اتیولوژی

اپيدميولوژى

اپيدميولوژى آميبياز سومين عامل مرگ ناشى بيمارى‌هاى انگلى در جهان است. مناطق داراى بيشترين از بيمارى شامل اکثر کشورهاى در حال توسعه در مناطق هوائى به‌ويژه مکزيک، هند، و ايالت‌هاى آمريکاى مرکزى و جنوبي، مناطق گرمسير آسيا، و آفريقا مى‌باشد. شيوه‌هاى اصلى در معرض خطر در کشورهاى توسعه‌يافته، مسافران، مهاجران اخير، مردان هم‌جنس‌باز و افراد ساکن مراکز نگهدارى مى‌باشند. آنتاموبا هيستوليتيکا (Entamobea Histolytica)، ؟؟؟ ياخته‌ روده‌اى ايجادکننده آميبياز است که ابتلاء به آن در خوردن کيست‌هاى قابل رويش از طريق آب، غذا يا نان آلوده به مدفوع صورت مى‌گيرد. انتقال از طريق ؟؟؟ آلوده شايع‌تر است. تماس‌هاى جنسى از راه دهان و ؟؟؟ راه‌هاى کمتر شايع انتقال بيمارى محسوب مى‌شوند؛ ؟؟؟ نادرى از انتقال در اثر تلقيح مستقيم رکتال از وسايل ؟؟؟ کولون گزارش شده است.

پاتوژنز

پس از خوردن کيست، تروفوزوئيت (Trophozoite) در روده کوچک آزاد مى‌شوند. تنها تروفوزئيت مى‌تواند به بافت‌ها تهاجم نمايد. کيست‌ها مى‌توانند در محيط مرطوب هفته‌ها زنده بمانند اما تروفوزوئيت‌ها در اثر تماس با هوا به‌سرعت مى‌ميرند. در اکثر بيماران، تروفوزوئيت‌ها همزيست‌هاى بى‌آزارى محسوب مى‌شوند اما در عده‌اى ديگر، به مخاط روده تهاجم ؟؟؟ علامت‌دار ايجاد مى‌کنند. حتى در بعضى افراد، تروفوزوئيت‌ها وارد جريان خون مى‌شوند و آبسه‌هاى ؟؟؟ را در کبد، ريه يا مغز به‌وجود مى‌آورند. چندين ؟؟؟ تهاجم (از جمله پروتئيناز خارج سلولي) در ارتباط با تهاجم آميب از اپى‌تليوم بين غده‌اى شناخته شده‌اند.

تشخيص

تشخيص قطعى کوليت آميبى با ديدن تروفوزوئيت آنتاموبا هيستوليتيکا در اسمير مرطوب، رنگ‌آميزى يد کنستانتره مدفوع، يا رنگ‌آميزى ترى‌کروم مدفوع يا کنسانتره صورت مى‌گيرد. ترکيب اين اقدامات در ۹۵-۷۵ درصد از موارد مثبت است. حداقل بايستى سه نمونه مدفوع تازه را بررسى نمود. افتراق آنتاموباهيستوليتيکا از آنتاموبا هارتمانى (E. Hartmanni)، آنتاموباکولى (E. Coli)، و اندوليماکس نانا (Endolimax nana) حائز اهميت است، زيار اين سه انگل اخير باعث بيمارى بالينى نمى‌شوند و نياز به درمان ندارند. تست‌هاى سرولوژيک موجود در بازار در بيش از ۹۰ درصد از بيمارى‌هاى مهاجم از جمله کوليت، مثبت مى‌شوند. تست مثبت نشان‌دهنده عفونت فعال است زيرا سرولوژى معمولاً طى ۱۲-۶ ماه منفى مى‌شود. اسکن‌هاى کبد، اولتراسوند، CT و MRI در تشخيص آبسه‌هاى کبد مفيد هستند. باريم انما و سگموئيدوسکوپى با بيوپسى در کوليت آميبى حاد بالقوه خطرناک است زيرا خطر سوراخ شدن روده وجود دارد.

اتيولوژى

اتيولوژى چهار گونه از جنس پلاسموديوم در انسان ايجاد بيمارى مى‌کند: پلاسموديوم ويواکس (Plasmodium Vivax)، پلاسموديوم آوال (P. Ovale)، پلاسموديوم مالاريه (P. Malariae)، و پلاسموديوم فالسى‌پاروم (P. Faiciparum). اغلب مرگ‌هاى ناشى از مالاريا را پلاسموديوم فالسى‌پاروم ايجاد مى‌کند.