|
|
مسؤوليت‌هاى راهنما يا مشاور مدرسه
|
|
| مسؤوليت فنى و تخصصى اجراى برنامهٔ راهنمايى و مشاوره مدرسه بر عهدهٔ مشاور است. زيرا او در زمينهٔ اجراى صحيح برنامه، آموزش ديده است و تخصص دارد. مشاور مدرسه، به انجام فعاليت‌هائى در زمينه‌هاى شناخت دانشآموزان، راهنمايى و مشاورهٔ فردى و گروهى با دانشآموزان و اولياى آنان و کارکنان مدرسه، و ارجاع به موقع دانشآموزان نيازمند به مراکز ذيربط براى دريافت کمک‌هاى ضرورى مبادرت مى‌ورزد. مسؤوليت‌هاى مشاور مدرسه در مقاطع متعدد تحصيلى متفاوت است. مشاور مدرسه در دورهٔ ابتدايي، بر پيشگيرى از ناراحتى‌ها تأکيد مى‌ورزد؛ در دورهٔ راهنمايي، بيشتر بر خودشناسى دانشآموزان توجه مى‌کند؛ و در دورهٔ دبيرستان، درمان مشکلات و ناراحتى‌ها را مورد توجه قرار مى‌دهد. مشاور مدرسه، هم‌چنين معلم را در شناخت دانشآموزان کمک مى‌کند.
|
|
| به اعتقاد راتنى و روئنس (۱۹۴۹) (Rothney & Roens) مسؤوليت‌هاى مشاور مدرسه شامل تعبير و تفسير نتايج آزمون‌هاى روانى براى دانشآموزان، کمک به دانشآموزان در انتخاب دروس و رشته‌هاى تحصيلى مناسب، کشف علل مردودى دانشآموزان و پيشنهاد راه‌حل‌هاى مناسب، ارائه اطلاعات شغلى به دانشآموزان، و کمک به دانشآموزان در حل مشکلات رفتارى است. نوئل (۱۹۵۱) (Noel) که مسؤوليت مشاوران را از ديدگاه معلمان مورد بررسى قرار داده است مى‌گويد معلمان توقع دارند که مشاوران فقط با دانش‌آموزانى که مشکل عاطفى دارند به مشاوره بپردازند، با معلمان دربارهٔ شيوه‌هاى صحيح راهنمايى تحصيلى به گفتگو بنشينند، و معلمان را در حل مشکلات دانشآموزان يارى دهند. به نظر استوارت (۱۹۵۹) (Stewart) مسؤوليت مشاور مدرسه در برنامهٔ راهنمايى و مشاوره شامل برگزارى جلسات مشاورهٔ فردى و گروهى با دانشآموزان، تشکيل پروندهٔ راهنمايى براى دانشآموزان، جمع‌آورى اطلاعات دقيق و گسترده دربارهٔ دانشآموزان و محيط زندگى آنان، و کمک به معلمان براى رفع مشکلات دانشآموزان است.
|
|
| مسؤوليت‌هاى عمدهٔ مشاور مدرسه در مشاوره، مشورت، هماهنگي، و ارجاع و پيگيرى خلاصه مى‌شود. مشاوره با دانشآموزان و اولياى آنان و کارکنان مدرسه از فعاليت‌هاى اساسى و اوليهٔ مشاور مدرسه به حساب مى‌آيد و بخش چشم‌گيرى از اوقات مشاور را به خود تخصيص مى‌دهد. مشاور مدرسه از طريق مشاورهٔ فردى يا گروهى با دانشآموزان و اولياى آنان، پس از شناخت احساسات و افکار و نيازها و ارزش‌ها، مراجعان را در حل مشکلات عاطفي، تصميم‌گيرى و مقابله با مسائل آينده يارى مى‌دهد. براى موفقيت در انجام اين مسؤوليت، مشاور مدرسه بايد از فنون و روش‌هاى مشاوره آگاهى کافى داشته باشد. مشاور نبايد از راهنمايى دانشآموزان و اولياى آنان غافل بماند و از طريق تشکيل جلسات راهنمايى فردى و گروهي، اطلاعات مفيدى در زمينه‌هاى تحصيلى و شغلى و خانوادگى در دسترس دانشآموزان و خانوادهٔ آنان قرار دهد و آنان را در تصميم‌گيرى صحيح در هر مورد کمک کند و از پيدايش مشکلات آينده پيشگيرى به عمل آورد.
|
|
| مشاور علاوه بر انجام مشاوره به مشورت با اطرافيان دانشآموز نيز مى‌پردازد و به‌وسيله آن اطلاعات ارزنده‌اى در مورد شيوه‌هاى تعامل و کارکردن با دانشآموز را در دسترس کسانى که با او در ارتباط هستند قرار مى‌دهد. مشاور مدرسه با مدير و معلم و ساير کارکنان مدرسه دربارهٔ دانشآموز جلسات مشورتى تشکيل مى‌دهد و ضمن مبادله‌ٔ اطلاعات، شناخت بهتر و دقيق‌ترى از دانشآموز به‌دست مى‌آورد. والدين نيز ضمن تماس با مشاور مدرسه، از او در زمينه‌هاى متعدد دربارهٔ فرزند خود نظرخواهى مى‌کنند. مشاور بايد اطلاعات صحيح و دقيق را در موارد گوناگون به موقع به والدين ارائه دهد. مشاور براى موفقيت در اين مورد، بايد در شيوه‌هاى گوناگون تربيت و نيز انواع مشکلات کودکان و نوجوانان و جوانان و روش‌هاى حل آنها مسلّط باشد. (براى کسب اطلاع بيشتر به کتاب فنون تربيت کودک مراجعه کنيد.)
|
|
| مشاور مدرسه علاوه بر مشاوره و مشورت، بايد مجموعهٔ فعاليت‌هاى انجام شده از طرف اشخاص گوناگون را در جهت کمک به دانشآموز و حل مشکلات او، هماهنگ سازد. ايجاد هماهنگى بين فعاليت‌هاى متعدد، از مسؤوليت‌هاى مهم مشاور مدرسه محسوب مى‌شود و براى موفقيت در کمک به دانشآموز ضرورت دارد. از اين رو، مشاور مدرسه بايد با افراد و منابع کمکى در تماس دائم باشد و در صورتى که مشاور نتواند مشکل دانش‌آموزى را حل کند، بايد او را نزد افراد آگاه و متخصص ارجاع دهد و از آنان براى کمک به مراجع، طلب يارى کند.
|
|
|
|
| خصوصيات راهنما يا مشاور در موفقيت کارش تأثير به‌سزائى دارد. راهنما و مشاور بايد:
|
|
| - از سلامت روانى و جسمانى برخوردار باشد و از بخل و حسد و دروغ بپرهيزد؛
|
|
| - باهوش باشد و به راحتى و صراحت و فصاحت صحبت کند و توانائى لازم براى استدلال و درک و فهم مطالب را داشته باشد.
|
|
| - به انسان‌ها و حل مسائل و مشکلات آنان علاقمند باشد.
|
|
| - در روابط خود با ديگران انعطاف‌پذير و صبور باشد و کسى را به تبعيت از خويش مجبور نکند.
|
|
| - صميمى و مهربان و رازدار باشد و به ديگران احترام بگذارد.
|
|
| - از توانائى‌ها و محدوديت‌هاى خود آگاه باشد.
|
|
| - در زمينهٔ مشاوره، روانشناسي، تعليم و تربيت، جامعه‌شناسي، و نيز امکانات شغلى و تحصيلى و بهداشتى جامعه آگاهى داشته باشد.
|
|
| - متقى و خوش‌نام باشد و خدمت صادقانه و خالصانه به همنوع را مدّ نظر قرار دهد.
|
|
| - حضور ذهن داشته باشد و بتواند سؤالات دقيق و مناسب را به موقع مطرح سازد.
|
|
| - به مطالعه و افزايش دانش خود علاقه‌مند باشد و بکوشد در جريان جديد‌ترين مطالب علمى دربارهٔ رشته خود قرار گيرد.
|
|
| - در برقرارى رابطه با انسان‌ها مجرب باشد و تحمل شنيدن مطالبى را که خود به آنها معتقد نيست داشته باشد.
|
