باتوجه به زنجيرهٔ عفونت بيمارستاني، راههاى کنترل اينگونه عفونتها را در سه بخش مىتوان اعمال نمود که به طور خلاصه تحت سه عنوان زير قابل بررسى است:
۱. از بين بردن عامل بيمارىزا در مخزن يا منبع
۲. قطع راههاى انتقال
۳. کنترل ميزبان
تمام اقدامهاى مربوط به کنترل بايد در چارچوب يک برنامهٔ مراقبت که هدف آن کاهش ميزان ابتلاء از طريق اعمال روشهاى اپيدميولوژى به طور روزمره باشد به اجراء درآيد.
جدول
خلاصهٔ اجزاء اقدامهاى کنترل با توجه به سه بخش عمدهٔ زنجيرهٔ عفونت بيمارستانى
از بين بردن عامل بيمارىزا در مخزن يا منبع
۱. براى منابع بيجان: - گندزدائى - استريل - اصلاح طرح بيمارستانى - سيستم دفع فضولات - بهداشت محيط بيمارستان - بيمارستان - بهداشت آشپزخانه و رختشوىخانه
۲. براى منابع جاندار: - خدمات بهداشتى کارکنان - درمان کارکنان - استفاده از پيشگيرى داروئى
قطع راههاى انتقال
- شستن دقيق و مرتب دستها
- جداسازى (ايزولاسيون)
- جداسازى فضاهاى لازم
- کاربرد روشهاى استريل
- استفاده از مواد ضدعفونىکننده و اشعهٔ فرابنفش
- اصلاح سيستمهاى تهويه و کنترل فشار و جهت هوا
- استفاده از لباسهاى حفاظتى، دهانبند، دستکش
- بهداشت وسايل، ظروف، تجهيزات
- اعمال مديريت صحيح
- کنترل عيادتکنندگان
- آموزش کارکنان
منظور از مراقبت، گردآوري، تنظيم، تجزيه و تحليل و بازتاب اطلاعات اپيدميولوژى در زمينهٔ عفونتها به طور منظم و دايمى است. اين امر بايد توسط يک نفر پرستار کنترل عفونت و با پشتيبانى اپيدميولوژيست بيمارستان به اجراء درآيد. فعاليتهاى اين دو در چارچوب وظايف يک کميتهٔ کنترل عفونت، بيمارستانى خواهد بود که تحت نظر مدير بيمارستان به انجام وظيفه خواهد پرداخت. کميتهٔ کنترل عفونت علاوه بر نظارت بر امر مراقبت اپيدميولوژى وظايف زير را نيز خواهد داشت:
۱. تعيين راهکارهاى جداسازى
۲. تعيين راهکارهاى مربوط به تکنيکهاى گندزدائى و رعايت روشهاى بهداشتى
۳. تنظيم برنامه براى خدمات بهداشتى کارکنان مانند واکسيناسيون و آزمايشها و معاينههاى دورهاي
۴. تنظيم برنامه آموزش حين خدمت
۵. نظارت بر بهداشت کلى محيط بيمارستان
۶. تنظيم و توزيع راهکارهاى مربوط به نحوهٔ استفاده از دستگاهها، وسايل، مواد و داروها درجهت کاهش خطر انتقال عفونت
۷. کمک به بررسى پادزيستهاى مناسب جهت درمان توسط پزشکان