تاریخچه تشکیل نمایشگاه‌های بین‌المللی

تاريخ 'نمايشگاه' به ۲۸۰۰ سال قبل از ميلاد، يعنى زمان فينيقى‌ها برمى‌گردد. آنها در غرب آسيا و سواحل مديترانه جائى که امروز سوريه و لبنان قرار دارد متوطن شده بودند. چنانکه کتيبه‌هاى بازمانده از ازمنه بسيار قديم نشان مى‌دهد 'تاريخ حقيقى فينيقيه‌هاى تاريخ تجارت و آبادى‌هائى است که بنا کرده‌اند ... و مردم فينيقيه بيشتر عمر خود را به دريانوردى و تجارت مى‌گذرانيدند ... و تجارت فينيقى نيز در سراسر عالم قديم بسط يافت.' فينيقى‌ها اولين قومى بودند که در شهرهاى مختلف به تشکيل نمايشگاه براى نمايش کالاهاى خود نه خريد و فروش آنها، مبادرت نمودند. البته نمايشگاه‌هاى آن زمان محدود و ساده بودند، تا اينکه به مرور زمان به وسعت و پيچيدگى آن افزوده شده و با توسعه تجارت بين‌الملل و گسترش صنايع و پيشرفت تکنولوژي، نمايشگاه‌ها روز به روز از اهميت و حساسيت بيشترى برخوردار شدند و به اين ترتيب پديده نمايشگاه بعد از رنسانس و انقلاب صنعتى توجه اروپائيان را سخت به خود معطوف ساخت و همه ساله نمايشگاه‌هاى بسيارى تشکيل مى‌گرديد. با اين وجود تا سال ۱۸۳۰ تمام نمايشگاه‌ها جنبه اختصاصى و منطقه‌اى داشتند.

'اختراعات جديد، کالاهاى صنعتى را چه از حيث کمى و چه از جهات کيفى گسترش زيادى بخشيد، اين کالاها مى‌بايست به فروش مى‌رسيد و افزايش فروش، پشتوانه بزرگ گسترش کارخانه‌ها به حساب مى‌آمد. اما حتى تا قرن‌هاى بعد نيز نمايشگاهى جهانى - آن‌طورى که همه کشورها را شامل گردد تشکيل نشد و تا سال ۱۸۳۰ اين نمايشگاه‌ها (چه صنعتي، چه کشاورزى و چه علمي) همگى جنبه منطقه‌اى داشتند.

در سال مذکور بزرگ‌ترين نماشگاه جهانى که تا آن زمان هرگز سابقه نداشت در پاريس تشکيل شد. در اين نمايشگاه، کشورهاى بسيارى از چهارگوشه جهان شرکت کردند، در حالى که هرکدام جهت عرضه کالاهاى خود در پاريس مشکلات فراوانى را به‌خصوص در زمينه حمل و نقل متحمل شده بودند. به منظور برپائى همين نمايشگاه بود که برج معروف 'ايفل' (توسط مهندس ايفل) به منظور نشان دادن قدرت پيشرفت صنعتى اقتصادى فرانسه، که در رديف نمونه‌هاى بزرگ تجارت و صنعت دنيا قرار گرفته بود به جهانيان معرفى شد.

دومين نمايشگاه بزرگ دنيا در پاريس تشکيل شد. نمايشگاه سال ۱۸۵۵ پاريس، يک تجربه بزرگ در زمينه برگزارى نمايشگاه‌هاى جهانى به شمار مى‌رفت که بسيارى از مشکلات نمايشگاه ۲۵ سال قبل را فاقد بود. دو سال بعد، لندن در تشکيل يک نمايشگاه بزرگ ديگر پيشقدم شد و چهارمين نمايشگاه بزرگ نيز در سال ۱۸۶۷ در پاريس تشکيل شد. نمايشگاه بعدى يازده سال بعد در مسکو برگزار گرديد و از آن زمان تا امروز آن قدر در گوشه و کنار جهان نمايشگاه‌هاى متعددى در سطح جهانى برگزار گرديده که حساب آن از شمار بيرون رفته است.

نمايشگاه‌ها در گذرگاه تاريخ، چهره و ماهيت ديگرى پيدا کرده‌اند، به‌طورى که امروز از هر لحاظ نسبت به گذشته بسيار تفاوت مى‌کنند. در گذشته براى هر نمايشگاه، غرفه و سکوهائى ساخته مى‌شد و پس از پايان نمايشگاه از بين رفت، در حالى که امروزه از قطعات پيش ساخته‌اى استفاده مى‌شود که در هر نمايشگاه برپا و نصب مى‌شوند و پس از پايان کار هر نمايشگاه باز مى‌شوند تا در نمايشگاه بعدى مورد استفاده قرار گيرند.

همچنين در مورد تأمين نور و دکوراسيون داخلى و نوع چراغ‌هاى مورد استفاده در داخل سالن‌ها و غرفه‌ها از گذشته تا به حال تغييرات زيادى روى داده است. تبليغات براى نمايشگاه نيز موضوع ديگرى است که درگذشته مورد نياز نبوده است، زيرا همه مى‌دانستند که در تاريخ و جاى معينى همه ساله نمايشگاه برپا مى‌گرد. اما امروزه در نمايشگاه‌ها از انواع وسايل ارتباط جمعى و تهيه پوسترهاى جالب و اعزام نمايندگان و کمک خواستن از نمايندگى‌هاى بازرگانى کشورها و غيره استفاده مى‌گردد و تبليغاتى بسيار وسيع و گسترده به عمل مى‌آيد، تا به اطلاع جهانيان برسد که در نقطه‌اى از جهان، نمايشگاهى با چنين مشخصاتى برگزار مى‌گردد.

پس از جنگ جهانى دوم، صنعت نمايشگاهى چه ازنظر هدف‌هاى شرکت‌کنندگان و برگزارکنندگان و چه ازنظر ساختمانى دست‌خوش تحولات عظيمى گرديد و يکى از بهترين نتايج اين تحولات دادن ميدان به طراحان و هنرمندان براى ارائه ايده‌ها و تجربياتشان به‌صورت غرفه‌هاى پيدايش دگرگونى‌ها در امور نمايشگاه‌ها از طرفى به موارد مذکور محدود نمى‌شوند و از طرف ديگر اين تغييرات کماکان با سرعت شتابنده‌اى در ابعاد گوناگون ادامه دارند که همين امر مديريت نمايشگاهى را به‌صورت تلفيقى از تخصص‌هاى گوناگون درآورده است.