اين الگوى انگارشى بهطور واضح با نخستين تعريف مرتبط است چرا که اوقات فراغت بهعنوان رشته فعاليتهائى که اشخاص تصميم مىگيرند در فرصتهاى آزاد خويش در آنها شرکت جويند در نظر گرفته شده است. با اين همه بايد توجه داشت که در اينجا توجه از شخص به سرشت فعاليتهاى انجام شده، مانند ورزش، تماشاى تلويزيون، هنر، رقص، سرگرمىها، تعطيلات، بازىهاى برد و باختى (قمار) و صرف نوشيدنىها معطوف گرديده است. اغلب اينگونه فعاليتها را شادىبخش و دلپذير توصيف مىکنند و نام تفريح بر آن مىنهند.
يکى ديگر از نمودهاى مهّم انگارش اوقات فراغت رابطهٔ آن با کار است. بخش مرکزى توصيف نوعى فعاليت تحت عنوان فعاليت اوقات فراغت که مربوط به مغايرت ظاهرى آن با کار است؛ يعنى فعاليتى که آزادانه برگزيده شده نه از روى اجبار و بهدلايل ابزاري. اين مغايرت ظاهرى با کار، چيرگى کار را به گونهاى طنزآميز آشکار مىسازد و باعث مىگردد که اين فعاليتها به شکلى که امروزه آنها را ملاحظه مىکنيم درآيند. فعاليتها، تا آنجا که به انگارش اوقات فراغت و وقت بازمانده مربوط مىشود، از فرآوردههاى جوامع صنعتى هستند و در قالب اينگونه جوامع شکل گرفتهاند. اين موضوع پارهاى از منتقدان را بر آن داشته است که انگارش اوقات فراغت بهعنوان 'فعاليت' را تحت عنوان - نفى فرصت آزاد - در نظر گيرند. در جدول (اوقات فراغت بهعنوان فعاليت) انگارش فعاليتهاى مربوط به اوقات فراغت و نقاط قوت و ضعف آن بررسى مىگردد.
جدول اوقات فراغت بهعنوان فعاليت
ابعاد
نقاط قوت
نقاط ضعف
در نظر گرفتن اوقات فراغت بهعنوان فعاليتهائى که نسبتاً به شکل آزادانه برگزيده مىشوند.
درک آن آسان است. راه عاقلانهاى براى انديشيدن در مورد اوقات فراغت است.
اوقات فراغت غير فعال را ناديده مىانگارد. در مورد فعاليتهائى چون امور مذهبي، امور خيريه و غيره وضعيت قاطعى ندارد. اندازهگيرى آن براى پارهاى گروهها مانند هنرمندان حرفهاى و کارمندان امور ورزشى دشوار است.
فهم ماهيت اوقات فراغت جديد
مردم در اوقات فراغتشان چه مىکنند؛ بر محتواى فعاليتها و بنابراين کيفيت بالقوهٔ آنها بهعنوان تجربيات انفرادى اجتماعى تمرکز دارد؛ اهميت ورزش (بازي) را بهخوبى نشان مىدهد.
بر اهميت اوقات فراغت رسمى مانند ورزش و هنر بيش از حد تأکيد دارد. منهاى اوقات فراغت غيررسمى و غير سازماندهى شده است. بيشتر ريشه در گذشته دارد. در سازش با تغييرات دچار مشکل است.
کاربردها:
برنامهريزان و سياستگذاران روند اوقات فراغت را برحسب انگارههاى مشارکت گروههاى اجتماعى در فعاليتها (گردهمائى جنسي، سني، اقتصادي، اجتماعي) انتخاب و تجربه و تحليل مىکنند.
بررسى عمومى فعاليتهاى خانواده يکى از مهمترين اين دادهها است.
براى انجام فعاليتهاى تودهپسند امکاناتى ساخته شده و اين تسهيلات طورى برنامهريزى شده که امکانات را براى گروههائى که بيشتر ممکن است از آن استفاده نمايند فراهم آورد. مشکل موقعى پيش مىآيد که فعاليتهاى جديدى بهوجود آيد که دوران بقاء آنها نامشخص است (مانند اسکيت بوردينگ)، يا فعاليتهائى که منحصر به گروههائى ويژهاى است و شامل حال ديگران نمىشود (مانند بسيارى از ورزشهاى تحت تسلط مردان). در مواردى که فعاليتها حالت تثبيت شده پيدا مىکنند و گردانندگان مؤسسه از تغييراتى که در شيوهٔ زندگى مشتريان / شرکتکنندگان پيش آمده غافل ماندهاند (مانند فوتبال و سينما).