|
|
|
| در خبرنويسى عنصر 'چه' به 'ماهيت و فعليت' رويداد مربوط شود، خواه فعلى صورت پذيرد يا انجام نپذيرد. 'چه' ممکن است يک حادثه رانندگي، آتش‌سوزي، تصويب يا رد لايحه‌هاى قانوني، افتتاح کارخانه، سفر و هر آنچه به ماهيت يا فعليت يک رويداد مربوط مى‌شود، باشد. 'چه' معمولاً اگر در شروع خبر قرار گيرد به جذابيت و کشش خبر مى‌افزايد، اما در مورد يک رويداد خبري، خبرنويس بايد تشخيص دهد از ميان مطالب يا موضوع‌هاى مختلفى که يک رويداد را به‌وجود مى‌آورد، کداميک از اهميت بيشترى برخوردار است، اين بدان خاطر است که در يک خبر چند عنصر 'چه' معمولاً اگر در شروع خبر قرار گيرد به جذابيت و کشش خبر مى‌افزايد، اما در مورد يک رويداد خبري، خبرنويس بايد تشخيص دهد از ميان مطالب يا موضوع‌هاى مختلفى که يک رويداد را به‌وجود مى‌آورد، کداميک از اهميت بيشترى برخوردار است، اين بدان خاطر است که در يک خبر چند عنصر 'چه' ممکن است وجود داشته باشد.
|
|
| از ميان مطالب متعدد (چه‌ها) بايد آن موردى را انتخاب کرد که داراى ارزش خبرى بيشترى باشد. به‌عنوان مثال، اگر رويداد حاوى ارزش دربرگيرى است بايد کوشيد آن را به‌طرز روشنى در 'ليد' نشان داد.
|
|
| به اين مثال که مصاحبه با مدير نمايشگاه بازرگانى ايران در کويت است توجه کنيد:
|
|
| - که: ... (نام و نام خانوادگي) مدير نمايشگاه بازرگاني.
|
|
| - چه: پايان کار نمايشگاه
|
|
| - چه: فروش بالغ بر ۵ ميليون دلار کالا در محل نمايشگاه
|
|
| - چه: بازديد بيش از ۶۵۰ هزار نفر از مردم کويت از نمايشگاه
|
|
| - چه: (اعلام خبر) برگزارى نمايشگاه ديگرى در کويت
|
|
| در مصاحبه‌ها، به‌طورکلي، عناصر 'که' و 'چه' نسبت به ساير عناصر از اهميت ويژه‌اى برخوردار است و در اين بين، اهميت عنصر 'چه' از ديگر عناصر خبر بيشتر است.
|
|
| در اين مصاحبه، مطالب متعددى (چه) بيان شده است اما با توجه به ارزش‌هاى دربرگيري، فراوانى و تعداد و تازگي، مطلب، 'فروش بالغ بر ۵ ميليون دلار کالا در محل نمايشگاه' و سپس 'امضاء قرارداد صدور بيش از ۴۵۰ ميليون دلار کالا به کويت' از ديگر مطالب مهم‌تر است، بنابراين خبر را مى‌توان به يکى از دوصورت زير نگارش و تنظيم کرد:
|
|
| - نمونه اول:
|
| مدير نمايشگاه بازرگانى ايران در کويت طى مصاحبه‌اى اعلام کرد در جريان برگزارى اين نمايشگاه بالغ بر ۵ ميليون دلار کالاى ساخت کشور به فروش رفت. ... (نام و نام خانوادگي) مدير نخستين نمايشگاه بازرگانى محصولات صنعتي، معدنى و کشاورزى ايران در کويت در اين مصاحبه گفت: علاوه بر اين، قرارداد صدور بيش از ۴۵۰ ميليون دلار کالاهاى مختلف به کويت با بازرگانان آن کشور به امضاء رسيد.
|
|
| مدير نمايشگاه افزود: در مدت برگزارى اين نمايشگاه که روز گذشته به پايان رسيد، ۶۵۰هزار نفر از مردم کويت از آن بازديد کردند.
|
|
| ... (نام و نام خانوادگي) با موفق خواندن کار نخستين نمايشگاه گفت: تصميم گرفته شده است نمايشگاه ديگرى از سوى مرکز توسعه صادرات در کويت برگزار شود.
|
|
| - نمونه دوم:
|
| فروش بالغ بر ۵ ميليون دلار کالا و امضاء قرارداد براى صدور بيش از ۴۵۰ ميليون دلار کالاى مختلف با بازرگانان کويتى از نتايج برگزارى نخستين نمايشگاه محصولات صنعتي، معدنى و کشاورزى ايران در کويت است.
|
|
| ... (نام و نام خانوادگي) مدير نمايشگاه بازرگانى ايران در کويت در پايان کار برگزارى نمايشگاه طى مصاحبه‌اى با اعلام اين مطلب افزود: بيش از ۶۵۰ هزار نفر از مردم کويت از اين نمايشگاه ديدن کردند.
|
|
| وى گفت: در پى موفقيت اين نمايشگاه، تصميم گرفته شد، نمايشگاه ديگرى از سوى مرکز توسعه صادرات در کويت برگزار شود.
|
|
|
|
| عنصر 'چرا' علت، دليل يا انگيزه به‌وجود آمدن رويداد را بيان مىکند و عنصر 'چگونه' نحوه، چگونگى و طريقه وقوع رويداد را.
|
|
| در بسيارى مواقع خبرنگار 'چگونگي' به‌وجود آمدن يک رويداد خبرى را کسب مىکند، اما از علت و انگيزه‌اى که در پشت آن پنهان است، بى‌خبر است، يا علت و انگيزه را مى‌داند، اما از نحوه وقوع رويداد اطلاعاتى ندارد.
|
|
| به‌عنوان مثال در خبر سقوط يک هواپيما شايد در همان ساعت‌هاى اوليه يا روز نخست، نتوان علت سقوط هواپيما را به‌دست آورد. علت سقوط هواپيما وقتى رسماً اعلام خواهدشد که 'جعبه سياه' که حاوى نوار مکالمات خلبان با برج مراقبت است، به‌دست آيد. پس از تجزيه و تحليل مکالمه خلبان، در آخرين لحظه‌هاى حيات آن و اطلاعاتى که از محل سقوط هواپيما به‌دست مى‌آيد، کارشناسان روزها، هفته‌ها يا ماه‌ها بعد علت سقوط را اعلام مى‌کنند. عنصر 'چرا' و 'چگونه' هنگام تهيه گزارش‌هاى تشريحى و تحليلى يا ليدهاى تشريحى و تحليلى بيشتر از ساير موارد، مورد استفاده قرار مى‌گيرد، زيرا در اين‌گونه گزارش‌هاى خبري، خبرنگار، زمان بيشترى را براى کسب و بررسى علت، انگيزه يا نحوه و چگونگى به‌وجود آمدن رويداد خبرى را در اختيار دارد.
|
|
| مثال: (چرا؟):
|
| ۱. شدت بارندگى سبب جارى شدن سيل در استان مازندران شد و خسارات مالى به مبلغ ۱۰۰ ميليون ريال بر جاى گذاشت.
|
|
| ۲. بر اثر برخورد يک قايق ماهيگيرى با قايقى مسافربرى در رودخانه 'آمازون' دست کم ۱۰ نفر کشته شدند.
|
|
| ۳. به مناسب روز ملى بلغارستان، پيام تبريکى از سوى معاون رئيس‌جمهورى به نخست‌وزير آن کشور مخابره شد.
|
|
| مثال: (چگونه؟):
|
| ۱. يک فروند جنگنده نيروى هوائى قطر از نوع ميراژ 'اف-يک' در جريان پرواز آموزشى سقوط کرد.
|
|
| ۲. با سخنان رئيس‌جمهوري،فردا نخستين سمينار حل مسائل و مشکلات نظام ادارى کشور، گشايش مى‌يابد.
|
|
| ۳. اولين نمايشگاه منسوجات صادراتي، طى مراسمى با سخنان مدير عامل بانک صنعت و معدن در پارک ارم گشايش يافت.
|
