آب سرخ فریزهند، كاشان

آب پهن، سرعين، اردبيل

از کف حوضى به اندازه ۵/۵×۵/۲۰ متر خارج مى‌شود و درجه حرارتش ۳۷/۵ ، PH آن ۶ و آبدهى آن ۱/۵ ليتر در ثانيه است.

آب چشم، سرعين، اردبيل

در حياط قهوه‌خانه همت واقع شده است ، مقدار آب آن خيلى کم و در حدود ۶ ليتر در دقيقه است. اهالى منطقه اعتقاد دارند که آب اين چشمه براى بيمارى‌هاى چشم مفيد است. حرارت آن ۲۱ درجه و PH آن ۵/۲ است.

آب سرخ فريزهند، كاشان

چشمهٔ فريزهند به فاصلهٔ ۸۷ کيلومترى جنوب کاشان قرار دارد. اطراف چشمه را رسوبات حاصله از جريان آب فرا گرفته است.

آب اين چشمه از دستهٔ آب‌هاى بى‌کربناتهٔ مخلوط همراه با گاز است و در درمان بيمارى‌هاى دستگاه گوارش ، کبد و مجارى صفراوى ، معده و روده‌اى و بيمارى‌هاى تغذيه‌اى مؤثر است. به سبب وجودِ املاح آهن در ترکيبات آن ، در ازدياد تعداد گلبول‌هاى قرمز و مقدار هموگلوبين خون و در نتيجه ، در درمان انواع کم‌خونى نيز مؤثر است.

آب گرم بش باجى لار، سرعين، اردبيل

اين آب گرم در فاصله ۳۰۰ مترى جنوب قهوه‌خانه همت قرار دارد.

آب گرم دالكى، دشتستان (برازجان)

اين چشمه در ۱۸ کيلومترى شهر برازجان به سمت کازرون ، بين روستاى دالکى و شهر برازجان قرار دارد. آب چشمه در دامنهٔ کوه از نقاط مختلف زمين و از شکاف سنگ‌هايى که از مارن و گچ تشکيل شده‌اند ، خارج مى‌شود. آب در موقع خروج سطح زيادى را مى‌پوشاند و نهر نسبتاً بزرگى را به وجود مى‌آورد و به طرف غرب جريان مى‌يابد. در سطح آب‌ آلک‌هاى متنوعى رشد مى‌کند. از آب اين چشمه استفادهٔ خاصى به عمل نمى‌آيد ، قسمتى از آن تبخير و بقيه داخل رودخانه مى‌شود.

آبگرم دالکى در کنار جاده واقع شده و آبدهى آن نسبتاً زياد (۱۸ ليتر در ثانيه) و از خواص درمانى برخوردار است. آب اين چشمه در رديف آب‌هاى سولفات کلسيم ، کلرور سديم و گوگردى داراى منيزيم گرم است.

آب گرم رينه، رينه، لاريجان، آمل

اين آب گرم در نزديکى روستاى رينهٔ لاريجان قرار گرفته است و هر ثانيه هزار ليتر آبدهى دارد. اين آب براى درمان بيمارى‌هاى جلدى ، مفصلى و عفونى مؤثر است.

آب گرم سارى سو، سرعين، اردبيل

در نزديکى آب گرم قره‌سو قرار دارد و درجه حرارت آب آن در مظهر ۴۷ درجه و در حوض ۴۴ درجه است. ‌‍PH آن ۶/۲ و هدايت الکتريکى آن براى ۲۰ درجه حرارت ۱۳۵۰ است. آبدهى اين چشمه در حدود سه ليتر در ثانيه است. اطراف دو چشمه قره‌سو و سارى‌سو را رسوب‌هاى آبرفتى پوشانيده است.

آب گرم قهوه‌خانه ممتاز، سرعين، اردبيل

داراى دو حوض است که آب با لوله‌اى سيمانى وارد حوض اول مى‌شود. حرارت در مظهر چشمه ۴۷ درجه ، PH آن ۶/۱ و هدايت الکتريکى آن ۱۵۲۰ است. اين چشمه دو ليتر در ثانيه آبدهى دارد.

آب گرم قهوه‌خانه همت، سرعين، اردبيل

در اين قهوه‌خانه دو حوض ساخته شده که آب از حوض اول وارد حوض دوم مى‌شود. حرارت آب ۴۰/۵ درجه ، PH آن ۶ و آبدهى آن يک ليتر در ثانيه است.

آب گرم گاوميش گلى، سرعين، اردبيل

پرآب‌ترين چشمه آب گرم سرعين است و استخرى به طول ۲۵ و به عرض ۱۷ متر دارد. دور استخر را با ديوار بلندى محصور کرده‌اند. آب گرم از چند نقطه کف استخر با گاز خارج مى‌شود و از مجراى ضلع شرقى به بيرون مى‌رود.

حرارت گاوميش گلى ۴۵ درجه ، PH آن ۵/۸ و هدايت الکتريکى آن براى ۲۰ درجه حرارت ۱۴۳۰ است. آبدهى اين چشمه در حدود ۳۰ ليتر در ثانيه است. اين ناحيه را رسوب‌هاى آبرفتى دوران چهارم پوشانيده و در برخى نقاط آثار آتشفشانى به چشم مى‌خورد.

آب گرم گزال (ژنرال)، سرعين، اردبيل

آب گرم به حوضى دايره‌اى شکل به قطر ۵/۲ متر وارد مى‌شود و از مجرايى خارج مى‌شود و به دره سرعين مى‌ريزد. حرارت آب در حوض ۴۳ درجه ، PH آن ۶ و هدايت الکتريکى آن براى ۲۰ درجه حرارت ۱۴۴۰ است. آبدهى اين چشمه در حدود ۱/۵ ليتر در ثانيه است.

آب گرم گنو، بندر‌عباس

چشمهٔ‌ آب معدنى گنو در فاصلهٔ ۳۴ کيلومترى شمال شرقى بندرعباس ، در کنار راه بندرعباس - سيرجان واقع شده است. يک راه آسفالتهٔ‌ فرعى به اين چشمه منتهى مى‌شود. اين چشمه در دره‌اى قرار دارد که کوه گنو و ارتفاعات سخت آهکى ، ‌ از شمال و جنوب ، آن را در بر گرفته‌اند. از آب اين چشمه ، جهت آبيارى نخلستان و استحمام استفاده مى‌شود. آب چشمهٔ گنو از دستهٔ آب‌هاى گوگردى خيلى گرم (کلروره سولفاتهٔ کلسيک گوگردي) مى‌باشد.

اين چشمه دو استخر زنانه و مردانهٔ نسبتاً بزرگ تميز دارد که به تأسيساتى مانند چندين رواق کوچک براى استراحت و اقامت مسافران ، محل فروش نوشيدنى و غيره تجهيز شده است. محوطهٔ اطراف چشمه پر از درختان نخل بسيار زيبا و سرسبز است. پساب اين چشمه پس از خارج شدن از استخرها ، مانند رودخانهٔ‌ کوچکى پس از طى چند کيلومتر با آب نسبتاً زيادى به صورت آبشار کوچک و جالبى به پايين سرازير مى‌شود. چشم‌انداز چشمه ، آبشار و کوه گنو بسيار زيبا است.

آب گرم لاريجان، لاريجان، آمل

آب و هواى معتدل و کوهستانى توأم با زيبايى‌هاى طبيعى و چشم‌انداز قلهٔ دماوند از جاذبه‌هاى بسيار مهم ناحيه آب گرم خيز لاريجان است که علاقمندان بسيارى را به سوى خود جذب مى‌کند. چشمهٔ آب گرم لاريجان به صورت طبيعى در دامنهٔ کوه دماوند مى‌جوشد. ساليان درازى است که عموم مردم از آن استفاده مى‌کنند و مسافران زيادى نيز جهت معالجهٔ بيمارى‌هاى جلدى به اين منطقه سفر مى‌‌کنند.

علاوه بر چشمه‌هاى آب گرم فوق ، به چشمه‌هاى عمارت (آمولو) ، محمدآباد ، لاويج و تنکابن نيز بايد اشاره کرد که مراجعين و بوميان از آن‌ها استفاده مى‌کنند.

آب معدنى آمولو، آمل

آب اين چشمه به دليل تأثير در رفع بيمارى‌هاى گوارشى ، قابل شرب است و روى بيمارى‌هاى پوستى نيز تأثير دارد. در حال حاضر مردم منطقه به صورت سنتى در آن شنا و استحمام مى‌کنند. اين آب گرم به خاطر مجاورت با رود هراز ، چشم‌اندازهاى زيبايى دارد.

آب معدنى استراباكو، روستاى بايجان، آمل

اين آب گرم که بين راه لاريجان به روستاق ، نزديک روستاى بايجان در محلى به نام «قلابن» قرار دارد؛ از کوهى مى‌جوشد و پس از چند متر به رودخانهٔ هراز مى‌ريزد. آب اين چشمه ماده‌اى به نام زبيق دارد که در درمان امراض جلدى ، به ويژه بيمارى‌هاى عفونى مؤثر و مفيد است.

آب يل سويى، سرعين، اردبيل

اين آب از کف حوضى به طول ۴/۷ و عرض ۳/۵ متر بيرون مى‌آيد و از مجرايى در ضلع غربى حوض به خارج جريان مى‌يابد. حرارت آب در حوض ۴۱ درجه ، ‌PH آن ۵/۶ و ميزان آبدهى آن يک ليتر در ثانيه است.

آب‌ گرم قره‌سو، سرعين، اردبيل

براى اين چشمه دو حوض ساخته‌اند. اندازه حوض‌ها ۵/۳×۵ متر است. آب گرم از حوض اول به حوض دوم مى‌ريزد. حرارت آب‌گرم قره‌سو ۴۱ درجه است ، ‌ PH آن ۶ است و هدايت الکتريکى آن براى ۲۰ درجه حرارت ۱۴۵۰ است. آبدهى آن در حدود ۱/۵ ليتر در ثانيه است. از خواص درمانى آب اين چشمه ، آرام‌بخشى و تسکين دردهاى رماتيسمى و عصبى آن است.

آب‌هاى كلروره، استان سيستان وبلوچستان

اين نوع آب‌ها چنانکه به صورت خارجى (استحمام) مصرف شوند براى بيمارى‌‌هاى رماتيسم ، لنفاتيسم ، راشيتيسم و برخى از بيمارى‌هاى زنانه و تورم موضعى مؤثر هستند. همچنين در مورد بيمارى‌هاى دستگاه تنفسى به صورت بخور ، قرقره و دوش بينى مصرف مى‌شوند. حمام اين آب‌ها باعث اتساع عروق مى‌گردد. اين دسته از آب‌ها صفراآور و باعث ازدياد ترشحات دهان و معده و نيز حرکات روده است و گاهى اوقات به صورت ملين عمل مى‌کنند. در کل مى‌توان گفت که آب‌هاى کلروره ، محرک فعاليت‌هاى مختلف بدنى و تغذيه هستند.

آب‌هاى كلروره، استان كردستان

اين نوع آب‌ها چنانکه به صورت خارجى (استحمام) مصرف شود براى بيمارى‌هاى رماتيسم ، ‌ لنفاتيسم ، راشيتيسم و برخى از بيمارى‌هاى زنانه و تورم موضعى مؤثر هستند. همچنين در مورد بيمارى‌هاى دستگاه تنفسى به صورت بخور ، قرقره و دوش‌بينى مصرف مى‌شوند. حمام اين آب‌ها باعث اتساع عروق مى‌گردد. اين دسته از آب‌ها صفراآور و باعث ازدياد ترشحات دهان و معده و نيز حرکات روده است و گاهى‌اوقات به صورت ملين عمل مى‌کنند. در کل مى‌توان گفت آب‌هاى کلروره ، محرک فعاليت‌هاى مختلف بدنى و تغذيه هستند.

آب‌هاى كلروره سديك، استان كردستان

اين نوع آب‌ها محرک قوا در اثر مصرف خارجى است و براى درمان برخى از بيمارى‌هاى زنانه نيز مورد استفاده قرار مى‌گيرد. حوضچه‌هاى درمانى اين نوع آب‌ها مشتريان فراوان دارند.

آب‌هاى كلروره سولفاته، استان كردستان

اين نوع آب‌ها داراى خاصيت تسکين‌دهندگى ، ضد خارش ، مليّن و صفراآور مى‌باشند.

آب‌هاى كلروره سولفاته، استان سيستان وبلوچستان

اين نوع آب‌ها داراى خاصيت تسکين‌دهندگى ، ضد خارش ، مليّن و صفراآور مى‌باشند و معمولاً مثل همهٔ آب‌هاى معدنى با طراحى و اجراى فضاهاى مناسب بهداشتى بهره‌بردارى مى‌شود.

آب‌هاى گوگردى، استان سيستان وبلوچستان

ورود گوگرد در سيستم متابوليسم بدن باعث بروز فعل و انفعالات مثبت در دستگاه‌هاى گوارشى و سوخت و ساز شده و در درمان‌ بيمارى‌هاى مختلف تنفسى ، روماتيسم و بيمارى‌هاى جلدى مؤثر واقع مى‌شوند.

آب‌هاى گوگردى، استان كردستان

ورود گوگرد در سيستم متابوليسم بدن باعث بروز فعل و انفعالات مثبت در دستگاه‌هاى گوارشى و سوخت و ساز شده و در درمان بيمارى‌هاى مختلف تنفسى ، روماتيسم و بيمارى‌هاى جلدى مؤثر واقع مى‌شوند.

آبگرم اهرم (آب باد اهرم)، اهرم، بوشهر

اين چشمه در نزديکى شهر اهرم در ۶۳ کيلومترى جادهٔ بوشهر به طرف بندرعباس قرار دارد و حدود ۲ کيلومتر مسير فرعى خاکى تا رسيدن به مظهر چشمه فاصله دارد. مظهر چشمه از شکاف سنگ‌هاى رسوبى مارنى و گچى از زمين خارج مى‌شود و آب آن در رديف‌ آب‌هايى با بارهاى منفى و مثبت مختلف و گرم است.

اين چشمه دو استخر زنانه و مردانه دارد که در چند سال اخير توسط جهاد سازندگى احداث شده است و آب گرم توسط يک کانال از سرچشمه به استخرها هدايت مى‌شود.

آبگرم ايستى‌سو، سلماس

اين آبگرم که به آبگرم سلماس نيز معروف است در ۶۹ کيلومترى جادهٔ اروميه - سلماس واقع شده و آب آن از چندين نقطه در دامنهٔ تپه‌اى از زمين خارج مى‌شود و حوضچه‌‌هاى طبيعى جالبى را به وجود آورده است. روى يکى از حوضچه‌ها را اتاقکى ساخته‌اند که اغلب زنان از آن استفاده مى‌کنند. مقدار آبدهى چشمه کم است و بررسى به عمل آمده نشان مى‌دهد که آب آن در رديف آب‌هاى کلروره بيکربنات سديک و گرم گوگردى قرار دارد.

آبگرم باش‌كندى، روستاى باش‌كندى، ماكو

چشمهٔ آبگرم باش‌کندى در فاصلهٔ ۲ کيلومترى روستاى باش‌کندى و ۱۳ کيلومترى جادهٔ‌ ماکو بازرگان واقع شده است. در اين ناحيه درهٔ وسيعى وجود دارد که غربى - شرقى است و چشمهٔ‌ آبگرم در سمت راست بستر رودخانه و دامنهٔ ارتفاعات آهکى جنوب دره قرار گرفته است. آب و گاز از چند نقطهٔ کنارهٔ حوضچه از زمين مى‌جوشد. آبدهى چشمه حدود ۶ ليتر در ثانيه است. قاعدهٔ حوضچهٔ مثلثى شکل ، ۶ متر اضلاع دو طرف هر يک ۹ متر و عمق حوضچه ۴۰ سانتى‌متر است. سمت چپ بستر رودخانه و مقابل اين حوضچه از چندين نقطهٔ ديگر نيز آب با حباب‌هاى گازدار خارج مى‌شود و باتلاقى را تشکيل داده است.

اين آب در رديف آب‌هاى معدنى بيکربنات کلسيک گازدار و گرم است.

آبگرم برازجان، دشتستان (برازجان)

اين چشمه در ۱۲ کيلومترى مسير جادهٔ‌ برازجان به کازرون و در فاصلهٔ ۶ کيلومترى جنوب روستاى دالکى از شکاف سنگ‌هاى مارنى و گچى از زمين خارج مى‌شود و داراى خواص درمانى براى بيمارى‌‌هاى پوستى است.

آبگرم خانيك 1 و 2، روستاى خانيك، دشتستان (برازجان)

اين چشمه‌ها در يک کيلومترى روستاى خانيک در منطقهٔ‌ برازجان از شکاف سنگ‌هاى آهکى و گچى از زمين خارج مى‌شوند. چشمه‌هاى ياد شده آبدهى تقريباً زيادى دارند و از خواص درمانى قابل توجهى نيز برخوردار هستند. دسترسى به اين چشمه‌ها آسان است و آب آنها در رديف‌ آب‌هاى سولفات کلسيم همراه با منيزيم و کلرور سديم ولرم است.

آبگرم شوط‌آباد، روستاى شوط‌آباد، ماكو

روستاى شوط‌آباد در ۲۷ کيلومترى جنوب شرقى ماکو واقع شده است. ۲/۵ کيلومتر بعد از شوط‌آباد تپه‌اى وجود دارد که آبگرم از بالاى آن خارج مى‌شود. مظهر اصلى چشمه را يک حوضچهٔ طبيعى به شکل کثيرالاضلاع غيرمنتظم تشکيل داده است.

آب گازدار از قسمت غربى حوضچه از زمين بيرون مى‌آيد و از مجرايى که در جنوب غربى حوضچه قرار دارد خارج مى‌گردد. ابتداى اين مجرا عريض ، ولى بعداً کم عرض مى‌شود و به ۱۵ سانتى‌متر مى‌رسد. عمق مجرا ۵ سانتى‌متر است.

آب پس از طى سطح تپه از دامنهٔ آن سرازير مى‌شود و آثارى سفيد رنگ از خود به جاى مى‌گذارد. در شمال غربى چشمهٔ اصلى ، سه حوضچهٔ ديگر نيز وجود دارد که مجارى خروج آب آن‌ها در سطح تپه نمايان است ، ولى در حال حاضر از يکى از آنها آب خارج مى‌شود.

آبدهى چشمهٔ اصلى در حدود ۳ ليتر در ثانيه است و آب آن جزو آب‌هاى معدنى بيکربنات مخلوط گازدار و آهن‌دار است.