علائم و نشانه‌هاى کنژونکتيويت باکترويائى عبارتند از: تحريک، قرمزي، اگزوداى چرکي، مَترينگ صبحگاهى و گاهى ادم پلک. معمولاً عفونت در يک چشم شروع شده، توسط دست‌ها به چشم ديگر سرايت مى‌کند. دو شکل مختلف از کنژونکتيويت باکتريائى شناسائى شده‌اند.
يافته‌هاى آزمايشگاهى
نمونه‌بردارى از تراشيده‌هاى ملتحمه براى بررسى ميکروسکوپي، کشت و آنتى‌بيوگرام در تمامى موارد کنژونکتيويت توصيه شده است و اگر اگزوداى چرکى توأم با غشاء کاذب يا حقيقى باشد اين امر ضرورى مى‌باشد.
عوارض
- بلفاريت حاشيه‌اى مزمن که غالباً همراه با کنژونکتيويت استافيلوکوکى مى‌باشد؛ به استثناء افراد بسيار جوان که در معرض بلفاريت نيستند.
- اسکار ملتحمه متعاقب کنژونکتيويت توأم با غشاء کاذب يا حقيقى
- زخم قرنيه (زخم حاشيه‌اى قرنيه ممکن است متعاقب کنژونکتيويت‌هاى نايسريائي، هموفيلوس اجيپتيوس و استافيلوکوک طلائى رخ دهد)
- پرفوراسيون قرنيه
- ايريت توکسيک به‌علت ورود محصولات سمى نايسريا کونوره به داخل اتاق قدامى.
درمان
درمان اختصاصى بستگى به شناسائى عامل ميکروبى دارد. ضمن انتظار براى دريافت نتايج آزمايشگاهي، پزشک مى‌تواند درمان موضعى با يک آنتى‌بيوتيک را شروع کند. در هر نوع کنژونکتيويت باکتريئى که رنگ‌آميزى گرم، ديپلوکوک گرم منفى حاکى از نايسريا را نشان دهد، درمان موضعى و سيستميک بايد سريعاً شروع شود. اگر درگيرى قرنيه وجود نداشته باشد دوز واحد سفترياکسون (1g) معمولاً جهت درمان سيستميک کافى است. در حضور درگيرى قرنيه، دورهٔ ۵ روزه سفترياکسون عضلانى روزانه ۱ تا ۲ گرم لازم است. در کنژونکتيويت حاد چرکى و موکوسى چرکي، براى رفع ترشحات ملتحمه بايد کيسه ملتحمه با محلول سالين شستشو گردد.
سير و پيش آگهى
کنژو نکتيويت حاد باکتريال تقريباً هميشه خودبه‌خود محدود مى‌شود و بدون درمان ۱۴ -۱۰ روز و با درمان ۳-۱ روز طول مى‌کشد. موارد استثناء عبارتند از:
- کنژونکتيويت استافيلوکوکى که ممکن است موجب بلفاروکنژونکتيويت مزمن شود.
- کنژونکتيويت گونوکوکى که در صورت عدم درمان مى‌تواند موجب پرفوراسيون قرنيه و اندوفتالميت گردد.
- کنژونکتيويت مننگوکوکى که مى‌تواند منجر به سپتى و مننژيت گردد.
انواع
کنژونکتيويت باکتريائى حاد و تحت حاد
۱ . کنژونکتيويت چرکى (به‌علت نايسريا گونوره، نايسريا کوچى و نايسريا مننژيتيديس) با اگزوداى چرکى فراوان مشخص مى‌شود. در صورت تأخير در درمان ممکن است آسيب شديد قرنيه رخ دهد و يا منجر به سپتى سمى يا مننژيت گردد.
۲ . کنژونکتيويت حاد موکوسى - چرکى (موکوپرولانت، کاتارال)، اغلب به‌صورت اپيدميک روى مى‌دهد و به نام چشم صورتى (Pink eye) مشهور است. شايع‌ترين علت آن در نواحى معتدل استرپتوکوک پنومونيه و در نواحى معتدل استرپتوکوک پنومونيه و در نواحى گرمسير هموفيلوس اجيپتيوس مى‌باشد. کنژونکتيويت ناشى از اين دو باکترى ممکن است با خونريزى زير ملتحمه‌اى همراه باشد. علل ديگر آن عبارتند از: استافيلوکوک‌ها و ساير استرپتوکوک‌ها.
۳ . کنژونکتيويت تحت حاد، اغلب ناشى از هموفيلوس آنفلوانزا و گاهى اشرشيا کوکى و پروتئوس مى‌باشد. عفونت هموفيلوس آنفلوانزا با اگزوداى رقيق، آبکى يا کرکى مشخص مى‌شود.
کنژونکتيويت باکتريائى مزمن
اين حالت در بيماران مبتلا به انسداد مجراء نازولاکريمال و داکريوسيستيت مزمن روى مى‌دهد و معمولاً يک‌طرفه است. همچنين ممکن است هماه با بلفاريت مزمن، اختلال غدد ميبومين و اکتروپيون نيز ديده شود.
موارد نادرى از کنژونکتيويت به‌علت کورينه باکتريوم ديفترى يا استرپتوکوک پيوژن ايجاد مى‌شوند که مى‌توانند با غشاء کاذب يا حقيقى همراه باشند.
