| جارچى:
|
| ايهاالناس بدانيد همه
|
| بعد ازين گرگ رود توى رمه
|
| گرگ با ميش خورد يکجا آب
|
| کشور بلخ شود مثل گلاب
|
| قاضى‌اى آمده در شهر شما
|
| مؤمن و خوش‌صفت و مرد خدا
|
| قاضى گويد:
|
| الا اى خلايق، الا اى خلايق
|
| منم قاضى بلخ، دانا و لايق...
|
| بدانيد و آگاه باشيد و بينا
|
| نبينم خطا و گنه از شماها
|
| که عبد خدا، همچنين عبد شاهم
|
| ترازوى عدل است در دادگاهم
|
| دزد مى‌آيد و مى‌گويد:
|
| ... دوش رفتم خانه‌اى سرقت کنم
|
| طاق و ديوارش فروشد بر سرم
|
| پاى من بشکست و دارم داد ازو
|
| شکوه و افغان ازو، فرياد ازو
|
| ايهاالقاضى به فريادم برس...
|
| صاحب آن خانه را احضار کن
|
| در سر ميدان، سرش بردار کن...
|
| قاضى دستور مى‌دهد:
|
| ايا گروه بگيريد مرد مردانه
|
| بياوريد برم زود صاحب خانه
|
| مأمور احضار مى‌گويد:
|
| به چشم آنچه تو گوئى مطيع فرمانم
|
| قبول خدمت تو منّتى است بر جانم
|
| قاضى، دزد را به صاحب نشان مى‌دهد و مى‌گويد:
|
| ... پاش شکسته است ز ديوار تو
|
| مانده ز کار خودش از کار تو
|
| تا نکند بعد کسى اين گناه
|
| چشم تو بايد به در آيد ز جا
|
| صاحبخانه تقصير را به گردن مهندس مى‌اندازد:
|
| اگر او نقشهٔ خوبى مى‌داد
|
| دزد بيچاره چرا مى‌افتاد؟
|
| مهندس احضار مى‌شود و مى‌گويد:
|
| نقشهٔ بنده دست معمار است
|
| حاجى معمارباشى گنه‌کار است
|
| معمار، بنّا را مسبب اين فاجعه مى‌داند
|
| ... بود بنّاى اين بنا خودسر
|
| چار ذرع کرده در ازاء دو ذر...
|
| بنّا مى‌گويد:
|
| ... چهل سال است من استادکارم
|
| به ارواح بابات تقصير ندارم
|
| همه تقصيرها از خشتمال است
|
| خطاکارى از اينجانب محال است
|
| خشتمال مى‌گويد:
|
| ... گر که نجّار همى بود استاد
|
| قالب خشت نمى‌کرد گشاد
|
| خشت‌ها کوچک و کوته ديوار
|
| مى‌شد اى قاضى عالى مقدار
|
| قاضى خطاب به نجار مى‌گويد:
|
| ... ساختى قالب ناجور چرا
|
| بکنم کور دو تا چشم تو را ...
|
| نجار مى‌گويد:
|
| چشمان من است اعتبارم
|
| با چشم هزار کار دارم
|
| احکام تو روى عدل و داد است
|
| يک چشم شکارچى زياد است
|
| حق است که از طريق ياري
|
| چشمى ز شکارچى درآرى
|
| قاضى از شکارچى مى‌پرسد، در وقت شکار کدام چشم بيشتر به کارت مى‌آيد و او مى‌گويد چشم چپ بسته مى‌شود. قاضي، راضى و شاد از حکم بر حقى که صادر مى‌کند، مى‌گويد:
|
| ميرغضب باشى بيا با احتياط
|
| مثل گل آهسته در عين نشاط
|
| خيلى خيلى نرم با نوک مقار
|
| چشمى از صياد آهسته درآر
|
| روى چارپايه مى‌رود و به آهنگ شير خدا خطاب به قاضى مى‌خواند:
|
| تو اى قاضى بلخ فرخنده فال
|
| که صياد را داده‌اى گوشمال
|
| فريدون فرخ فرشته نبود
|
| ز مشک و ز عنبر سرشته نبود
|
| تو با اين همه عدل و اين نيکوئى
|
| که دارى، گمانم فريدون توئى
|
| غلط گفته‌ام با چنين داورى
|
| فريدون کيه؟ خيلى بالاترى...
|
| چه عصرى همايون و فرخنده عصر
|
| نشد پُر، در عصر تو زندان قصر
|
| نرفته سر بى‌گناهان به دار
|
| نشد تيرباران هزاران هزار
|
| نشد خانه‌ها از تو ماتمسرا
|
| نشد عهد تو ننگ تاريخ‌ها...
|
| بگوئيم مدح تو اى دادگر
|
| گذاريم عکس تو بالاى سر
|
| قاضى گويد:
|
| ايا گروه زمال حلال بيت‌المال
|
| بياوريد يکى خلعت و دو دانه مدال
|
| بپوش حضرت آقاى دزد، راضى باش
|
| ازين به بعد ثناخوان براى قاضى باش
|
