جدول متوسط تعداد روزهای شیردهی و متوسط مقدار شیر روزانهٔ یک رأس گاومیش
کار
براى انجام کارهاى مختلف، گاوميش قويتر از گاو است. گاوميشهاى نر اخته شده و ماده هر دو براى انجام کار مورد استفاده قرار مىگيرند، ولى نرها به مادهها ترجيح داده مىشوند. از گاوميش عمدتاً در شاليزارها و شخمزنى مزارع استفاده مىکنند. در اين قبيل موارد با توجه به اينکه اکثر اين کارها فصلى است، در فصولى که نيازى به کار حيوان نيست، گاوميش استراحت مىکند. بهندرت از گاوميش در تمام طول سال براى انجام کار استفاده مىکنند.
در طول ۶ روز هفته بهطور متوسط روزانه ۶ ساعت کار مىکند، کارهائى که در اين قبيل موارد انجام مىدهد؛ شامل شخمزن شاليزار و مزارع گندم، ماله کشيدن مزعه و خرمنکوبى است.
از گاوميش همچنين در استخراج آب از چاهها، درست کردن گل، استخراج شيرهٔ نيشکر استفاده مىکنند که اکثراً اين کارها امروزه با استفاده از وسايل مکانيکى صورت مىگيرند.
بنابر گزارشهاى ۱۹۵۹ Epstcin گاوميشهاى نر اخته به وزن ۸۳۷-۳۲۱ کيلوگرم مىتوانند گارى به وزن ۶۰۰-۵۰۰ کيلوگرم را به مسافت ۲۵ کيلومتر در طول يک روز حمل کنند. واضح است پتانسيل کار گاوميش با وزن، قدرت، سن و جنس حيوان تغيير مىکند، علاوهبر اين، روش پرورش، طول روزهاى کار، مدت زمان استراحت و نوع وسيلهاى که حيوان با آن کار مىکند، عملکرد و قابليت حيوان را تحت تأثير قرار مىدهد.
عمر کارى گاوميش بسيار متغير است. عمر گاوميش تا ۳۰ سال است و در شرايط با مديريت خوب يک گاوميش مىتواند ۱۷ تا ۲۰ سال عمر کند که در کشور تايوان بهطور متوسط ۱۶ سال است.
شير
گاوميشهائى که براى انجام کار مورد استفاده قرار مىگيرند، کمتر دوشيده مىشوند. متوسط توليد شير روزانه از گاوميشهاى کارى که بهطور تجربى از ۳۸۵ رأس گاوميش در چين بهدست آمده، ۱۵/۲ کيلوگرم با ۱۱-۱۲% چربى گزارش شده است. در اين بررسى متوسط توليد در يک دورهٔ لاکتاسيون ۵۰۰ کيلوگرم تخمين زده شده است. گاوميشهاى مورا بيشترين مقدار شير را توليد مىکنند؛ ماکزيمم توليد شير در گاوميشهاى مورا ۳۲۰۰ کيلوگرم و متوسط توليد ۱۳۸۷ کيلوگرم و طول دورهٔ لاکتاسيون ۲۴۰ روز گزارش شده است.
در بعضى از مناطق جهان مانند هند گاوميش دام عمدهٔ شيرى شناخته مىشود، شير گاوميش از نظر چربى غنى است، بيش از ۱۲% و در صورتىکه مديريت و تغذيهٔ حيوان مناسب باشد تا ۱۵% مىرسد. شير و کرهٔ حاصل از گاوميش سفيد رنگ است که از نظر ويتامين A و E و ويتامينهاى گروه B غنى است، در جدول زير ترکيب شير گاوميش نشان داده شده است.
جدول ترکيب شير گاوميش (درصد)
لاکتوز
پروتئين
چربى
آب
۴/۷
۵/۵۵
۱۰/۵۵
۷۸/۴
متوسط مقدار شير توليدى روزانه و دورهٔ لاکتاسيون گاوميش در استانهاى مختلف کشور در سال ۱۳۶۷ در جدول زير نشان داده شده است.
جدول متوسط تعداد روزهاى شيردهى و متوسط مقدار شير روزانهٔ يک رأس گاوميش