ایدز

مقدمه و معرفى بيمارى:

- تعريف و اهميت بهداشتى:

در سال ۱۹۸۱ پنج مورد پنومونى ناشى از پنوموسيستيس کاريني، در مردان همجنس‌بازى که سابقهٔ بيمارى زمينه‌اى يا مصرف داروهاى سرکوبگر ايمنى را نداشته‌اند در لُس‌آنجلس گزارش‌گرديد. البته ديگر خودنمايى‌هاى بالينى و آزمايشگاهى اختلال در فعاليت ايمنى سلولي، در همهٔ اين بيماران وجود داشت. سپس در عرض يک‌ماه در نيويورک و کاليفرنيا حدود ۲۶ مورد سارکوک کاپوزى در بين مردان همجنس‌باز، گزارش شد درحالى که اين بيمارى قبل از ارائهٔ گزارش مورد بحث، نوعى نئوپلاسم بسيار نادر در کشور آمريکا به‌حساب مى‌آمد و بيشتر در افراد مسن، عارض مى‌شد. ازآنجا که سارکوم کاپوزى در آن زمان دربين دريافت کنندگان پيوند عضو و ديگر دريافت‌کنندگان داروهاى سرکوبگر ايمني، يافت مى‌شد و نظر به اينکه بسيارى از مبتلايان به سارکوم کاپوزي، دچار عفونت‌هاى فرصت‌طلب نيز بودند، اين تصور بوجود آمد که بروز سارکوم کاپوزى و پنومونى ناشى از پنوموسيستيس کارينى در افراد همجنس‌باز، مى‌تواند در ارتباط با نقص ايمنى زمينه‌اى باشد و سرانجام به اين نقيصهٔ اکتسابي، پى‌برده شد و وقوع سارکوم کاپوزي، عفونت‌هاى فرصت‌طلب يا هردوى آنها در افرادى که دچار اختلال ايمنى شناخته‌شده‌اى نبودند، سندروم نقص ايمنى اکتسابى (AIDS) ناميده شد و طى سال‌هاى ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳ بالغ بر ۲۸۳۸ مورد ايدز از آمريکا و ۲۱ کشور ديگر به مرکز کنترل بيمارى‌ها ارائه گرديد و سيل گزارش‌هاى بعدى نيز به سوى آن مرکز، سرازير شد. به‌نحوى که در اواخر سال ۱۹۸۳ به‌طور متوسط، هشت مورد ايدز در روز گزارش مى‌گرديد.

موارد گزارش‌شدهٔ ايدز از شروع پاندمى تا اواخر سال ۱۹۹۹ (آذرماه ۱۳۷۸) از بيش از ۲۰۸ کشور به سازمان جهانى بهداشت، بالغ بر ۲،۲۰۱،۴۱۶ مورد بوده که بيشترين رقم آن به‌ترتيب، مربوط به آمريکا، آفريقا و اروپا و کمترين موارد آن مربوط به شرق مديترانه بوده است و ارقام دقيق آن بدين شرح مى‌باشند: آمريکا ۱،۰۱۰،۱۹۳ مورد؛ آفريقا ۷۹۴،۴۴۴ مورد؛ اروپا ۲۲۴،۴۰۴ مورد؛ آسيا ۱۴۰،۲۴۶ مورد؛ اقيانوسيه ۲۴،۲۵۷ و منطقهٔ مديترانه‌شرقى (EMRO) رقم ۷۹۱۷ مورد.

سازمان جهانى بهداشت، تعداد افراد زندهٔ مبتلا به عفونت HIV را در پايان سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۶/۳۳ ميليون مورد، براورد کرده و متذکر شده است که نسبت به سال گذشته در همين زمان، ۱۰% بر ميزان موارد، افزوده شده و با توجه به اينکه تعداد موارد جديد در سال ۱۹۹۹ را قريب ۶/۵ ميليون مورد ذکر کرده‌اند، درواقع همه‌روزه حدود ۱۵هزار مورد جديد عفونت ناشى از ويروس ايدز، در سطح جهان، حادث گرديده است.

اين بيمارى از آغاز جهانى شدن تا اواخر سال ۱۹۹۹ حدود ۳/۱۶ ميليون مورد مرگ به‌بار آورده است که ۶/۲ ميليون مورد آن در سال ۱۹۹۹ رخ داده است، به‌طورى که ۲۰% آنان را کودکان و ۵۱% آنان را زنان تشکيل مى‌داده‌اند. بنابراين، درصورتى که هيچگونه بهبودى در وضعيت فعلى حاصل نشود يا درمان‌هاى فزايندهٔ طول عمر، در اين افراد صورت نگيرد، عدهٔ بسيارى از آنان طى دههٔ آينده تلف خواهند شد، ولى قايله به همين‌جا ختم نخواهد شد و روزهاى بدترى پيش رو خواهد بود! چرا که ويروس، در حال گسترش است و موارد ايدز و مرگ‌هاى ناشى از آن در سطح جهان، رو به افزايش مى‌باشد و در بعضى از مناطق جهان، بزرگترين علت منفرد مرگ بزرگسالان به‌حساب مى‌آيد. حتى عفونت ناشى از HIV به‌عنوان دومين علت عفونى مهم منجر به مرگ در سطح جهان مطرح گرديده است و اين درحالى است که اولين علت را پنومونى تشکيل مى‌دهند. اين حقايق تلخ، حاکى از اهميت موضوع و لزوم آموزش همه‌جانبهٔ همه‌گيرى شناختى ايدز است.