از سال ۱۸۵۱ تا سال ۱۸۸۰ میلادی(۳)

۱۸۵۲ م. کابل تلگراف زير دريا

کابل تلگراف زير دريا، مسير کوتاه بين انگلستان (انگليس - ايرلند) در سال ۱۸۵۲ در زير دريا قرار داده شد.

۱۸۵۲ م. دستگاه دوبلکس Duplex

در چهارمين ربع قرن نوزدهم تلگراف مردمى در تمام جهان معمول شده بود. تشکيلات آن مرتب و دستگاه‌ها همه متحدالشکل گرديد. قوانين و مقررات آن تدوين شده بود. دانشمندان در جستجوى روش‌هائى بودند که حتى‌المقدور بر سرعت ارسال مخابرات بيافزايند. دو دانشمند به ‌نام‌هاى چارلز ويتستون (Ch.Wheatston) در سال ۱۸۵۲ و استيرنز (Stearns) آمريکائى در سال ۱۸۶۸ اين دستگاه را اختراع کردند که مى‌توانستند در عين حال از دو جهت پيام‌ها را مخابره نمايند.

۱۸۵۲ م. دانش‌نامه فرهنگ معمارى

فرهنگ معمارى (Dictionary of Architectur) که انجمن انتشارات معمارى در سال ۱۸۵۲ شروع به نشر آن کرد، و اتمام آن چهل سال طول کشيد.

۱۸۵۳ م. نخستين اطلاع‌رسانى‌ها به ‌وسيله عکاسى

جنگ تا آن زمان اثر عکاسى مهمى بر جا نگذاشته بود. فقط چند داگرئوتيپ از سربازان و افسران در سال ۱۸۴۶ تا ۱۸۴۸ پيکارهاى ايالات‌متحده آمريکا و مکزيک را نشان مى‌داد. جنگ کريمه (۱۸۵۳ - ۱۸۵۶) اولين جنگى بود که گزارشات خبرى عکاسى داشت. اولين خبر عکسى توسط نقاش کارل باتيست فن زاتمارى (K.Szathmary) برداشته شد. از آن به بعد جنگ‌ها داراى خبرنگاران عکاس شدند، مانند جنگ ايتاليا در سال ۱۸۵۹ جنگ شلسويک و هوشتاين در ۱۸۶۵ لشگرکشى فرانسه به رُم ۱۸۶۷ جنگ فرانسه و آلمان در (۱۸۷۰ - ۱۸۷۱) تصاوير متعددى برداشته و گزارش شد. در طى جنگ فرانسه و آلمان براى اولين بار کبوتران قاصد را با پيام مى‌فرستادند.

در نمايشگاه ۱۸۶۷ نادار و کارهاى داگرون (Dagron) يک عکس يک ميلى‌مترى ساخته بود. متن پيام‌ها را با عکس‌هاى ذره‌بينى در روى فيلم‌هاى کلودين ۱۵ سانتى‌مترى که هر يک سه‌هزار پيام داشت مى‌فرستادند. يک پرنده مى‌توانست ۵۰ هزار پيام را يعنى محتويات کتاب بزرگى را در وزن نيم‌گرم حمل کند. در پاريس اين پيام‌ها را بر روى پرده‌هاى بزرگ مى‌انداختند و از مضمون آن اطلاع پيدا مى‌کردند.

۱۸۵۳ م. دايرةالمعارف نوباوگان

لاروس دانش‌نامه جالبى در سال ۱۸۵۳ براى کودکان با نام دايرةالمعارف کوچک نوباوگان انتشار داد.

کابل تلگراف دريائى مسير کوتاه

کابل دريائى مسير کوتاه در سال ۱۸۵۳ ميان انگلستان و بلژيک و کابل ديگرى در همين سال ميان انگلستان و هلند و مسير ديگرى ميان ژوتلند و جزيره سيلند در دانمارک در زير دريا قرار داده شد.

۱۸۵۳ م. خط تلگرافى زير رودخانه‌اى مسير کوتاه

در سال ۱۸۵۳ خطوط کوتاه تلگراف از زير رودخانه‌هاى (اوهايو) و (مى‌سى‌سى‌پي) واقع در ايالات‌متحدهٔ آمريکا و همچنين از رودخانه (رن) واقع در اروپاى غربى مرکزى عبور داده شد.

۱۸۵۳ م. خبر فتح هرات به طرابوزان به مدت ۱۱ روز

پس از فتح فوت شفيع‌خان بشيرالدوله پسر او عاليجاه محمداسماعيل‌خان مسئوليت چاپارخانه‌ها را به عهده گرفت. در اين ايام او در انتظام امر چاپارخانه‌ها سعى و اهتمام داشت چنانچه در ايام مديريت شفيع‌خان چاپار پس از ۳۰ ساعت از اصفهان به تهران مى‌آمد. در زمان محمداسمعيل‌خان چاپار از خراسان شش روزه به دارالخلافه تهران مى‌رسيد و همچنين مژده فتح کلات را هم آورده بود. پس از تشرهاى مکرر از طرف شاه باز هم نتوانست هرج و مرجى که در برنامه‌هاى چاپار‌خانه‌ها دوباره خوب و منظم شد و همين نظم بود که خبر فتح هرات را يازده روزه به طرابوزان رسانده بودند. کسى که خبر فتح هرات را براى وى آورده بود حسين‌خان يوزباشى بود که به تازگى درجه سرتيپى گرفته بود. شاه که از لياقت او باخبر شد مجبور شد محمد اسماعيل‌خان را کنار گذارده و امور چاپارخانه‌ها را به حسين‌خان سرتيپ شاهسون بسپرد.

۱۸۵۴ م. ايجاد خط تلگراف در ايران

خبر اختراع و گسترش تلگراف در ايران براى نخستين بار در روزنامه وقايع ‌اتفاقيه به چاپ رسيد. اين خبر در تاريخ ۱۸ شعبان ۱۲۷۲ق. برابر با ۲۵ آوريل ۱۸۵۶ انتشار يافت. دو سال پس از اين خبر در روزنامه مذکور در جمادى‌الاولى ۱۲۷۴ق. ناصرالدين‌شاه دستور داد که تلگراف در ايران مورد استفاده قرار گيرد. لذا سيمى به طول يک کيلومتر به مراقبت مسيو کرشش اطريشى از عمارت سلطنتى شهر تا باغ لاله‌زار کشيده شد. نامبرد در زمان صدارت ميرزا آقاخان نوري، مأمور تهيه و ساختن تلگراف و آموختن الفباء مورس به شاگرادن دارالفنون گرديد. خط بعدى ميان باغ سلطانيه و محل ييلاقى شاه بود و به مدرسه دارالفنون هم يک خط کشيده شد و بدين‌ترتيب اولين مخابره‌ها ميان شاه و بزرگان مملکتى صورت گرفت. شاه که از نتيجه کار راضى بود دستور داد تا ميان تهران و شهرهاى ديگر خط تلگراف کشيده شود.خط تلگراف با سرعت به ماکو، تبريز، جلفا و به خط تلگراف قفقاز وصل شد و شاه ايران و امپراتور روسيه تلگراف تبريک مبادله کردند.

در سال ۱۲۷۹هـ.ق. برابر با دسامبر ۱۸۶۲ ميان ايران و انگليس قرارداد تلگرافى منعقد شد و تا آخر سال ۱۲۸۰هـ.ق. يک رشته سيم از راه مديترانه به خانقين کرمانشاه، همدان، تهران، اصفهان، شيراز، بندر بوشهر کشيده شد و از آنجا به سيم تحت‌البحرى 'کراچي' متصل گرديد. علاوه‌ بر اين خطوط که از عثمانى و ايران مى‌گذشت با عقد قراردادى در چهارم رجب ۱۲۸۲هـ.ق. برابر با ۲۳ نوامبر ۱۸۶۵ خط تلگراف به سوى اروپا و شبه‌قاره هند پيوند خورد. اين خط براساس اسنادى که در آرشيو سازمان اسناد ملى ايران موجود است، در سال ۱۲۸۴هـ.ق. برابر با ۱۸۶۸ اداره زيمنس در آلمان از دولت ايران امتياز خطى را گرفت که لندن را از راه آلمان و روسيه مستقيماً به تهران وصل کند. اين قرارداد به ‌نام 'کمپانى تلگرافى هند و اروپ' نام‌گذارى شد. پس از انگليسى‌ها، روس‌ها در اين استفاده حق تقدم يافتند و در سال ۱۲۸۰هـ.ق. تلگراف به مرز قفقاز رسيد و تا ظهور حکومت کمونيستى در روسيه نافذ بود. در سال ۱۲۹۱هـ.ق. اداره مستقل تلگراف در ايران تأسيس شد و 'على قلى‌خان مخبرالدوله' رئيس اداره تلگراف به وزارت تلگراف ارتقاء مقام يافت. مهم‌ترين کار وى کشيدن خط تلگراف از تهران به مشهد از راه سمنان، شاهرود و سبزوار است. در دى ماه ۱۲۴۷هـ.ق. برابر با ژانويه ۱۸۶۹ ايران به اتحاديه بين‌المللى تلگراف پيوست.

۱۸۵۴ م. نخستين طرح پيشتاز تلفن

تلگرافچى فرانسوى شارل بورسول (Charl Boursevl) نخستين کسى است که با الهام گرفتن از ابزار تلگراف ترابرى گفتار را بيارى جريان الکتريکى تصور نمود. او مقاله‌اى در ۱۸ اوت ۱۸۵۴ در مجله تصوير پاريس (L'illustration de paris) به رشته تحرير درآورد. او اساس تلفن را بدين شکل تشريح کرد. چنانچه گوينده‌اى در برابر يک صفحه فلزى نازک که قابليت ارتعاش براى امواج آکوستيکى را داشت باشد سخن بگويد و اين صفحه نازک بتواند سيم‌هاى يک باطرى را متناوباً قطع و وصل نمايد مى‌توان در فاصله نسبتاً دورى صفحه نازک ديگرى را به‌طور هم‌زمان و با همان تناوب به ارتعاش درآورد. چون اين پيشنهاد ۶ تا ۲۲ سال قبل از پيشنهادهاى رايس (Reis) و گراهام بل مخترع تلفن داده شده بود، لذا نام بورسول را به‌ عنوان نخستين پيشتاز فن تلفن بايد به‌ خاطر سپرد. از آنجائى‌ که هيچ‌يک از آن سه نفر از کار ديگرى اطلاعى نداشتند به همين جهت هر يک را مى‌توان نخستين مبتکر به شمار آورد.

۱۸۵۴ م. کابل دريائى تلگراف درياى سياه

اين خط در سال ۱۸۵۴ به طول ۸۴۵ در درياى سياه مستقر شد. اين خط در تمام مدت جنگ‌هاى کريمه (Crinee) کار مى‌کرد. کريمه شبه‌جزيره‌اى است در جنوب اتحاد جماهير شوروى واقع در درياى سياه. جنگ‌هاى کريمه مابين سال‌هاى ۱۸۵۴ و ۱۸۵۶ بين کشور روسيه از يک طرف و اتحاديه ممالک عثمانى، فرانسه، انگلستان و ساردنى از طرف ديگر انجام گرفت که منجر به شکست روس‌ها گرديد.

۱۸۵۴ م. پدر تئورى اطلاعات

جرج بول (George S. Boole،۱۸۶۴ - ۱۸۱۵) رياضى‌دان انگليسي، تئورى را مطرح نمود که بعدها به‌عنوان پايه و اساس تمام مدارهاى منطقى به‌کار گرفته شد و مى‌شود. يعنى 'جبر بول' (Boolean Algebra) تئورى منطق وى که بر سه عامل 'و' ، 'يا' ، 'نه' (and-or-not) بنا شده است اين امکان را فراهم مى‌سازد که مسائل منطقى به شکل ساده‌اى از جبر تبديل و همچون فرمول‌هاى رياضى با آنها برخورد شود. جرج بول به دليل آرايه جبر بول به‌عنوان پدر 'تئورى اطلاعات' شناخته شده است.

۱۸۵۴ م. روزنامه فيگارو - پاريس

روزنامه مشهور فيگارو (Le Figaro) قديمى‌ترين روزنامه در پاريس است که در سال ۱۸۵۴ تأسيس شد و از سال ۱۸۶۶ به‌صورت روزانه چاپ و منتشر مى‌شود.