تاریخچه نمایشگاه‌ها (۴)

پانزدهمين نمايشگاه بين‌المللى تهران با حضور ۴۱ کشور جهان از ۲۶ شهريور ماه لغايت ۵ مهرماه سال ۱۳۶۸ در محل دائمى نمايشگاه‌ها برگزار شد. در اين سال سى شرکت ژاپنى به منظور شرکت در نمايشگاه بين‌المللى تهران اعلام آمادگى کردند، و آلمان نيز با ۲۰۰ شرکت توليدى در نمايشگاه حضور يافت و شوروى سابق نيز تدارک وسيعى را درنظر گرفته بود. به‌طور کلى و بنابر اعلام روابط عمومى مرکز توسعه صادرات ايران، کالاهاى به نمايش درآمده در نمايشگاه پانزدهم نسبت به سال‌هاى قبل بسيار متنوع‌تر و گسترده‌تر بود. در بخش طرح‌هاى ابتکاري، اختراعى و تحقيقاتي، نوآوران و پژوهشگران ايرانى طرح‌هاى جديدى را در اين نمايشگاه عرضه کردند.

رئيس مرکز توسعه صادرات هزينه برپائى اين نمايشگاه را ۲۰ ميليارد ريال اعلام کرد و اظهار اميدوارى نمود که در ازاء هزينه انجام شده، بهره‌بردارى لازم از اين رويداد بزرگ اقتصادى صورت گيرد. وى شعار نمايشگاه را در اين سال 'ارائه کالاهاى سرمايه‌اى و واسطه‌اي' اعلام کرد.

رئيس جمهور پس از بازديد از نمايشگاه مزبور در مصاحبه کوتاه مطبوعاتى اظهار داشت: 'آنچه در نمايشگاه ديدم بيانگر اين نکته است که سرمايه‌هاى بسيار خوبى در کشور داريم و همه جا صحبت از اين است که اگر امکانات بيشترى در اختيار توليدکنندگان داخلى قرار گيرد آنها قادرند نيازهاى کشور را تا حد قابل ملاحظه‌اى تأمين کنند. در بخش صنايع در حد قابل قبولى خودکفا شده‌ايم و تصور مى‌کنم صنايع سنگين براى حرکت صنعتى کشور مى‌تواند پايگاهى قوى باشد.'

دهم تا هجدهم مهر ماه سال ۱۳۶۹ مقارن با برگزارى شانزدهمين نمايشگاه بين‌المللى تهران بود. در اين نمايشگاه ۴۱ کشور و ۳۸ شرکت خارجي، ۲۳ ارگان دولتى و پنجاه شرکت ايرانى شرکت داشتند که ۴۶ هزار و ۱۳۹ متر مربع فضاى سرپوشيده و ۴۰ هزار متر مربع فضاى باز در اختيار شرکت‌ها و توليدکنندگان قرار گرفت. در اين نمايشگاه همچنين فضاى اختصاص يافته به کشورهاى خارجى ۱۲ درصد بيش از سال‌هاى قبل بود.

از ويژگى‌هاى شانزدهمين نمايشگاه بين‌المللى تهران، تأکيد بر نمايش کالاهاى صنعتى و ارائه دستگاه‌ها و تجهيزاتى بود که مودر نياز بخش‌هاى مختلف صنعتى (به ويژه پژوهشى و تحقيقاتي) مى‌باشد.

همزمان با برگزارى اين نمايشگاه شخصيت‌هاى سياسى و اقتصادى کشورهاى مختلف از جمله معاون تجارت خارجى روماني، وزير بازرگانى عمان، وزير صنايع اوگاندا و معاون وزير صنايع سوئد به منظور بازديد از نمايشگاه و گفتگوهاى اقتصادى با مقامات کشورمان به ايران سفر کردند.

در هفدهمين نمايشگاه بين‌المللى تهران که از ۱۰ تا ۲۰ مهر ماه سال ۱۳۷۰ در محل دائمى نمايشگاه بين‌المللى برگزار شد، ۴۸ کشور و ۱۴۲ شرکت نيز به‌طور مستقل شرکت کرده بودند. همچنين حدود ۱۰۰۰ شرکت داخلى و ۲۸ نهاد دولتى در نمايشگاه حضور داشتند. فضاى نمايشگاه بالغ بر ۱۱۰،۰۰۰ متر مربع بود. در نمايشگاه هفدهم، محدوديتى جهت عرضه کالاهاى نمايشى وجود نداشت و فقط کالاهاى ممنوعه اجازه نمايش نداشتند، لذا در نمايشگاه هفدهم کالاهاى لوکس و مصرفى زياد به چشم مى‌خوردند. نکته بارز در اين نمايشگاه عمليات بى‌سابقه بازسازى و نوسازى و بهبود تأسيسات بود که ده ميليون ريال هزينه دربرداشت که بخش اعظم آن شرکت‌هاى خارجى به عهده داشتند. به دستور مقام رياست جمهورى نيز بودجه‌اى معادل ۳،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ريال جهت احداث سالن‌هاى جديد و ساير فعاليت‌هاى ساختمانى در اختيار مرکز توسعه صادرات گذاشته شده بود. به‌طور کلى نمايشگاه هفدهم فعال‌تر و پرتکاپوتر از نمايشگاه‌هاى قبلى بود و ۵/۴ ميليون نفر از آن بازديد کردند. سى وزير و هيئت‌هاى مختلف نيز به نمايشگاه دعوت شده بودند که متعاقب آن ملاقات‌ها و مذاکرات بسيارى هم بين بلندپايگان اقتصادى و سياسى کشورمان با آنها صورت گرفت.

از اواسط سال ۶۹ مرکز توسعه صادرات ايران، ابتکار و همت جديدى به خرج داده و پى در پى نمايشگاه تخصصى - صادراتى را در ارتباط با رشته‌هاى گوناگون برگزار نموده و مى‌نمايد. نبايد تصور شود که تا نمايشگاه، بين‌المللى نباشد نمى‌تواند در خدمت به توسعه صادرات مورد استفاده قرار گيرد. کما‌ اينکه هدف اصلى از برگزارى اين‌گونه نمايشگاه‌ها معرفى و به نمايش گذاشتن کالاهائى است که احتمال بالقوه صادرات آنها زياد است. در عمل هم نقش نمايشگاه‌هاى تخصصى صادراتى در افزايش صادرات کالاهاى غيرنفتى و جامه عمل پوشاندن اهداف برنامه پنج‌ساله در جهت توسعه صادرات غيرقابل انکار مى‌باشد. البته تا به حال بازرگانان خارجى در ميان ده‌ها هزار بازديدکننده،در نمايشگاه‌هاى مزبور کمتر به چشم خورده و تنها خارجيان مقيم ايران و ديپلمات‌هاى سفارت‌خانه‌ها و نمايشگاه‌ها ديدن کرده‌اند، مع‌هذا حداقل استفاده اين نمايشگاه‌ها ايجاد پل ارتباطى بين صنعتگران از يک طرف و دست‌اندکاران دولتى و صادرکنندگان داخلى و وابسته‌هاى بازرگانى از طرف ديگر مى‌باشد.

در نمايشگاه‌هاى تخصصى - صادراتى از مسؤولين مربوطه دعوت به عمل آمده و ضمن بازديد، اطلاعات مناسب در اختيارشان گذاشته مى‌شود. همچنين معمولاً در دومين روز برگزارى يک سمينار تخصصى به منظور بررسى مشکلات و تنگنا‌هاى صادراتى آن رشته به‌خصوص تشکيل مى‌شود. به‌علاوه با گردهم‌آئى مديران و صنعت‌گران شرکت‌کننده، ضمن مطالعه همکارى‌هاى متقابل در مورد مشکلات مشترک (مثلاً در ارتباط با مواد اوليه، حمل و نقل، بسته‌بندي، روش‌هاى بهبود سطح کيفى و غيره) تبادل‌نظر مى‌شود و گاه در خلال برگزارى گردهم‌آئى قراردادهائى نيز منعقد مى‌شود.

کسب تجربه نمايشگاهى و ايجاد زمينه جهت توسعه فعاليت‌هاى بازاريابى به نمايشگاه‌هاى تخصصى خارج از کشور، يکى ديگر از مزاياى اين‌گونه نمايشگاه‌هاى نوظهور در تاريخ نمايشگاهى ايران است. در مجموع مرکز توسعه صادرات ايران اهداف کلى زير را از طريق برگزارى نمايشگاه‌هاى تخصصى - صادراتى دنبال مى‌کند:

۱. شناسائى صنعت‌گران و توليدکنندگان در رشته‌هاى مختلف صنعتى در سراسر کشور و اطلاع از توان توليدى و کيفيت عرضه کالا و توسعه صادرات کالاهاى توليدى کشور در زمينه‌هاى مختلف صنعتى - کشاورزي، صنايع دستى و ...

۲. اطلاع از مشکلات و موانع در را توليد و ارائه پيشنهادات و نظرات از سوى صاحبان حِرَف مختلف جهت بهبود شرايط توليد محصولات داخلي.

۳. تشخيص و ارزيابى توان توليدکنندگان کشور به منظور حضور در نمايشگاه‌ها و بازارهاى بين‌المللى و در پيش گرفتن سياست‌هاى حمايتى و تشويقى از توليدکنندگان داخلي.

۴. آشنا ساختن توليدکنندگان داخلى با استانداردها و معيارهاى بين‌المللى توليد و صدور کالا و ارتقاء سطح کمى و کيفى توليدات با رعايت قوانين و استانداردهاى بين‌المللي.