|
|
|
نام فارسى |
|
فنوباربيتال |
|
|
|
نام انگليسى |
|
PHENOBARBITAL |
|
|
|
نام تجارى دارو |
|
Barbita, Gardenal, Luminal |
|
|
|
گروه دارويى |
|
ضد تشنج |
|
|
|
گروه شيميايى دارو |
|
باربيتوراتها (جزو داروهاى کنترلشده طبقه IV است). |
|
|
|
مكانيسم اثر |
|
با کاهش عبور ايمپالسها و افزايش آستانه تشنجات در کورتکس مغز اثر ميکند. |
|
|
|
موارد مصرف |
|
تمام انواع صرع، صرع مداوم، صرع ناشى از تب در کودکان، سداسيون، بيخوابي، هيپربيليروبينمي، کلستاز مزمن، اکلامپسي، اسپاسم پيلور در نوزادان. |
|
|
|
ميزان مصرف |
|
بالغين: ۲۰۰ـ۱۰۰ mg/day از راه خوراکى در سه دوز منقسم يا شب موقع خواب؛ يا ۶۰۰ـ۲۰۰ mg بهصورت عضلانى يا وريدى (حداکثر ۲۰mg/kg).
کودکان: روزانه ۶ـ۳ mg/kg يا ۱۲۵mg/m2 بهصورت خوراکي؛ يا ۴۰۰ـ۱۰۰ mg بهصورت وريدى يا عضلانى (حداکثر ۲۰mg/kg).
صرع مداوم:
بالغين: ۱۰mg/kg انفوزيون IV با سرعت حداکثر ۵۰mg/min که ميتواند تا ۱۰mg/kg افزايش يابد.
کودکان: ۱۰ـ۵ mg/kg تمام انفوزيون وريدى که هر ۱۵ـ۱۰ دقيقه قابل تکرار بوده تا ۲۰mg/kg قابل افزايش است. سرعت انفوزيون نبايد بيش از 50mg/min باشد.
بيخوابي:
بالغين: ۲۰۰ـ۳۰ mg از راه خوراکى يا IM.
کودکان: ۶ـ۳ mg/kg از راه خوراکى يا تزريق عضلاني.
سداسيون:
بالغين: ۱۲۰ـ۳۰ mg/day در ۳ـ۲ دوز منقسم از راه خوراکي.
کودکان: ۶mg/kg/day در سه دوز منقسم از راه خواکي.
سداسيون قبل از عمل:
بالغين: ۲۰۰ـ۱۰۰ mg بهصورت تزريقى عضلانى ۵/۱ـ۱ ساعت قبل از جراحي.
کودکان: ۱۰۰ـ۱۵ mg بهصورت تزريق عضلانى ۵/۱ـ۱ ساعت قبل از جراحي.
هيپوبيليروبينمي:
نوزادان: ۷mg/kg/day از راه خوراکى از روز ۵ـ۱ تولد يا ۵mg/kg/day در روز اول بهصورت عضلاني، سپس در روزهاى ۷ـ۲ بعد از تولد بهصورت خوراکي.
کلستاز مزمن:
بالغين: ۱۸۰ـ۹۰ mg/day در ۳ـ۲ دوز منقسم از راه خوراکي.
کودکان کوچکتر از ۱۲ سال: ۱۲ـ۳ mg/kg/day در ۳ـ۲ دوز منقسم از راه خوراکي.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به باربيتوراتها، پورفيريا، بيماريهاى کبدى و دستگاه تنفسي، نفريت، هيپرتيروئيديسم، ديابت مليتوس، سالخوردگي، شيردهي، حاملگى (در گروه D قرار دارد). |
|
|
|
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
عصبي: هيجان پارادوکس در افراد مسن، خوابآلودگي، لتارژي، سردرد ناشى از خماري، گرگرفتگي، هالوسيناسيون، کما.
گوارشي: تهوع، استفراغ.
پوستي: راش، خارش، سندرم استيون جانسون، آنژيوادم، درد موضعي، تورم، نکروز، ترومبوفلبيت.
احتياطات: در آنمي، حين زايمان و خروج جنين، کاهش فعاليت آدرنال بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: ۹۰ـ۷۰%. اوج اثر: خوراکى ۱۲ـ۸ ساعت، وريدى ۳۰ دقيقه. مدت اثر: وريدى ۶ـ۴ ساعت. انتشار: از جفت رد ميشود، وارد شير ميشود. متابوليسم: کبدى (به متابوليتهاى غيرفعال). دفع: کليوى (نيمه عمر ۶ـ۲ روز).
تداخلات داروئي: باعث کاهش جذب و افزايش متابوليسم داروهاى ضدانعقادى خوراکى و درنتيجه کاهش اثر آنها ميشود؛ همچنين با افزايش متابوليسم کبدى بسيارى از داروها مانند کورتيکواستروئيدها، داروهاى ضدتشنج و ديگوکسين باعث کاهش اثر آنها ميشوند، گريزئوفولوين باعث کاهش جذب آن ميشود. داروهاى سداتيو، TCA و الکل باعث تشديد عوارض مغزى ميشود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ در طى درمان طولانيمدت، بررسيهاى خونى و تستهاى عملکرد کبدى انجام شود.
ـ سطح درمانى (mcg/ml 15-40) دائماً کنترل و بررسى شود.
توصيهها:
ـ تزريق IV را بعد از رقيق کردن ۱۰ml آب استريل تزريقى انجام دهيد، حداکثر سرعت تزريق ۶۵mg/day يا کمتر در دقيقه است. با توجه به پاسخ مريض، دوز را تنظيم کنيد.
ـ بهمنظور جلوگيرى از آسيب بافتى تزريق عضلانى را بهطور عميق در تودههاى عضلانى بزرگ انجام دهيد. حجم تزريق نبايد بيش از ۵ml در هر عضله باشد.
ارزيابى باليني:
وضعيت مغزى شامل رفتار، احساس، تحريکپذيرى و حافظه را در کوتاهمدت ارزيابى کنيد.
دپرسيون تنفسى را کنترل کنيد.
ديسکرازى خونى را با توجه به علائمى مثل تب، گلودرد، کبودي، راش و يرقان ارزيابى نمائيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ قبل از انطباق يافتن با مصرف دارو از انجام فعاليتهاى خطرناک اجتناب کنيد.
ـ هرگز دارو را يکبار قطع نکنيد.
ـ اثرات درمانى از راه خوراکى بعد از ۳ـ۲ هفته اول ظاهر ميشوند.
درمان مصرف بيش از حد دارو: تزريق وريدى کلسيم گلوکونات. |
|
|
|