در صورت بروز اين علائم مصرف دارو را قطع کنيد.
علائم نارسائى قلبي: ادم، تنگي‌نفس، رال‌هاى مرطوب، و فشارخون.
علائم کليوي: پرادراري، کم‌ادراري، تکرر ادرار.
به‌منظور بررسى دژنراسيون شبکيه: آزمايشات دره‌اى چشم‌ها ضرورى است.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ به‌علت ايجاد خواب‌آلودگى از اعمال مخاطره‌آميز اجتناب شود.
ـ يک ساعت قبل از غذا مصرف شود.
ـ دارو را به‌طور ناگهانى و نامنظم قطع نکنيد چرا که علائم ناشى از قطع دارو ظاهر مي‌شوند: مثل افزايش فشارخون، سردرد، بي‌خوابي، افزايش تومور، تهوع، تعريق.
ـ از محصولات داروئى بدون نسخه و بدون اطلاع پزشک مصرف نکنيد.
ـ که از نور خورشيد اجتناب ورزند و يا از سايه‌‌گير استفاده کنند چرا که ممکن است حساسيت به نور ايجاد شود.
ـ بر رعايت ظرفيت تحمل بيمار براساس جدول دوز داروئى تأکيد کنيد حتى اگر بيمار حس کند که بهتر شده است.
ـ براى کاستن از ميزان بروز کاهش فشار خون وضعيتى به آرامى از وضعيت نشسته برخيزيد.
ـ در صورت بروز زخم‌هاى دهاني، گلودرد، تب و تورم دست‌ها يا پاها يا ضربانات نامنظم قلبى و يا درد قفسه صدرى و علائم آنژيوادم پزشک را مطلع سازند.
ـ افزايش تنفس، دهيدراتاسيون، استفراغ و اسهال ممکن است سبب کاهش فشار خون گردد و در صورت بروز اين علائم به پزشک اطلاع دهيد.
ـ ممکن است دارو سبب سرگيجه، غش و احساس سبک شدن سر شود که اين علائم در چند روز اول درمان مشهود است.
ـ ممکن است دارو سبب خشکى دهان شود که مي‌توانند از آب‌نبات با محصولات افزاينده بزاقى مصرف کنند.
ـ که ظرفيت تحمل داروئى مهم است و دارو را قطع يا افزايش ندهند مگر تحت نظر پزشک باشد.
ـ که دارو ممکن است سبب راش‌هاى جلدى يا اختلال تنفسى شود.
ـ که در صورت مصرف دارو از طريق پوست شروع پاسخ ممکن است ۳ـ۲ روز به‌طول انجامد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: قندخون.
کاهش: ۷MA ، کاته کولامين‌ها و آلدوسترون
درمان مصرف بيش از حد دارو: درمان نگهدارنده. تجويز تولادزدين، آتروپين و در صورت لزوم دوپامين. |
|
|
|
