پرواربندى شتر اخيراً در ايران رواج زيادى يافته و بسيارى از روستائيان و دامداران کشور به اين کار مشغول مى‌باشند اين حيوان در مقابل تغذيه دستى پروارى عکس‌‌العمل مناسبى نشان مى‌دهد که سبب مى‌شود دامداران سود مناسبى را به‌دست آورند. با توجه به توليد حاشى‌هاى نر ۱ تا ۴ ساله و همچنين شترهاى نر و ماده حذفى مى‌توان اقدام به پرواربندى اين گروه‌هاى سنى و جنسى نمود.
طبق بررسى‌هائى که از پرواربندى‌هاى به عمل آمده چنين به‌نظر مى‌رسد که بيشترين اضافه وزن حاصله مربوط به حدود ۶۰ روز اول پرواربندى است و در نتيجه بهره اقتصادى بالاتر مربوط به حدود ۶۰ روز اول پرواربندى مى‌باشد. ضمناً تلفات شترها در دوره پرواربندى کمتر از ۵% مى‌باشد.
انواع سيستم‌هاى پروارى شتر
مى‌توان به سه صورت پرواربندى انجام داد:
- پرواربندى به روش باز يا مرتعى که در اين سيستم دام در مرتع چرا نموده و هيچ‌گونه تغذيه دستى در اختيار دام قرار نخواهد گرفت اين روش پرواربندى شتر در سال‌هاى پر باران انجام مى‌شود.
- پرواربندى به روش نيمه بسته يا نيمه باز که در اين روش دام در مرتع چرا نموده و شب‌ها در جايگاه ساده‌اى مقدارى کنسانتره در اختيار دام قرار مى‌دهند.
- پرواربندى به روش بسته که دام را در جايگاه بسته‌اى محصور نموده و تغذيه صددرصد به‌صورت دستى انجام مى‌گيرد در اين روش جايگاه دام از دو قسمت بهاربند و فضاى سرپوشيده يا سايبان تشکيل شده و انبار ذخيره کنسانتره و هانکار علوفه نيز براى آن واحد درنظر مى‌گيرند. پيشنهاد مى‌گردد به ازاءِ هر نفر شتر به‌طور ميانگين (ترکيب سنى و جنسى شتر) ۳ متر بهاربند و ۳ متر سايبان با مصالح ارزان قيمت بومى و عرف معمارى محلى ساخته شود و آخور و آبشخور با مصالح سيماني، ماسه و آجر مى‌توان به ابعاد پيشنهادى زير احداث نمود
مشخصات آخور
مشخصات آخور
واحد
(سانتى‌متر)
مشخصات آبخور
واحد
(سانتى‌متر)
ارتفاع آخور از سطح زمين
۳۰
ارتفاع آخور از سطح زمين
۲۵
ارتفاع به داخل از کف آخور
۳۰
ارتفاع به داخل از کف آخور
۳۵
ارتفاع لبه خارجى از سطح زمين
۹۰
ارتفاع لبه خارجى از سطح زمين
۹۰
عرض مفيد
۶۵
عرض مفيد
۶۵
مديريت روزانه در واحدهاى پرواربندى
در مورد جايگاه شتر بهتر است داراى تهويه و نور کافى باشد. مسائل بهداشتى و پيشگيرى نظير واکسيناسيون و مداوا و نظارت بر سلامت دام‌ها طبق نظر و توصيه‌هاى دامپزشک صورت پذيرد.
قبل از پروار بايستى شترها را حدود ۱۵ روز به غذاى پروار عادت دهند، بر عليه بيمارى‌هاى انگلى داخلى و خارجى مبارزه گردد بهتر است با سمپاش موتورى و با سموم فسفرى بدن دام را هفته‌اى يکبار سمپاشى نموده و اينکار به مدت دو هفته انجام پذيرد. قرص ضد انگلى نيز به دام خورانيده شود.
تعداد دفعات غذا دادن و يا تعليف شترها مى‌بايست در ساعات مشخص انجام گردد. راه و روش تغذيه بايستى براساس تغذيه روزانه نشخوارکنندگان ديگر باشد. بيشترين مقدار تغذيه در صبح زود و اواخر بعدازظهر صورت گيرد و تدارک غذا در اين ساعت باعث حداکثر مصرف مى‌شود.
علوفه سبز تازه بايد خيلى با احتياط به آنها داده شود، زيرا باعث نفخ شکم و اسهال مى‌شود. در شترهاى جوان احتمال ناراحتى‌هاى گوارشى بيشتر باشد. پخش علوفه در وسعت زياد جايگاه از بلعيدن غذا توسط حيوانات کاسته و غذا در دسترس همه قرار مى‌گيرد و تهيه مخلوطى از علوفه خشک و تازه نيز مسئله را کمتر مى‌کند.
مواد متراکم بايد هميشه بعد از علوفه داده شود تا از پرخورى آنها جلوگيرى شود. قهر يکى ديگر از رفتارهاى شتر مى‌باشد. شتر ساعت‌ها و روزها در يکجا مى‌نشيند و اگر تلاش براى بلند کردن آن صورت بگيرد اين رفتار طولانى‌تر مى‌شود. تهيه علوفه خارج از دسترس حيوان و عدم حضور تماشاگر ممکن است اين حالت را از بين ببرد. در ضمن حضور ديگر شترها نيز مؤثر مى‌باشد.
در مورد پروار نمودن شترهاى نر و نگهدارى آنها با يکديگر در فصل سرما معمولاً يکى از آنها که از ديگران قوى‌تر است حالت فحلى را ظاهر مى‌‌سازد و بقيه از تظاهر فحلى خوددارى مى‌نمايند و اگر بيش از يک دام اين حالت را نشان دهد بين آنها نزاع در گرفته و اين جنگ تا موقعى که يکى از آنها شکست خورده و حالت جنسى خود را از دست بدهد ادامه مى‌يابد. پس مى‌توان گفت که دليل فحل نشدن شترهاى نر ضعيف در يک گله مربوط به طبقه‌بندى قدرت در گله مى‌باشد.
