گون‌ها گياهانى هستند چندين ساله، علفى يا چوبى با ساقه‌هاى کوتاه؛ تعدادى از گون‌ها ساقه‌هاى راست يا خوابيده روى زمين دارند. گون‌ها برگ‌هاى مرکب از برگچه‌هاى متعدد دارند؛ در بين آنها گاهى گياهانى با برگ‌هاى ساده نيز يافت مى‌شود. گل‌هاى گون به رنگ‌هاى صورتي، قرمز، آبي، بنفش، زرد و سفيد است و بعضى از انواع گون خاردار و برخى بدون خار هستند. تقريباً تمام انواع گون گياهانى خوش‌خوراک هستند.
گونهٔ Astragalus siliquasus مى‌تواند در هر هکتار يک تن بذر توليد کند و بدين ترتيب در احياء مراتع نقش عمده‌اى داشته باشند. در ساقهٔ بعضى از گون‌ها نوعى مادهٔ صمغى فراهم مى‌شود که خودبه‌خود يا بر اثر شکاف از آن به خارج ترشح مى‌شود. اين ماده روى ساقه به سهولت خشک مى‌شود که آن را جمع‌آورى و نام کتيرا به بازار عرضه مى‌کنند. منابع مختلف، تعداد گونه‌هاى گون موجود در ايران را بيش از ۱۰۰ و حتى ۵۰۰ تخمين زده‌اند که تعدادى از آنها مولد کتيرا هستند. گونه‌هائى که نام برده مى‌شوند از گون‌هاى مولد کتيرا هستند:A. microcephalus؛ A. gummifer؛ A. verus؛ A. heratensis؛ A. kurdicus و A. certicus.
از آبکافت کردن کتيرا ماده‌اى به نام تراگاکانتين به‌دست مى‌آيد که در صنعت داروسازي، پارچه‌بافى و غيره کاربرد دارد.
از گونه‌هاى ديگر گَوَن A. pesudovinus و A. vereskensis و A. patrius و A. facetus را مى‌توان نام برد.
شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra)
شيرين‌بيان بوته‌اى است با بُن چوبى که طول ساقهٔ آن به ۵۰ سانتى‌متر تا يک متر و در محيط‌هاى مساعد به ۲ متر مى‌رسد. برگ‌هاى مرکب آن از تعدادى برگچه تشکيل شده است. تعداد برگچه‌ها ۴ تا ۷ جفت به‌‌اضافهٔ يک برگچه انتهائى است. اين گياه در کنار نهرها و حاشيهٔ مزارع و زمين‌هائى که قبلاً زير کشت بوده و به عللى رها شده‌اند، مى‌رويد.
شيرين‌بيان گياهى است داروئى و از ريزوم و ريشه‌هاى خشک شدهٔ آن عصاره‌اى استخراج مى‌شود که در داروسازى و تجارت به رگليس يا کيلوريس موسوم است.
شيرين‌بيان داراى ترکيبات گلوکوزيد، ساپونين به نام گليسيريزين (گليسيريزيک اسيد) است که از قند به‌مراتب شيرين‌تر است.
.jpg "انواع گَوَن")
.jpg "شيرين‌بيان")
