چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

اهمیت دامپروری و تولیدات دامی


جمعيت دنيا در حال حاضر به‌سرعت افزايش پيدا مى‌کند. سرعت اين افزايش به حدى است که دانشمندان علوم مختلف آن را انفجار جمعيت ناميده‌اند. در آغاز قرن اول جمعيت جهان در حدود يک‌چهارم ميليارد و در سال ۱۶۵۰ ميلادى جهان کمتر از نيم ميليارد بود. در سال ۱۸۵۰ جمعيت دنيا دو برابر شد، در قرن بعد يعنى ۱۹۵۰ جمعيت دوباره دو برابر شده و به حدود ۵/۲ ميليارد رسيد و حال پيش‌بينى مى‌شود که در سال ۲۰۰۰ به بيش از ۶ ميليارد خواهد رسيد و در ۵۰ سال آينده باز دو برابر خواهد شد.
چنين انتظار مى‌رود اگر مصرف فرآورده‌هاى دامى توسط هر فرد بدون تغيير بماند، احتياجات براى توليدات دامى دو برابر خواهد شد. ولى به‌طورى که مى‌دانيم در حال حاضر در اکثر کشورها مردم با سوء تغذيه مواجه هستند. تخمين زده مى‌شود که ۴۰% مردم جهان دچار سوء تغذيه هستند. بيشتر اين سوء تغذيه به علت کمبود مواد پروتئينى با کيفيت بالا، مثل گوشت، شير و تخم‌مرغ است. مطابق برآورد (F.A.O (۱۹۶۳ براى تغذيهٔ جهانى بايستى تا سال ۲۰۰۰ موادغذائى به نسبت %۱۷۴ و مواد غذاهاى با منشاء دامى با نسبت ۲۰۸% افزايش يابند.
در اين ميان در کشورهاى در حال توسعه که مشکلات تغذيه‌اى بيشتر و نرخ رشد جمعيت بالاترى دارند، مى‌بايست توليدات دامى نسبت افزايشى در حدود ۴۸۳% داشته باشند تا مردم بتوانند در اين قبيل ممالک روزانه به ۲۴۵۰ کالرى انرژى و ۲۱ گرم به پروتئين حيوانى دسترسى داشته باشند.
در اين زمان جمعيت ايران در حدود ۷۵ ميليون خواهد شد. اين سرعت افزايش جمعيت بايد کند بشود اما سؤال اين است که چه وقت و تحت چه فشاري؟!.
برطبق گزارش سازمان ملل (۱۹۵۸) اگر جمعيت جهان با اين سرعت افزايش يابد در حدود ۶۰۰ سال بعد براى زيستن هر فرد در حدود يک مترمربع زمين وجود خواهد داشت.
در جدول زير جمعيت دنيا برحسب مناطق پيشرفته و کمتر توسعه يافته و ايران در سال‌هاى مختلف و در نمودار يک رشد جمعيت دنيا از شروع سال ميلادى تا سال ۲۰۰۰ نشان داده شده است.
   جدول تخمين جمعيت دنيا در سال ۲۰۰۰ در مناطق مختلف جهان و ايران (برحسب ميليون)
منطقه سال
۱۹۷۰ ۲۰۰۰
مناطق خيلى پيشرفته ۱/۰۸۴ ۱/۳۶۸
کمتر توسعه‌يافته ۲/۵۴۷ ۵۰۳۹
ايران ۲۸ ۷۵
دنيا ۳۶۲۱ ۶۴۰۷
مطابق گزارش سازمان ملل در سال ۱۹۷۴ نرخ رشد جمعيت بين سال‌هاى ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۰۰ در مناطق مختلف به شرح جدول زير تخمين زده شده است.
   جدول نرخ رشد جمعيت در مناطق مختلف جهان
منطقه ۱۹۸۰-۱۹۷۰ ۱۹۹۰-۱۹۸۰ ۲۰۰۰-۱۹۹۰
مناطق خيلى پيشرفته ۰/۹ ۰/۸ ۰/۶
کمتر توسعه‌يافته ۲/۴ ۲/۳ ۲/۲
دنيا ۲ ۱/۹ ۱/۸
چنانکه از جدول نرخ رشد جمعيت مشاهده مى‌شود افزايش جمعيت در کشورهاى کمتر توسعه يافته خيلى بيشتر خواهد شد.
على‌رغم پيشرفت در هر زمينه و کم بودن جمعيت در کشورهاى پيشرفته، در حال حاضر اکثر اين کشورها با کمبود موادغذائى به‌خصوص مواد غذائى با منشاء دامى مواجه هستند؛ با اين وصف، در اثر افزايش جمعيت، اين ممالک در جهت تأمين غذا با مشکلات عديده‌اى مواجه خواهند شد.
در مورد افزايش جمعيت دو مسئله با دامپرورى ارتباط پيدا مى‌کند:
- فراهم نمودن مواد غذائى با منشاء دامى براى جمعيت کنونى.
- تمايل به افزايش جمعيت به‌طور مداوم در انسان و اثرات احتمالى اين افزايش در امکان تأمين مواد غذائى با منشاء دامى براى نسل‌هاى آينده.


همچنین مشاهده کنید