|
|
| اهم اصول بهداشتى که در فعاليت‌هاى بهداشتى بايد رعايت گردند عبارتند از:
|
|
| ۱. سعى کنيد در هواى آزاد و بدون آلودگى ورزش نمائيد. در صورتى‌که تمرينات ورزشى در مکان‌هاى سرپوشيده انجام مى‌گيرد، تهويه هواى داخل اين‌گونه اماکن الزامى است.
|
|
| ۲. هنگام ورزش از لباس‌هاى مناسب همان رشته ورزشى استفاده نمائيد. هرگز با لباس‌هاى معمولى و روزانه خود به ورزش نپردازيد.
|
|
| ۳. در خريد کفش ورزشى توجه بيشترى نشان دهيد و سعى کنيد اندازه کفش را مناسب انتخاب نمائيد تا پا در آن به‌راحتى قرار گيرد. کفش‌هاى بزرگ‌تر يا کوچک‌تر از اندازه پا به هيچ عنوان توصيه نمى‌گردد.
|
|
| ۴. سعى کنيد هنگام ورزش از جوراب‌هاى نايلونى کمتر استفاده نمائيد. استفاده از جوراب‌هاى نخى با الياف طبيعى مناسب‌تر است.
|
|
| ۵. در هنگام ورزش کردن در زمين يا سالن‌ها دقيقاً به موانع و خطراتى که امکان دارد پيش بيايد توجه کنيد و از برجستگى و يا فرورفتگى‌هاى محيط بازى اطلاع داشته باشيد و سعى کنيد براى هم‌نوعان و هم‌بازى‌هاى خود خطرى ايجاد نکنيد.
|
|
| ۶. هنگام استفاده از ابزار و وسايل ورزشى هوشيار باشيد و چگونگى استفاده آن را بدانيد تا از ورزش خود لذت ببريد.
|
|
| ۷. سعى کنيد ورزش و تمرينات را با توجه به فصل انجام دهيد. اگر در فصل گرما هستيد، ورزش‌ها و حرکات را سبک، ملايم و با فاصله انجام دهيد و اگر در فصل سرما هستيد، حرکات و تمرينات را پى‌درپى و به‌‌تندى انجام دهيد.
|
|
| ۸. از نوشيدن آب زياد يا آشاميدنى‌هاى بسيار سرد در خلال ورزش بپرهيزيد.
|
|
| ۹. در فصل تابستان جهت استفاده از استخر و شنا، حتماً قبل از داخل آب شدن، دوش بگيريد تا بدن نسبت به آب سرد عادت نمايد.
|
|
| ۱۰. پس از فعاليت‌هاى ورزشى در معرض جريان هواى سرد قرار نگيريد زيرا احتمال ابتلاء به امراض مختلف من‌جمله بيمارى‌هاى کليوى همواره وجود دارد.
|
|
| ۱۱. پس از ورزش، جهت نظافت بدن، دوش با آب گرم را فراموش ننمائيد. ضمناً از حوله مخصوص به‌خود استفاده کنيد.
|
|
| ۱۲. سعى کنيد پس از تمرين و بازي، لباس‌هاى ورزشى خود را شسته و در زير نور آفتاب خشک کنيد. زيرا لباس‌هاى ورزشى آغشته به عرق بدن، محيط مناسبى براى رشد قارچ‌هاى بيمارى‌زايى است که در صورت استفاده مجدد از آنها مى‌توانند انسان را مبتلا نمايند.
|
|
| ۱۳. بهتر است فاصله مصرف غذا تا شروع تمرينات ورزشي، کمتر از سه ساعت نباشد تا هضم و جذب مواد غذايى انجام گرفته و خون به مقدار کافى در دسترس ماهيچه‌ها باشد. ضمناً از نيم‌ساعت مانده به تمرين تا يک‌ربع بعد از تمرين، از صرف نوشيدنى خيلى سرد بايد خوددارى شود.
|
|
| ۱۴. احساس خستگى و کوفتگى در پايان تمرين مخصوصاً در مسابقات ورزشى دست مى‌دهد. در اين حالت بدن کاملاً به حالت عادى برنگشته و آمادگى هضم معمولى غذا را ندارد و مدتى طول مى‌کشد تا پس از فعاليت شديد، اشتها به‌وجود آيد. بنابراين بعد از تمرينات و مسابقات، تنها مواد غذايى مناسب، نوشيدنى مخصوصاً آب‌ميوه است.
|
|
| ۱۵. پيوسته اصول انسانى و احترام به ديگران را مد نظر داشته و همانند يک ورزشکار واقعى رفتار نمائيد.
|
|
| ورزش‌هاى مناسب براى دوران مختلف زندگى
|
|
| در دوران زندگى ورزش و فعاليت‌هاى بدنى بر حسب سن، جنس و وضع سلامتى بدن فرق مى‌کند مثلاً در جوانى بايد عضلات را قوى و محکم کرد تا در سنين بالاتر به آسانى دچار رخوت و سستى نگردند و از چهل سالگى به بعد ديگر نبايد در بند تحکيم عضلات و حفظ زيبايى اندام بود بلکه ورزش را بايد به منظور حفظ سلامت و طول عمر انجام داد و از پنجاه سالگى به بعد بايد سعى کرد هر قدر ممکن است پيرى را به عقب انداخت و از عوارض آن جلوگيرى نمود.
|
|
| قابليت و زمان لازم براى برگشتن به وضع طبيعى بعد از ورزش راهنماى خوبى براى تعيين مقدار و شدت ورزش در هر سنى است. برگشتن به وضع طبيعى بايستى سريع باشد. در صورتى‌که ورزشکار ده دقيقه بعد از متوقف نمودن ورزش هنوز تنفس و ضربان قلب وى به وضع عادى برنگشته باشد و يا تا روز بعد هنوز خستگى ادامه داشته باشد، ورزش انجام شده بسيار شديد و يا طولانى بوده است و در مدت يا نوع آن بايد تجديد نظر شود.
|
|
| زمان ورزش کردن نيز بايد طورى انتخاب گردد که در فعاليت قسمت‌هاى مختلف بدن عوارض نامطلوب برجاى نگذارد، مثلاً ورزش بلافاصله بعد از صرف غذا موجب اختلال در کار معده و سوءهاضمه مى‌گردد.
|
|
| در سن مدرسه يعنى از ابتداى ۶ سالگي، ورزش‌هايى که سبب تصحيح حالات بدن شوند و بازى‌هايى که در جريان آنها بچه مى‌جهد و مى‌دود مناسب است. بعد از ۱۲ سالگى علاوه بر تعليم ورزش، بايد بازى‌هاى ورزشى را بدون مسابقه و حداکثر تا حد رقابت شروع نمود. اشخاصى که در انجام اين ورزش‌ها شرکت مى‌کنند بايد دقيقاً مراقبت شوند، زيرا جوانان هميشه تمايل دارند و مى‌خواهند از حدود امکانات خود تجاوز کنند. مسابقات ورزشى را مى‌توان از ابتداى هجده سالگى شروع نمود.
|
|
| در سن بلوغ به‌شرطى که مورد غير مجازى وجود نداشته باشد مى‌توان تمام انواع ورزش‌ها را تمرين نمود. ورزش منظم در سن بلوغ باعث افزايش وزن، پهناى شانه‌ها و قدرت عضلانى بيش از آنچه از بلوغ ناشى مى‌شود مى‌گردد. بعد از چهل سالگى بايد ورزش‌هاى سخت و سنگين و طولانى را کنار گذاشته و از خسته شدن زياد تا حدى که نفس ببرد اجتناب نمود. بازى‌هاى سخت ورزشى و ورزش‌هايى که احتياج به سرعت دارند بايد ترک شوند. ورزش‌ها با ملايمت انجام گرفته و هميشه فواصل استراحت در بين آنها موجود باشد. ورزش و حرکت موجب عقب انداختن دوران پيرى مى‌باشد و سالمندانى که ورزش مى‌کنند از سلامتى و نشاط بيشترى برخوردار مى‌باشند. بنابراين يکى از مؤثرترين روش‌هاى پيشگيرى اختلالات دوران سالمندى ورزش و تربيت بدنى است. البته منظور از ورزش، تمرينات ورزشى خسته کننده نيست بلکه حرکات ملايمى است که براى سالمندان مناسب باشد. شناى ملايم و پياده‌روي، ورزش‌هاى مناسبى براى سالمندان مى‌باشد.
|
|
| خانم‌ها و دوشيزگان بايستى ورزش‌هايى را انتخاب کنند که تلاش بدنى ملايمى را داشته باشد و از انجام ورزش‌هاى سنگين مانند وزنه‌برداري، بوکس و کشتى خوددارى نمايند. ورزش‌هايى که اين شرايط را براى خانم‌ها و دوشيزگان به بهترين نحوى تأمين مى‌کند عبارتند از پياده‌روى در هواى آزاد، اسکي، تنيس، واليبال، بسکتبال، هندبال، سواري، شنا، قايق‌راني، ماهى‌گيرى و باغباني. رقص موزون توأم با موزيک، به‌خصوص براى دختران جوان مناسب است.
|
|
| ورزش بايد در تمام عمر، با توجه به سن، جنس و وضع جسمانى بدن به‌طور مداوم انجام گيرد مگر در مواردى که علائم واضح يک عيب عضوى در فرد وجود داشته باشد و طبق نظريهٔ کميسيون طبى کميتهٔ ملى ورزش، هر گونه فعاليت بدنى و ورزش به‌طور دائم و يا موقت غير مجاز گردد.
|
|
| همان‌قدر که تمرين بهداشتى و صحيح مفيد است افراط در تمرين نيز به‌طور يقين مضر مى‌باشد که از عوارض نامطلوب آن خستگى و احساس درد در بدن، تغييرات در خلق و خوى و ناراحتى‌هاى قلب و عرق قابل ذکر هستند.
|
|
|
|
| نيز که از لغت شادى نمودن گرفته شده است در پيدا کردن راه‌هاى رهايى از ناراحتى‌ها و در نتيجه کمک به بهبود بهداشت بدنى و روانى نقش مهمى دارد. نوع تفريح تبراى هر کس بستگى به ذوق و سليقه‌ٔ وى دارد ولى بهتر است در صورت امکان شامل ورزش و فعاليت‌هاى بدنى نيز باشد. انواع فعاليت‌هاى تفريحى بى‌نهايت زياد است و کارهاى ذوقى نيز از گرد‌آورى تمبر و ساير کلکسيون‌ها گرفته تا عکاسى و فعاليت‌هاى هواى آزاد مانند زندگى در چادر، باغبانى و هزاران نوع فعاليت ديگر هر يک فوايد بهداشتى زيادى دارند. هنرهاى زيبا شامل فعاليت‌هاى ابتکارى بى‌شمارى مانند نقاشى و مجسمه‌سازى مى‌باشد.
|
|
| با زياد شدن فرآورده‌هاى ماشيني، کارهاى دستى مجدداً رواج پيدا کرده است و ما اشياء ساخت دست را چون گنجينه‌اى حفظ مى‌کنيم. هنرهايى مانند قلاب‌دوزي، بافندگي، پنبه‌دوزى و امثال آن دوباره زنده شده و مورد توجه قرار گرفته‌اند.
|
|
| نتيجه آنکه انواع تفريحات سالم شادى‌آور در ايام فراغت، انسان را عادت مى‌دهد تا در رهايى از گرفتارى‌ها و ناراحتى‌ها و تقويت بهداشت روحى و روانى خود، نقش تفريح را همواره مدنظر داشته و انرژى خود را در ايام بى‌کاري، به سوى فعاليت‌هاى بيهوده منحرف نسازد.
|
