انتقال و توزیع مواد فتوسنتزی

یک گیاه برای استفاده کارآمد از تشعشع خورشید و ذخیرهٔ مواد فتوسنتزی (Assimilate) ، به یک سیستم انتقال از محل ساخته‌ شدن این مواد تا محل مصرف آنها نیاز دارد. در زمان جوانه‌زنی ، مواد فتوسنتزی ذخیره شده در بذر به‌صورت قابل استفاده درآمده و به مریستم‌هائی که جدیداً برای نمو برگ ، ساقه و ریشه فعال شده‌اند منتقل می‌شوند و کمی پس از آن گیاهچه اتوتروف می‌شود. مواد فتوسنتزی که توسط بافت‌های سبز به‌وجود می‌آید و در تمام گیاه برای مقاصد رشد و نمو گیاه ، ذخیره و ترمیم و نگهداری سلول‌ها انتقال می‌یابند. تقسیم مواد فتوسنتزی بین این فرآیندها ، توزیع مواد فتوسنتزی نامیده می‌شود که هم بر عملکرد و هم روی بقای گیاه اثر می‌گذارد.

در مبحث‌های قبل ، عمدتاً با چگونگی تولید مادهٔ خشک توسط گیاه آشنا شدیم. معمولاً تمام اندام‌های گیاه برداشت نمی‌شود ، بلکه فقط یکی از اندام‌های گیاه مانند بذر ، برگ ، ساقه ، گل یا ریشه برداشت می‌شود. حتی خود این اندام برداشت شده نیز ممکن است فقط برای ترکیب شیمیائی خاصی (مثلاً روغن ، پروتئین یا نشاسته حاصل از بذر یا ساکارز حاصل از ساقه یا ریشه) مورد استفاده قرار گیرد. در چنین محصولاتی ، عملکرد را مقدار روغن ، شکر ، بذر ، برگ ، ساقه ، گل یا ریشه که واحد سطح زمین تولید می‌شود ، تشکیل می‌دهد. بنابراین توزیع مواد فتوسنتزی و مواد معدنی غیرآلی هم بر کارآئی تولید کل ماده خشک گیاه ، مؤثر است و هم بر تولید ماده خشک قسمت‌های برداشت شده.