سلامتی

سلامتى يک موضوع مشترک در بسيارى از فرهنگ‌ها است. در واقع هر جامعه‌اي، به‌عنوان بخشى از فرهنگ خود مفهوم خاصى از سلامتى دارد. در بين تعريف‌هائى که هنوز هم به‌کار مى‌رود. احتمالاً قديمى‌ترين تعريف آن است که 'سلامتى عبارت است از بيمار نبودن' . در بعضى فرهنگ‌ها سلامت و هماهنگى سلامت و هماهنگى (Harmony). هنديان و يونانيان قديم در اين مفهوم سلامتى مشتر کبود و بيمارى را به اختلال تعادل بدنى نسبت به آنچه 'اخلاط' مى‌ناميدند، منتسب مى‌کردند.

پزشکى نوين غالباً متهم به اشتغال بيش از حد به مطالعهٔ بيمارى‌ها و غفلت از بررسى سلامتى مى‌شود و به‌دنبال اين، نادانى ما دربارهٔ سلامتى همچنان ژرف مى‌ماند. به‌طورى‌که مثلاً تاکنون عوامل تعيين‌کنندهٔ سلامتى معلوم نشده‌اند. و تعريف موجود از سلامت درهم و برهم است و هيچ معيار منفردى براى اندازه‌گيرى سلامتى وجود ندارد. با اين ترتيب ميدان وسيعى براى مطالعهٔ 'اپيدميولوژى سلامتي' وجود دارد.

على‌رغم تعريف‌هاى زباني، سلامت همچنان يک موضوع فراموش شده است و در سطح انفرادى نمى‌توان اعتبارى گفت که سلامت جاى مهمى را گرفته و بيشتر تحت‌الشعاع نيازهاى تعريف شده و مهم‌تر مانند: ثروت، قدرت، اعتبار شخصي، دانش و امنيت قرار مى‌گيرد. سلامت غالباً به‌عنوان نعمت در نظر گرفته مى‌شود و ارزش آن به‌درستى شناخته نمى‌شود مگر زمانى‌که از دست برود. در سطح بين‌المللى تا زمانى‌که پس از جنگ جهانى اول اساس‌نامهٔ مجمع ملل تهيه مى‌شد، سلامت 'از ياد رفته' بود و تنها در آخرين لحظه بهداشت جهان به ياد تهيه‌گنندگان پيش‌نويس آمد. در پايان جنگ جهانى دوم هم، هنگامى که نمودار تشکيلاتى سازمان ملل نوشته مى‌شد بهداشت 'فراموش شده' بود. در کنفرانس سازمان ملل در شهر سانفرانسيسکو در سال ۱۹۵۴ موضوع بهداشت به‌عنوان يک موضوع خاص مطرح شد.

با وجود اين طى چند دههٔ گذشته جنبش تازه‌اى به‌وجود آمده و سلامتى به‌عنوان يک حق بشرى و يک هدف اجتماعى در جهان شناخته شده است. يعنى سلامت براى ارضاء نيازهاى اساسى و بهبود کيفيت زندگى انسان لازم است و بايد براى همهٔ انسان‌ها در دسترس باشد. سى‌امين گردهمائى جهانى بهداشت در سال ۱۹۷۷ تصميم‌ گرفت که هدف اصلى دولت‌ها و WHO در دههٔ آينده بايد 'رساندن همهٔ مردم جهان در سال ۲۰۰۰ به سطحى از سلامتى که بتوانند يک زندگى اجتماعى و اقتصادى بارآور داشته باشند' باشد که به اختصار 'بهداشت براى همه تا سال ۲۰۰۰' ناميده مى‌شود.

با قرار دادن بهداشت به‌عنوان بخش تلفيق يافتهٔ توسعهٔ اقتصادى و اجتماعى - توسط سازمان ملل (۱۹۷۹) - بهداشت وسيلهٔ عمده‌اى براى پيشرفت اقتصادى اجتماعى و ايجاد نظم نوين اجتماعى شده است.