|
|
|
کولون از انتهاى ايلئوم تا رکتوم ادامه دارد. سکوم، کولون صعودي، خم کبدى و کولون عرضى پروگزيمال، کولون راست را مىسازند. کولون عرضى ديستال، خم طحالي، کولون نزولي، کولون سيگموئيد، و رکتو سيگموئيد، کولون چپ را مىسازند. بخشهاى صعودى و نزولى در فضاى پشت سفاقى ثابت شدهآند، و کولون عرضى و کولون سيگموئيد توسط مزوکولون خود در حفرهٔ صفاقى آويزان شدهاند. قطر داخلى مجراى کولون در سکوم از همه جا بيشتر است و با حرکت به سمت ديستال کاهش مىيابد. ديوارهٔ کولون چهار لايه دارد: مخاط، زيرمخاط، لايهٔ عضلاني، و سروز. لايهٔ عضلانى خود شامل يک لايهٔ حلقوى داخلى و يک لايهٔ طولى خارجى است. عضلهٔ طولى در يک لايهٔ بسيار باريک بهطور کامل دور کولون را مىگيرد، و در سه نقطه پيرامون محيط، در سه نوار ضخيم بهنام تنيا تجمع مىيابد. ساکولاسيونها (هوسترومها) نتيجهٔ کوتاهشدن کولون توسط تنياها و انقباضات عضلهٔ حلقوى هستند. هوسترومها ساختارهاى آناتوميک فيکسشدهاى نيستند و ممکن است بهطور طولى جابهجا شوند.
|
|
در محل پيوند رکتوسيگموئيد، تنياهاى کولون از هم جدا مىشوند و پس از اين ناحيه، قابل مشاهده نيستند. رکتوم فوقانى در سمت جلو و کنار خود با صفاق پوشيده شده است. ولى در سطح پشتى خود، تا رکتوسيگموئيد، خلف صفاقى است. چين صفاقى قدامى در مردان در پشت مثانه و در زنان در پشت رحم (بنبست رکتومى - رحمى دوگلاس) قرار دارد. تودههاى تومور يا آبسههاى اين منطقه با معاينهٔ لگن يا معاينهٔ انگشتى مقعد بهسادگى لمس مىشوند.
|
|
دريچههاى رکتال هوستون، چينهاى مخاطى برجستهاى هستند که بهطور مارپيچ در داخل رکتوم قرار گرفتهاند. بهطور طبيعي، دريچهها نازک و با کنارههاى تيز و واضح بهنظر مىرسند. ولى در صورت التهاب ضخيم و محو مىشوند. دشوارترين محل عبور سيگموئيدوسکوپ، محل اتصال رکتوسيگموئيد است، و اين امر بهعلت زاويهدار بودن و انقباض عضلانى موضعى اين ناحيه است.
|
|
در مردان، غدهٔ پروستات، وزيکولهاى سمينال و مجارى سمينال در جلوى رکتوم قرار مىگيرند. پروستات معمولاً بهسادگى لمس مىشود، ولى وزيکولهاى سمينال بهخاطر ممانعت فاسياى رکتووزيکال دنون ويليوز - که در زير قرار دارد - بهسادگى لمس نمىشود، مگر آنکه ملتهب باشد.
|
|
|
خونرسانى به کولون راست (از دريچه ايلئوسکال تا نيمه کولون عرضي) بهوسيله مزانتريک فوقانى و بعد از آن بهوسيله شاخههاى مزانتريک تحتانى است. شرائين کوليک راست و ميانى از مزانتر فوقانى و کوليک چپ از مزانتر تحتانى مىگيرند.
|
|
سرخرگهاى کوليک حدوداً در ۵/۲ سانتىمترى کنارهٔ مزوکوليک روده دو شاخه مىشوند و قوسهائى تشکيل مىدهند و به اين ترتيب، راهى از عروق ارتباطى مىسازند که سرخرگ حاشيهاى دروماند ناميده مىشود. به اين ترتيب، سرخرگ حاشيهاى آناستوموزى بين سرخرگهاى مزانتريک فوقانى و تحتانى تشکيل مىدهد.
|
|
سرخرگ هموروئيدى ميانى در هر طرف از شاخههاى قدامى سرخرگ ايلياک داخلى يا از سرخرگ پودندال داخلى جدا مىشود و در رباطهاى جانبى رکتوم بهسمت داخل حرکت مىکند. سرخرگهاى هموروئيدى تحتانى از سرخرگهاى پودندال داخلى جدا مىشوند و از کانال آلکوک (Alcock) مىگذرند. آناستوموز بين عروق هموروئيد فوقانى (ادامه مزانتر تحتاني) و شاخههاى سرخرگهاى ايلياک داخلى منجر به ايجاد گردش خون جانبى مىشوند که بعد از برش جراحى يا انسداد آترواسکلروزى خونرسانى کولون چپ مهم است.
|
|
سياهرگها همراه سرخرگهاى متناظر خود هستند و از طريق وريد باب به کبد يا از طريق سياهرگهاى هيپوگاستريک به گردش خون عمومى تخليه مىشوند. شبکههاى لنفاوى پيوسته در لايههاى زيرمخاط و زير سروز ديوارهٔ روده به مجارى لنفاوى و گرههاى لنفاوى همراه عروق خونى تخليه مىشوند.
|
|
|
اعصاب سمپاتيک کولون راست از T10-12 و کولون چپ از L1-L3 و اعصاب سمپاتيک کولون راست از واگ راست تأمين مىشود.
|
|
اعصاب پاراسمپاتيک کولون چپ از S2-4 تأمين مىشود. اين رشتهها بهصورت اعصاب اريجنتيس (nervi ergentes) - که شبکهٔ لگنى را تشکيل مىدهند و شاخههائى به قسمتهاى عرضي، نزولى و لگنى کولون مىفرستند - از نخاع نشأت مىگيرند.
|