۱۹۴۹ م. دایرةالمعارف عکاسی

۱۹۴۸ م. راديو ترانزيستورى و اختراع ترانزيستور

يکى از مهم‌ترين پديده‌هاى الکترونيکى در اواخر نيمه قرن بيستم اختراع ترانزيستورها مى‌باشد. ترانزيستورها در سال ۱۹۴۸ به‌وسيله دو مهندس آمريکائى به‌نام‌هاى جان‌باردين (J. Bardeen) و واتربراتين (W.Brattin) با همکارى ويليام شاکلى (V.shockleg) در آزمايشگاه معروف بِل در آمريکا اختراع شد. باردين و براتين به سبب اين موفقيت به دريافت جايزه نوبل فيزيک نائل گرديدند. آنها با اين اختراع راديوهاى لامپى را به راديوهاى ترانزيستورى تبديل کردند، و به‌طور کلى در بسيارى از دستگاه‌هاى الکترونيکى از اين اختراع بهره‌مند شدند. يکى از اين دستگاه‌ها گيرنده‌ها راديوئى بود که در سال ۱۹۵۰؛ ساخت آنها شروع شد. در گذشته دستگاه‌هاى الکترونى که ساخته مى‌شد با الکترون آزاد (لامپ‌هاى گرمايوني) کار مى‌کرد. اگرچه تا سال ۱۹۴۸؛ هيچ‌کس موفق نشده بود آنها را به‌عنوان تقويت‌کننده به‌کار برد. اختراع ترانزيستورها تصادفى نبود که پس از کوشش‌هاى بسيار در زمينه فيزيک حالت جامد شدند. باردين و براتين راديوى ترانزيستورى را بى‌نياز از لامپ‌هاى گرمايونى و با استفاده از باطرى خشک ساختند. در دهه ۱۹۵۰ مبالغ زيادى در کشورهاى صنعتى براى برنامه‌هاى پژوهشي، توسعه‌اى و توليدى براى ترانزيستورها و نيمه‌رساناها سرمايه‌گذارى کردند که بيشترين سهم آن متعلق به آمريکا بود.

ترانزيستورها از قسمت‌هائى ساخته شده که سائيده نمى‌شوند و از بين نمى‌روند و تقريباً عمر نامحدود دارند. توليد انبوه در سال ۱۹۵۰ شروع شد ترانزيستورها توان بسيار کمى تلف مى‌کنند. احتياج به گرم کردن براى توليد الکترون آزاد ندارند. باطرى کوچک براى ادامه کار آنها کافى مى‌باشد. ترانزيستورها را در طراحى‌هائى که تائيد شده مى‌توان به‌کار برد. اندازه و وزن بسيار کوچک آنها همراه با ايجاد گرماى کم اجازه مى‌دهد که تعداد زيادى از آنها را در جاى کوچکى کنار هم قرار دهيم. اين موضوع با قابليت اطمينان آنها طرح مدارهاى بسيار فشرده و پيچيده را که براى کاربردهاى رايانه‌ها، دستگاه‌هاى اندازه‌گيرى قابل حمل، ماهواره‌ها و غيره امکان‌پذير ساخته است.

رايانه‌هاى عظيم و ابتدائى سال‌هاى دهه ۱۹۵۰ مثل حساب آنياک ANIAC که بيش از ۱۸۰۰۰ لامپ داشت به آخرين حد پيشرفت با لامپ‌هاى گرمايونى و اجزاء عادى رسيده بودند بيشتر از دقتى که صرف کار سودمند مى‌کردند به علت خراب شدن قسمت‌هاى گوناگون آنها وقت تلف مى‌کردند. افزايش قابليت اطمينان، فشردگي، و کارآئى ترانزيستورها در مقايسه با لامپ‌هاى گرمايونى عامل عمده امکان‌پذير ساختن توليد حسابگرهاى نسل دوم بود که صنعت رايانه‌سازى را به‌کار انداخت. در مدت ده سال انواع مختلف ترانزيستورها ظاهر شدند، و به ميزان زيادى دامنه فرکانس، سرعت عمل، ولتاژ، جريان و توان را افزايش دادند. پيوسته اندازه و بهاء آنها پائين آمد.

افزايش ترانزيستورها به زيان لامپ‌هاى گرمايونى تمام شده اما در اين مورد که ترانزيستورها سرانجام مى‌توانند کاملاً جايگزين لامپ‌ها شوند هنوز ترديد هست. هنوز دستگاه‌هاى حالت جامد که قادر باشند جاى لامپ‌هاى فرستنده با توان زياد را بگيرند يا قابل مقايسه با لامپ‌هاى پرتوکاتُدى باشند به‌وجود نيامده‌اند. ترانزيستورها بر اثر دماهاى زياد با تشعشع هسته‌اى در معرض خراب شدن قرار دارند و اين در ساختن دستگاه‌هاى مورد لزوم براى پژوهش‌هاى فضائى و ايستگاه‌هاى توليد برق هسته‌اى اشکالاتى ايجاد مى‌کند. ترانزيستورها بيشتر از آن رو که در ساختن راديو به‌کار مى‌روند معروفيت پيدا کرده‌اند. امروزه راديوها را براساس کاربردهاى آنها مى‌سازند و در دسترس عموم قرار مى‌دهند.

۱۹۴۸ م. اختراع صفحه‌هاى ريزشيار براى گرامافون با نواخت طولانى

بعد از اختراع صفحه‌گردان توسط شارل کروس (Charlscros) کارخانه‌ها شروع به ساختن صفحه‌هائى با ۷۸ دور در دقيقه کردند. اين صفحه‌ها از نوعى کائوچو يا کپال (Copal) با مقدارى پودر سنگ سياه در ۱۵۰ درجه حرارت پخته مى‌شد تا به‌صورت خمير درآمده و در قالب‌ها شکل مى‌گرفت.

اين صفحه‌ها شکننده بود و از مقاومت کمى برخوردار بود. در آغاز تهيه اين صفحه‌ها قبلاً مقوائى به اندازه صفحه‌ها تهيه مى‌شد و در ميان موادى که براى صفحه آماده شده بود در زير قالب پرس قرار مى‌گرفت. پس از مدتى مقوا از دور خارج گشت و فقط مواد خالص جانشين آن شد. حُسن اين صفحه‌ها آن بود که مثل صفحه‌هاى پلاستيکى که بعداً درست شد تاب برنمى‌داشت و يا گرما و سرماى روى آنها اثرى نداشت. در سال ۱۹۴۸ متخصصين و مهندسين که روى طرح اين نوع صفحه‌ها کار مى‌کردند فعاليت خود را جهت ايجاد و ساخت صفحه‌هائى با شيارهاى ريزتر و زمان بيشتر آغاز کردند و سرانجام در آمريکا يک گروه متخصص زيرنظر پيتر گلدمارک (Peter Goldmark) از آزمايشگاه C.B.S در سال ۱۹۴۸ از موادى صنعتى به‌نام رزين سينيتيک (Resine Synthetique) استات دو ونيل (Acetate de Vinyl) با پودرهاى سياه‌کننده صفحات ريزشيار به‌نام (Microgroove) را ساختند. اين صفحه‌ها داراى ضبط خوب و از کيفيت و حساسيت بى‌نظيرى نسبت به صفحه‌هاى ۷۸ دور برخوردار بودند. کمپانى‌ها با دستورالعمل‌هاى متخصصين اندازه و تعداد شيارها و دور آنها را استاندارد نمودند.

۱۹۴۸ م. روزنامه هامبورگر آبندبلات

روزنامه هامبورگر آبندبلات در سال ۱۹۴۸ در آلمان تأسيس و منتشر شد.

۱۹۴۹ م. ماشين حروف‌چينى عکسى - لومى‌تايپ

با تحولاتى که در زمينه فنون عکاسى به‌وجود آمد، بسيارى بر آن شدند تا از طريق عکسبردارى از حروف، راهى براى جايگزين کردن حروف فلزى بيابند. يکى از نخستين تجربه‌هاى موفق در اين زمينه سيستم لومى‌تايپ (Lumitype) بود که توسط دو فرانسوى به‌نام‌هاى رنه هيگونه (Rene Higonnet) و لوئى موارد (Louis Moyroud) در سال ۱۹۴۹ ساخته شد. ماشين مذکور داراى مخزنى از قالب‌هاى حرفى نورگير به شکل يک صفحه مدور سريع‌السير مى‌باشد. متصدى ماشين با استفاده از شستى‌هاى صفحه کليد همانند تحرير متن موردنظر را بر روى يک نوار کاغذى منتقل مى‌کند. اين نوار يک دوربين عکاسى بسيار پُرسرعت را به حرکت درمى‌آورد و در هر لحظه که حرف جديدى در برابر دوربين قرار مى‌گيرد. فلاش دوربين روشن مى‌شود و عمل عکسبردارى انجام مى‌گيرد. نمونه‌هاى مختلفى از اين ماشين‌ها در آمريکا و اروپا ساخته و به کشورهاى مختلف راه پيدا کردند. از جمله در ايران نيز از اين نوع ماشين نيز استفاده شده است. نوع آن در آمريکا به‌نام فوتون (Photon) و در انگلستان به‌نام مونوفتو (Monophoto) در سال ۱۹۵۰ ارائه گرديد.

۱۹۴۹ م. اختراع لامپ دوربين تلويزيون - ويديکون

لامپ دوربين تلويزيون به‌نام ويديکون (Vidicon) به‌وسيله وايمر استانلى معرفى شد. ويديکون را مى‌توان توسعه قابل‌ملاحظه‌اى در چشم الکترونيکى دانست. ويديکون لامپ دوربين تلويزيون است که در آن تصوير نورى برروى سطح رساناى نورى مى‌افتد و سپس به الگوئى از بارهاى الکتريکى متغير تبديل مى‌شود. آنگاه پرتو باريکى از الکترون‌هاى کم‌سرعت از روى اين سطح‌ها عبور داده مى‌شود و الگو بارهاى تصوير را به يک جريان متغير تبديل مى‌کند. فيزيکدانان در آمريکا و انگلستان، هلند، آلمان، اصلاحاتى برروى لامپ‌هاى ويديکون اعمال کرده‌اند که اکنون به‌صورت لامپ‌هاى فشرده، حساس بسيار محکم توليد شده است. اين لامپ‌ها براى کنترل ميزان عدسي، هم‌زمان کردن ضبط برروى نوار، فاصله‌سنجى چشم جهانى تلويزيوني، تصويرهاى شگفت‌انگيز بسيار نزديک از سطح ماه را که موشک‌هاى رنجر به زمين فرستادند، به ما نشان دادند. مهندسان هسته‌اى از آنها براى نگاه کردن کاملاً بى‌خطر به مرکز راديواکتيو راکتور اتمى استفاده مى‌کنند.

براى نظارت کردن بر يک کارخانه از پشت ميز خود محل‌هاى مختلف را کنترل مى‌کنند. با آنها مى‌توان درون گوشه‌ها و زير زمين‌ها و اعماق درياها را نگريست. اين سيستم براى نظارت بر معادن، سوپرمارکت‌ها، ايستگاه‌هاى راه‌آهن، تالارهاى کنفرانس، کابين کشتى‌ها براى کنترل نقاط مختلف کشتى و صدها کاربرد ديگر به‌کار مى‌رود. مى‌توان دامنه طيفى دوربين‌هاى تلويزيونى را به فروسرخ و فرابنفش وسعت داد تا جائى که حتى اين دوربين‌ها مى‌توانند درون تاريکى‌ها را ببينند.

۱۹۴۹ م. دايرةالمعارف عکاسى

اولين دايرةالمعارف عکاسى (The Encyclopadia of Photograply) در سال ۱۹۴۹ در بيست جلد منتشر شد.