سه شنبه, ۲۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 11 February, 2025
مجله ویستا
کاشی‌کاری ایرانی بعد از اسلام
| تاريخ کاشى‌کارى اسلامى با توليد ظروف سفالى مورد نياز زندگى ارتباطى ناگسستنى دارد. اين امر به‌ويژه در سفال‌هاى سلسله‌هاى حکومتى سلجوقيان و عثمانيان به‌چشم مى‌خورد که تزئينات و تکنيک‌هاى توليد ظرف‌ها بازتابى از کاشى‌هاى آن روزگار را نشان مى‌دهد. اما در دوران تيمورى و صفوى تکنيک‌هاى توليد متفاوت بوده است. |
| تکنيک‌هاى اصلى که در تزئين کاشى‌کارى استفاده مى‌شد، زرين‌فام، نقاشى زيرلعاب، نقاشى روى لعاب، مينايى و لاجوردي، کاشى معرق و کاشى هفت رنگ بوده که برخى براى داخل بنا و برخى براى داخل و خارج بنا به‌کار مى‌رفته‌اند. |
| دوره‌هاى سلجوقى و ايلخانى اولين مظاهر شگرف کاشى‌کارى اسلامى محسوب مى‌شوند که در اين دوران‌هاى تاريخي، ابداعاتى تحت حاکميت اين دو سلسله در تکنيک‌هاى گوناگون صنعت سفالگرى انجام گرفت. شمار زيادى از کاشى‌هايى که اکثراً داراى تاريخ و امضاء صنعتگران خود بوده از اين دوران باقى مانده‌اند. به‌علاوه، حمايت‌هاى وسيع مذهبى که توسط حاکمان و شخصيت‌هاى برجسته مذهبى و دو سلسله صورت گرفته باعث ساخت بناهاى متعددى به‌عنوان مقبره گرديد که مهم‌ترين اين مقبره‌ها با کاشى‌هاى زرين‌فام تزئين مى‌شدند. |
| آثار هنرمندان دورهٔ ايلخانى در مقايسه با دوره سلجوقى بيشتر و گسترده‌تر مورد حمايت هنرى قرار گرفتند و بناهاى جديدى در ايران ساخته شد و در نتيجه توليد کاشى رو به افزايش گذاشت. |
| کاشان مهم‌ترين مرکز سفالگرى و کاشى‌کارى نفيس در بخش مرکزى ايران به‌شمار مى‌رفت و کلمهٔ کاشى نام خود را از اين شهر گرفته است. |
| تهاجمات مغول موجب يک رکود کوتاه در صنعت کاشى کاشان شد؛ اما تکنيک‌ها و سبک‌هاى مشابه بعد از اين وقفه هم‌چنان ادامه يافت. |
| کاشى‌هاى توليدشده کاشان بسيار گسترده بودند. اين آثار بيشتر به بناهاى مقبره‌اى به‌جاى مانده به‌ويژه بناهاى شيعى مربوط هستند. شهر کاشان خود از مراکز مهم شيعه به‌شمار مى‌آمد. |
| کاشى‌هاى سدهٔ هفتم با دو نقش پيکره‌اى و غيرپيکره‌اى تزئين مى‌شدند و اغلب داراى کتيبه‌هايى به‌خط نسخ در حاشيه کاشى‌ها هستند که شامل اشعار و آياتى از قرآن مى‌باشند. |
| کاشى‌هاى ستاره‌اى و چليپا شکل 'موزه بريتانيا' با طرح‌هاى حيوانى و دوبيتى‌هاى ايرانى در حاشيه‌ها، بخشى از يک گروه از کاشى‌ها بوده که زمانى ديوارهاى امامزاده جعفر در دامغان را مى‌پوشاند که تاريخ آنها ۶۶۶ هـ.ق. مى‌باشد. |
| تنها بناى غيرمذهبى به‌جاى مانده از دوره ايلخانان که در تخت سليمان واقع شده، کاخ آباقاخان بوده که اين کاخ در محل يک معبد زرتشتى ساخته شده است و سند مهمى براى مطالعه کاشى‌کارى ايران در اين دوره حکومتى به‌شمار مى‌رود. در اين محل تکه‌هايى از کاشى به‌همراه کاشى‌هاى ستاره‌اى و صليبى شکل، شامل برخى کاشى‌هاى صليبى شکل با طرح حيوانى تقريباً مشابه آنچه در دامغان بوده، پيدا شده است و کاشى‌هاى کتيبه‌اى نيز از اين محل باقى ماده که تعدادى از آنها در حال حاضر در موزه‌هاى مختلف جهان پراکنده هستند. اين کاشى‌ها داراى طرح‌هاى گل‌دار يا پيکره‌اى بوده و عمدتاً به‌طريقه زرين‌فام با نسبت قابل توجهى لاجوردى نقاشى شده‌اند. |
| يکى از ويژگى‌هاى اين کاشى‌ها کتيبه‌هاى آنها است که اغلب داراى مضامين مذهبى بوده، اما ويژگى دوم اين کاشى‌ها دربرگيرندهٔ اشعارى حماسى از شاهنامه مى‌باشد. |
همچنین مشاهده کنید
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست