| ايرانيان تذهيب را از اعراب
اقتباس کردند اما تحولى در خط و
تزئين به‌وجود آوردند که از غناى
بيشترى برخوردار است.
|
|
| هنر تزئين کتاب‌هاى خطى يا
تذهيب، همراه با اعتلاى فرهنگ
اسلامى باعث شد کتاب‌هاى خطى
بسيارى نوشته شود؛ در نتيجه هنر
کتاب‌سازى ارج فراوان يافت و هنر
تذهيب پيشرفت بسيارى کرد. صفحات
قرآن‌ها و کتاب نفيس با رنگ‌هاى
گوناگون و طلا تزئين شدند. حالات و
روحيات هر دوره‌اى را مى‌توان در
هنر تذهيب آن زمان مجسم ديد.
|
|
|
|
|
|
| هنر تزئين کتب خطي، همراه با
اعتلاى فرهنگ اسلامى موجب شد،
کتاب‌هاى خطى بسيارى نوشته شود.
حالات و روحيات هر دورانى با
مطالعه در هنر تذهيب آن دوران،
قابل تجسم است. تذهيب‌کارى‌هاى
قرن سوم و چهارم هجرى ساده و
بى‌پيرايه است. در دورهٔ سلجوقي،
تذهيب طريقهٔ جديدى يافت؛ به اين
صورت که دور سطرهاى نوشته شده را
خط‌کشى مى‌کردند و بعد خارج از اين
خطوط با شکل‌ها و رسم‌هاى گياهى
اسليمى زينت مى‌دادند. در دورهٔ
مغول اين هنر، پرشکوه و قدرتمند شد.
رنگ‌هاى طلايي، آبي، قرمز، سبز و
پرتقالى بکار مى‌رفت و بعد در
دورهٔ ايلخانيان، صنعت خط و
تذهيب، به اوج کمال و ترقى رسيد. چند
قرآن از اين دوره در موزه‌ها موجود
است که در تزئين آنها، صفحه به چند
بخش تقسيم شده و در هر قسمت نقوش گل و
گياه به رنگ طلايى و گاه سبز نقاشى
شده است. رنگ‌هاى طلايى و آبى اغلب
مورد توجه تذهيب‌کاران بوده است.
اين تذهيب در کتب مصور نيز بکار
مى‌رفت.
|
|
| تذهيب دوره تيمورى سبک مشخصى
پيدا کرد و تزئينات و نقش‌هاى گياه
به‌شکل طبيعى و گاه شکل پرندگان و
حيوانات به سبک چينى نقش عمده‌اى
در آن داشت.
|
|
 | در زمان صفوى ارائه روند
تيمورى و مکتب هرات، تکامل يافت.
تبريز، مرکز هنرى آن زمان بود.
تذهيب‌کارى و نقاشى با طلا بوسيله
هنرمندان صفويه ترقى کرد. از
مشهورترين تذهيب‌کاران اين
دوران، محمود را مى‌توان نام برد و
حسين بغدادي. سبک تذهيب‌کارى مکتب
تبريز، در اصفهان ادامه يافت و در
قرن يازده هجري، رنگ‌ها شفاف‌تر
شد و تزئينات برگ نخلى و نقش‌هاى
گياهى و انسانى در تزئين بکار رفت.
امروزه هنر تذهيب کتب منسوخ شده
است و تذهيب بيشتر در خدمت قطعات
خوشنويسى شده قرار دارد.
|
|
|
|
|
| در تذهيب از چند رنگ به همراه
طلا استفاده مى‌شود. نقوش تذهيب
معمولاً نقوش انتزاعى (اسليمى و
ساير نقوش گل و بته) است. در مرحله اول
طرح روى کاغذ در زمينه کار انداخته
مى‌شود و بعد رنگ‌آميزى مى‌شود،
مرحله بعد قلم‌گيرى است، و بعد رنگ
و زمينه متن کار مى‌شود. نوع
رنگ‌هاى مورد استفاده در تذهيب،
همان رنگ‌هاى مورد استفاده در
مينياتور است.
|
