|
|
|
نام فارسى |
|
هپارين سديم |
|
|
|
نام انگليسى |
|
HEPARIN SODIUM |
|
|
|
نام تجارى دارو |
|
Hepalean . Lockflush Solution . Hep-Lock . Lipo-Hepin |
|
|
|
گروه دارويى |
|
ضدانعقاد |
|
|
|
مكانيسم اثر |
|
از طریق تشدید آثار مهاری آنتیترومبین III باعث جلوگیری از تبدیل فیبرینوژن به فیبرین و همچنین پروترومبین به ترومبین میشود. |
|
|
|
موارد مصرف |
|
ترومبور ورید عمقی، آمبولی ریوی، سکتۀ قلبی، جراحی قلب باز، سندرم انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC)، فیبریلاسیون دهلیزی همراه با آمبولی، بهعنوان یک ضدانعقاد در اعمال انتقال خون و دیالیز. |
|
|
|
ميزان مصرف |
|
ترمبوز ورید عمقی/ سکتۀ قلبی:
بالغین: 7000-5000 واحد را بهصورت وریدی هر 4 ساعت بدهید و سپس PT یا ACT را اندازه بگیرید؛ یا 7000-5000 واحد بهصورت بولوس IV، سپس انفوزیون بهصورت وریدی؛ انفوزیون وریدی پس از دوز بولوس، سپس 1000 واحد در ساعت واحد همراه با اندازهگیری PTT یا ACT (حداکثر دوز روزانه 40،000-20،000).
بچهها: 50 واحد به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن را بهصورت انفوزیون وریدی و سپس 100 واحد به ازاء هر کیلوگرم در هر 4 ساعت یا 20،000 واحد به ازاء هر مترمربع بهصورت روزانه در مورد دوز نگهدارنده داده میشود.
آمبولی ریوی:
بالغین: 10،000-7500 واحد را بهصورت وریدی هر 4 ساعت بدهید و سپس PTT یا ACT را اندازه بگیرید؛ یا 10،000-7500 واحد بهصورت بولوس وریدی، سپس انفوزیون وریدی، انفوزیون وریدی پس از دوز بولوس، سپس 1000 واحد در ساعت و اندازهگیری سطح PTT و ACT.
بچهها: انفوزیون وریدی 50 واحد به ازاء هر کیلوگرم، دوز نگهدرانده 100 واحد به ازاء هر کیلوگرم هر چهار ساعت یا 20،000 واحد به ازاء هر مترمربع سطح بدن بهطور روزانه.
جراحی قلب باز:
بالغین: انفوزیون وریدی 300-150 واحد به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن.
پروفیلاکسی آمبولی:
بالغین: 5000U زیرجلدی برای هر 12 ساعت.
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط، هموفيلي، لوسمى همراه با خونريزي، زخم پپتيک، پوپوراى |
|
|
|
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبی:
گوارشی: اسهال، تهوع، استفراغ، بیاشتهائی، التهاب دهانی، درد کولیکی شکم، هپاتیت.
ادراری تناسلی: هماچوری.
پوستی: راش، التهاب، پوست، کهیر، طاسی، خارش، سیستم عصبی مرکزی، تب و لرز.
خونی: خونریزی، کاهش تعداد پلاکت.
احتياطات: در الکليسم، سابقه آلرژي، طى قاعدگي، بيماران با کاتترهاى طولانيمدت، سالخوردگي، حاملگى (در گروه C قرار دارد) بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: شروع اثر: زيرجلدى ۶۰ـ۲۰ دقيقه. اوج اثر: طى چند دقيقه. مدت اثر: وريدى ۶ـ۲ ساعت. زيرجلدى ۱۲ـ۸ ساعت. انتشار: از جفت رد نميشود، وارد شير نميشود. متابوليسم: کبدى (در سيستم رتيکولواندوتليال). دفع: آهسته از راه ادرار (نيمه عمر ۹۰ دقيقه).
تداخلات داروئي: NSAIDs و آسپيرين باعث تشديد خطر خونريزى ميشود؛ نيتروگليسرين داخل وريدى باعث کاهش فعاليت ضدانعقادى ميشود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ تستهاى خونى (هماتوکريت، پلاکتها، خون مخفى در مدفوع) هر سه ماه.
ـ زمان پروترومبين نسبى که بايستى ۲ـ۵/۱ برابر ميزان نرمال شود، PTT که اغلب هرروز انجام ميشود، PTT فعال شده ACT.
ـ فشار خون، بررسى علائم افزايش فشارخون.
توصيهها:
ـ محلول مناسب وريدى رقيقشده يا غيررقيق شده بايد بهصورت مستقيم، متناوب، يا انفوزيون مداوم داده شود؛ بايد ۱۰۰۰ واحد يا کمتر در يک دقيقه داده شود، و سپس ۵۰۰۰ واحد يا کمتر در مدت يک دقيقه داده ميشود؛ انفوزيون ممکن است از ۲۴ـ۴ ساعت متغير باشد.
ـ در عين حال هر روز بايد وضعيت خونى ثابت بماند از آنجائى که دارو نيمه عمر کمى دارد براى حفظ اثر انعقادى بايد سروقت داده شود.
ـ در مورد تزريق زيرپوستى نبايد محل تزريق را ماساژ يا آسپيره کرد از بهکار بردن سوزنهاى توصيه نشده امتناع کنيد.
ـ بايد از تزريق داخل عضلانى پرهيز نمود چرا که ممکن است باعث خونريزى شود.
ـ از تزريقات محدوده ۵cm ناف يا هرگونه اسکار و خونمردگى خوددارى کنيد.
ـ سوزن را بهطور عمودى وارد پوست کنيد و براى اجتناب از صدمه بافتى و بروز هماتوم از عمل آسپيراسيون خوددارى کنيد. محل تزريق را به آرامى فشار دهيد اما ماساژ ندهيد. محل تزريق را مرتب عوض کنيد.
ـ هپارين داخل وريدى را ميتوان با تزريق مستقيم داخل وريدى (در مدت ۶۰ ثانيه) يا بهصورت انفوزيون مخلوط با نرمال سالين يا DW5% تجويز کرد (براى اطمينان از عدم تهنشست هپارين مخلوط را چند بار سروته کنيد).
ـ هپارين داراى pH اسيدى است و بهتر است از مخلوط کردن آن با داروهاى ديگر اجتناب شود.
ـ از قطع ناگهانى هپارين اجتناب کنيد (بهعلت افزايش انعقادپذيري)، هپارين بايد بهتدريج قطع شود و ۵ـ۳ روز قبل از قطع کامل آن يک ضدانعقاد خوراکى تجويز شود.
ـ نمونهبردارى براى تعيين PT بايد ۶ـ۴ ساعت پس از آخرين دوز وريدي، و ۲۴ـ۱۲ ساعت پس از آخرين دوز زير جلدى انجام شود.
ـ دارو را در ظروف محکم نگهدارى کنيد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش ترومبوز وريدى عمقي.
خونريزى از لثهها، پتشي، اکيموز، مدفوع قيرى شکل، وجود خون در ادرار، تب، راش پوستي، کهير
دوز دارو را هر ۲ـ۱ هفته تغيير دهيد.
سندرم White Clot: ترومبوزهاى پارادوکسيکال همراه با تعداد پلاکت کم (ناشى از تجمع پلاکتى غيرقابل برگشت)، در اينحالت هپارين بايد قطع شود.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC) بهخاطر امکان ايجاد تداخلات داروئى شديد و جدى پرهيز شود، مگر اينکه توسط پزشک تجويز شوند.
ـ بسته به وضعيت بيمار، در ضمن خونريزى فعال (خونريزى قاعدگي) دارو داده ميشود.
ـ هپارين باعث تغيير CT نميشود و بيمار ميتواند کارهائى نظير تراشيدن مو را انجام دهد.
ـ آلوپسى موقت گاهى تا چند ماه پس از قطع دارو ايجاد ميشود که برگشتپذير است.
ـ بهمنظور جلوگيرى از خونريزى لثهاى از مسواکهاى نرم استفاده شود.
ـ پلاک شناسائى طبى مخصوص دريافت دارو را بههمراه داشته باشد.
ـ بايد هرگونه خونريزى مثل خونريزى از لثه، زيرپوست، ادرار و مدفوع را گزارش کنند.
ـ هپارين داراى خواص مدر است.
تداخل با تستهاى آزمايشگاهي:
افزايش: باعث افزايش برداشت T3 ميشود.
کاهش: اسيداوريک.
درمان مصرف بيش از حد دارو: محلول ۱% سولفات پروتامين. |
|
|
|