ابعاد اوقات فراغت

چنانچه از گروهى از مردم که به شکل تصادفى برگزيده شده‌اند بپرسيم نظرتان دربارهٔ اوقات فراغت چيست، پاسخ‌هاى متفاوتى به دست خواهيم آورد. پاره‌اى ممکن است بر اين پندار باشند که اوقات فراغت مدت زمانى است که پس از انجام کار يا انجام وظايف و مسئوليت‌ها باقى مى‌ماند. پاره‌اى ديگر ممکن است به فعاليت‌هاى خاصى نظير تماشاى تلويزيون، شرکت در فعاليت‌هاى ورزشي، صرف غذا در بيرون از منزل، باغبانى يا هزاران نوع فعاليت ديگرى که ممکن است براى آنان جالب باشد اشاره نمايند.

افزون بر اينها ممکن است افرادى ديگرى به تجربيات با کيفيت‌هاى خاصى توجه داشته باشند، يعنى به موقعيت‌هاى ويژه‌اى که ايام فراغت براى آنان فراهم مى‌آورد تا بتوانند 'هر کار دلشان خواست انجام دهند' ، بنا به سليقهٔ خود تفريح کنند، ورزش کنند، به کارهاى مورد علاقهٔ خود مشغول شوند و امورى را تجربه کنند که در اوقات ديگر زندگى برايشان امکان‌پذير نباشد. دربارهٔ اين موضوع عده‌اى ممکن است اوقات فراغت را موقعيتى براى آرميدن و جبران خستگى کار و نوش‌داروئى براى گريز از فشارها و تنش‌ها و رهائى از بار سنگين زندگى به‌شمار آورند.

تنوع اين پاسخ‌ها نشان مى‌دهد که اوقات فراغت براى افراد مختلف، معانى گونه‌گونى دارد و اينکه اين جنبه از تجربيات زندگى آدمى بس پيچيده است. براى اين منظور ابعاد اوقات فراغت در سه مبحث عمده سازماندهى مى‌شود که عبارتند از:

۱. مفاهيم ذهنى اوقات فراغت

۲. رابطهٔ بين اوقات فراغت و بازي

۳. رابطهٔ بين اوقات فراغت و کار

درک هر يک از اين رويکردها به تشخيص اين مطلب منجر مى‌گردد که اوقات فراغت، فعاليت‌هاى اوقات فراغت و تجربيات اوقات فراغت، را نمى‌توان به شکل لايه‌هاى مجرد زندگى و جدا از شرايط اجتماعى که طى آن اين‌گونه فرصت‌ها تجريه مى‌گردد و شکل مى‌گيرد بررسى نمود.