پریدن (۲)

ابتدا شناسايى برخى از ويژگى‌هاى پرش طول جفتى و پرش عمودى در پرش‌کنندگان مبتدى مفيد است. بسيارى از کودکان در سنين پائين پرش عمودى را شروع مى‌کنند، حتى اگر قصد داشته باشند پرش طول را اجراء کنند. پرش‌هاى کودکان مبتدى را در تصاوير زير نگاه کنيد. در تصوير اول پرش عمودى و در تصاوير بعدى پرش طول يا پرش طول جفتى نشان داده شده است. توجه داشته باشيد که در هر سه پرش، خميدگى بدن در مرحلهٔ آمادگي، بسيار کم و باز شدن پاها به هنگام جدا شدن از زمين کامل نيست. در واقع، کودکى که در تصوير زير پرش عمودى مى‌کند، براى پرتاب بدن به بالا، به جاى باز کردن کامل پاها، آنها را جمع کرده است. در اين مورد، ارتفاع سر در لحظهٔ اوج پريدن، بلندتر از ارتفاع آن در موقع جدا شدن از زمين نيست.

ويژگى ديگر پرش‌کنندگان مبتدى اين است که از هر دو پا به‌طور هم‌زمان براى بلندشدن از زمين و فرود استفاده نمى‌کنند، حتى اگر تصميم به اين کار داشته باشند (تصوير زير). پرش با يک پا به هنگام کندن بدن از زمين همان‌طور که در جداول بعدى آمده است ابتدائى‌ترين شکل عمل پا در ترتيب رشدى پرش طول جفتى است. پاها حتى ممکن است در پرواز قرينه نباشند. براى بهترشدن کنش پا، پرش‌کننده اولاً بايد بتواند عمل کَندن، پرواز و فرود را به شکل قرينه با هر دو پا انجام دهد؛ ثانياً بايد پس از آن مفصل‌هاى مچ پاها، زانوها، و ران‌ها را در لحظهٔ کندن بدن از زمين کاملاً باز کند و به دنبال کشيدن کامل و توأم با تمام نيروى پاها هنگام کندن بدن از زمين، مفصل‌هاى زانوها و ران‌ها را در مرحلهٔ پرواز در پرش طول جفتى باهم خم کند.

براى انجام پرش طول جفتي، پرش‌کنندهٔ ماهر، تنه را حداقل ۳۰ درجه از وضعيت عمودى به جلو خم مى‌کند. در سه سالگى کودکان مى‌توانند زاويهٔ تند را در مرحلهٔ جدا شدن بدن از زمين در هر دو نوع پرش عمودى و پرش طول تغيير دهند (کلارک، فيليپس و پيترسن، ۱۹۸۹)؛ در حالى که پرش‌کنندگان مبتدى غالباً تنه را در پرش طول خم نمى‌کنند. وقتى يک پرش‌کنندهٔ ماهر به‌منظور تسهيل پرش طول، تنه را به جلو خم مى‌کند، قبل از آنکه مفصل زانوها شروع به باز شدن کنند، پاشنه‌ها معمولاً از زمين بلند مى‌شوند (کلارک و فيليپس، ۱۹۸۵). به نظر مى‌رسد پرش‌کنندگان ماهر در شروع مرحلهٔ کندن بدن از زمين وزن بدن را به جلو مى‌دهند. اين عمل زمانى شروع مى‌شود که پاشنه‌هاى پا کاملاً از زمين بلند شده باشند. اين عمل يکى از مراحل پيشرفته در توالى رشدى پرش طول است.

هماهنگ نبودن دست‌ها نيز از ويژگى‌هاى افراد مبتدى در پرش طول و پرش عمودى است. آنها به جاى کمک گرفتن از دست‌ها در عمل پرش، ممکن است از روى احتياط دست‌ها را به‌صورت غيرقرينه و ناهماهنگ و در وضعيت بى‌حرکت و دفاعى در بالا و يا طرفين بدن نگه دارند تا در صورت افتادن به زمين از آنها استفاده کنند. دست‌ها ممکن است بدون اينکه تأثيرى در پريدن داشته باشند، به عقب باز شوند (تصوير مربوط به پرش عمودي)، يا به شکل چتر هنگام فرود به سمت طرفين و پائين کشيده شوند (تصوير مربوط به پرش طولي). براى اجراء پرش ماهرانه، پرش‌کننده بايد دست‌هاى خود را به‌طور قرينه، از وضعيت کشيده به وضعيت پرتاب به بالاى سر ببرد. توالى رشد حرکتى دست‌ها در پرش طول جفتى از حرکت بسيار محدود به پرتاب نسبتاً محدود، سپس کشيدگى کامل و بالاخره پرتاب کامل آنها به بالاى سر تغيير وضعيت مى‌يابد.