| يافته‌هاى نشان مى‌دهد که بخش سفر و جهانگردي، به ازاء هر دلار درآمد حاصله، اشتغال بيشترى نسبت به ساير بخش‌ها ايجاد مى‌کند. به همين دليل، بسيارى از سياست‌گذاران، توسعهٔ جهانگردى را سياست مطلوبى براى کاهش بيکارى در مناطقى مى‌دانند که در ساير بخش‌ها فرصت‌هاى شغلى اندکى دارند؛ حتى اگر اين مناطق درآمد بالائى داشته باشند (اين پديده هنگامى رخ مى‌دهد که ساختار صنعتى يک منطقه، ارزش افزودهٔ بسيار بالا و در مقابل، سرمايه‌بر و در نتيجه، توزيع درآمد نابرابر و مشاغل اندکى داشته باشد).
|
|
| نقش بخش سفر و جهانگردى در اشتغال‌زائي، بستگى به نحوهٔ محاسبهٔ اشتغال و ماهيت بازارهاى کار محلى دارد. در يک مقطع زمانى در سال، شمال شاغلان اين بخش ممکن است به چهار دليل اصلى زير بالا باشد:
|
|
|
|
| کاربر بودن مشاغل جهانگردى
|
|
| برخى از فعاليت‌هاى مسافرتى و جهانگردى کاربر هستند. اين امر در مورد فعاليت رستوران‌ها، عرضهٔ سوغاتى و فعاليت‌هاى جهانگردى کوچک مصداق پيدا مى‌کند و به‌ويژه در کشورهاى با دستمزد پائين. اهميت سنتى خدمت شخصى و اين حقيقت که در بسيارى از اين فعاليت‌ها تجهيزات کاراندوز و روش‌هاى خودکار توليد بسيار دير به‌کار گرفته شده دليل اصلى اين پديده است. در مقابل، فعاليت‌هاى حمل و نقل و تورگردانى به‌طور کلى نسبتاً سرمايه‌برتر هستند. بنابراين، در فعاليت رستوران‌ها کاربرد روش‌هاى سرمايه‌بر در توليد غذا مشاهده مى‌شود اما کارکنان به منظور ارائهٔ غذا حفظ شده‌اند.
|
|
| يک ويژگى ديگر که کاربرى بخش سفر و جهانگردى را نشان مى‌دهد وجود فعاليت‌هاى کارآفرينانهٔ کوچک در بسيارى از حوزه‌هاى اين بخش است. چون توليد جهانگردى در بيشتر کشورها به‌صورت پراکنده انجام مى‌شود در بسيارى از مشاغل آن، جا براى متخصصانى وجود دارد که صرفاً يا عمدتاً نيروى کار خود را عرضه مى‌کنند. نمونه‌هاى اين پديده، شمار بسيار زياد فروشندگان دوره‌گرد و سوغاتى‌فروش در بنادر يا در جاذبه‌هاى جهانگردى کشورهاى کمتر توسعه‌يافته است. اين گروه‌ها که غالباً خود اشتغال هستند معمولاً سرمايه‌گذارى اندکى دارند. درآمد آنها اغلب بستگى به سماجت در فعاليت آنها دارد و اغلب به‌صورت نقدى است و در آمارها درج نمى‌شود. با وجود اين، آنها در بخش جهانگردى کار مى‌کنند.
|
|
| هنگامى که مقصدهاى جهانگردى توسعه مى‌يابند با توجه به اينکه در کدام مرحلهٔ توسعه قرار داشته باشند کاربرى فعاليت‌ها در آن تغيير مى‌کند و مشاهده شده که کاربرى برخى از اين فعاليت‌ها کمتر از ساير صنايع است. بنابراين، اشتغال‌زائى بخش سفر و جهانگردى را نبايد يک فرض مسلّم پنداشت.
|
|
|
|
| بخش جهانگردى اشتغال و درآمد يکسانى ايجاد نمى‌کند. در بيشتر کشورها، به دلايل زير سطح دستمزدهاى اين بخش نسبت به ساير بخش‌ها پائين است:
|
|
| - بسيارى از مشاغل جهانگردي، ساده هستند
|
|
| - کارفرمايان، بسيارى از مشاغل جهانگردى را ساده تلقى مى‌کنند، حتى اگر، در ارائهٔ خدمت به مشترى واقعاً، مهارت خاصى مورد نياز باشد
|
|
| - تشکيلات متحد و چانه‌زنى جمعى براى درخواست افزايش دستمزد اغلب ضعيف است
|
|
| - در نتيجهٔ دائمى نبودن اشتغال و ضعف تشکيلات صنفي، حتى هنگامى که مقررات مربوط به حداقل دستمزد وجود دارد کارفرمايان کارکنان را اغلب با تحقير و بدون جبران حقوق اخراج مى‌کنند
|
|
| - در مناطقى که فعاليتى غير از جهانگردى وجود ندارد يا محدود است اشتغال در جهانگردى هزينهٔ فرصت صفر يا ناچيزى دارد، به‌دليل نبود مشاغل رقابتي، جهانگردى يک فعاليت انحصارى در خريد خدمات نيروى کار است و در نتيجه، سطح دستمزدها را پائين نگاه مى‌دارد.
|
|
| در آمريکاى شمالى و اروپاى غربى متوسط سطح دستمزد در مشاغل پذيرائي، سفر و خرده‌فروشى ۵ تا ۳۵ درصد کمتر از متوسط سطح دستمزد در کل مشاغل است (برگرفته از ادارهٔ آمار اشتغال دولت اين کشورها). البته در مشاغل ثانويه که بر اثر مخارج غير مستقيم و القائى بخش جهانگردى پديد آمده سطح دستمزد بالاتر است. در کنار دستمزد رسمي، درآمد جنبى که از طريق دريافت انعام حاصل مى‌شود در آمريکاى شمالى و اروپا يک عمل معمولى تلقى مى‌شود. بنابراين، بار ديگر در بخش جهانگردى درآمد ثبت شده و واقعى تفاوت پيدا مى‌کنند.
|
|
| در کشورهاى کمتر توسعه‌يافته، که جهانگردى اخيراً گسترش يافته سطح دستمزدها اغلب بسيار پائين است زيرا اين کشورها نيروى کار بسيار فراوانى دارند که نگران حفظ اشتغال دائمى در جهانگردى هستند. کارفرمايان نيز ممکن است مدّعى شوند که بايد وجوهى را صرف آموزش حرفه‌اى مقدماتى آنها بکنند زيرا استخدام‌شدگان حتى مهارت خواندن يا شناخت آداب و رسوم جهانگردان را ندارند. در مقابل، جهانگردى گاهى در مناطقى مانند جزاير کارائيب توسعه‌يافته است که در آن نيروى کار به ميزان کافى عرضه نمى‌شود و اين امر سطح دستمزدهاى مشاغل جهانگردى و نيز صنايع رقيب را بالا مى‌برد.
|
|
| دستمزدهاى بالاتر در مشاغلى روى مى‌دهد که برخوردارى از تخصص‌هاى قابل مبادله در سطح بين‌المللي، عرضهٔ آن را محدود مى‌کند. خلبانان مجرّب شرکت‌هاى هواپيمائي، رانندگان کارآزموده و مديران آموزش‌ديده هتل‌ها در اروپا مى‌توانند در سطح بين‌الملل، دستمزدهاى بالائى را مطالبه کنند و خلبانان حتى داراى تشکل صنفى هستند. مشاوران سير و سفر که داراى مهارت در فروشندگى بليط هواپيما هستند در سطح بين‌الملل، مى‌توانند دستمزدهاى بالائى به‌دست آورند.
|
|
|
|
| شمار شاغلان در صنعت سفر و جهانگردى و ميزان ساعات کار قابل انتظار از آنان، متفاوت از يکديگر است. تقريباً، در تمام کشورها، شاغلان زيادى به‌صورت پاره‌وقت کار مى‌کنند و برخى ديگر به‌صورت موقت. آنها تنها براى دورهٔ موقتى کار مى‌کنند که کارفرمايان براى تأمين تقاضاى نهائي، استخدام نيروى کار جديد را ضرورى دانسته‌اند. دو عامل زير استفاده از شاغلان پاره‌وقت و موقت را ضرورى مى‌کند.
|
|
| - بنگاه‌هائى که ظرفيت توليدى ثابتى دارند، با استفاده از شاغلان پاره‌وقت و موقت مى‌توانند هزينهٔ ثابت نيروى کار را به هزينهٔ متغير بدل کنند.
|
|
| - ماهيت بسيارى از فعاليت‌هاى مسافرتى و جهانگردى شاغلانى را مى‌طلبد که به‌طور شبانه‌روزى يا دست‌کم، بيش از ساعات کار معمول، کار کنند. اين امر به معناى انجام نوبت کارى يا کار پاره‌وقت اضافى است.
|
|
| چنين کارگرانى اکثراً افراد 'شب‌کار' هستند که شغل دومى را اختيار کرده‌اند يا گروه‌هائى همچون دانش‌آموزان که به‌طور عادي، جزء نيروى کار محسوب مى‌شوند. اين عامل نيز ارزيابى سهم جهانگردى در فعاليت اقتصادى را دشوار مى‌کند زيرا بسيارى از اين مشاغل در آمارها ثبت نمى‌شوند.
|
|
|
|
| فصلى بودن جهانگردى به معناى اين است که در بسيارى از مقصدها دست‌کم دو بازار کار وجود دارد که يکى براى شاغلان دائمى است و ديگرى براى شاغلان جهانگردى در فصل شلوغ. اشتغال فصلى همچون اشتغال موقت، شاغلان 'حاشيه‌اي' را جذب مى‌کند و اگر فشار تقاضا نسبتاً کافى باشد دستمزدها افزايش مى‌يابد. اين امر ممکن است شاغلان تمام‌وقت بخش‌هاى ديگر را جذب کند و در نتيجه، در بعضى فصول سطح دستمزد آنها را بالا ببرد.
|
|
| پديدهٔ فصلى بودن اشتغال، علاوه بر مشاغل مستقيم جهانگردى در مشاغل غير مستقيم يا حاصل فعاليت جهانگردى نيز روى مى‌دهد. در بازارهاى کار آزاد اين امر اغلب به مهاجرت موقت و گستردهٔ نيروى کار مى‌انجامد که انتقال درآمد و مخارج القائى بين مناطق را در پى دارد.
|
