|
|
|
|
|
| منشاء اين گياه آمريکاى جنوبى است سال ۶۰-۱۵۵۹ سفير فرانسه (J.Nicot) در پرتقال اين محصول را به‌عنوان ماده داروئى به اروپا فرستاد و به افتخار اين فرد اسم نيکوتيانا را بر روى اين محصول گذاشتند. مناطق عمده کشت توتون در کشور با توجه به نوع توتون کشت شده فرق مى‌کند. توتون لازم در توليد سيگارت از مناطق گرگان، گلستان، مازندران، آذربايجان‌غربي، کردستان و آذربايجان‌شرقى توليد مى‌شود.
|
|
| تنباکو غير از مصرف داخلى براى شيخ‌نشينان به‌صورت قاچاق صادر مى‌شود که مناطق کشت کاشان، اصفهان، مناطق جنوب، فارس، خراسان و گلپايگان مى‌باشد.
|
|
|
|
| توتون با نام علمى Nicotiana tabacum از خانواده Solanaceae مى‌باشد. ارتفاع آن تا ۵/۱-۱ متر مى‌باشد. برگ‌هاى بيضى شکل دارد و بسته به گونه و تيپ اندازه آنها متفاوت است.
|
|
|
|
|
| گل‌ها در N.tabacum بيشتر صورتي۷ قرمز و سفيد ولى در N.Rustica به رنگ‌هاى زرد و سبز تيره ديده مى‌شود. هم‌چنين N.Tabacum ساقه فرعى توليد نمى‌کند در صورتى که N.Rustica پنجه مى‌زند.
|
|
| شرايط اقليمى و خاکى توتون
|
|
| از لحاظ آب و هوائى مناطق استوائى و گرم و آفتابى که آب مورد نياز آنها نيز تأمين مى‌شود و براى کشت مناسب هستند. مناطق بادگير مناسب کشت توتون نمى‌باشند زيرا بادبر‌هاى رسيده را پاره مى‌کند و ارزش کيفى آنها را کاهش مى‌دهد.
|
|
|
|
|
| از لحاظ خاک، خاک‌هاى حاصلخيز با نيتروژن زياد و مواد آلى زياد را طالب نيست چون بر روى کيفيت و ظاهر برگ‌ها اثر منفى مى‌گذارد. خاک‌هاى حاصلخيز توليد برگ‌هاى خشن و رگبرگ‌هاى خشن و نيکوتين مى‌نمايد. که اين عامل باعث عدم مطلوبيت برگ توتون مى‌شود.
|
|
| کشت توتون در خاک‌هاى سبک و نسبتاً سبک و شنى لومى بهترين نتايج را دارد.
|
|
| PH خاک متمايل به اسيدى 5/6-5/5 براى توتون مناسب است. البته خاک‌هاى زياد اسيدى و هم‌چنين بيش از ۵/۷ مناسب نيستند.
|
|
|
|
| کاشت توتون به‌طريقه خزانه‌کارى است. اين خزانه‌ها قبل از گرم شدن تهيه مى‌شوند و پس از رشد کافى (۶ هفته‌اي) در خزانه به مرحله انتقال مى‌يابند. زمانى‌که گياه ۸-۶ برگى شد نشاءکارى انجام مى‌گيرد.رشد اوليه توتون کُند است و در روزهاى نشاءکارى پلاسيده مى‌شود ولى به‌تدريج بالا مى‌آيد.
|
|
|
|
|
|
|
| ريشه توتون فعال بوده و به‌صورت عمودى و قوى تا عمق ۵/۱ متر فرو مى‌رود. ريشه فعال توتون اين گياه را مقاوم به کم‌آبى مى‌سازد.
|
|
| در شمال کشور مزارع توتون اصلاً آبيارى نمى‌شود و در مناطق ديگر هم بستگى به‌شرايط آب وهوائى دارد. لازم به‌ذکر است که نياز آبى توتون ۱۰۰۰ ميلى‌متر مى‌باشد. توتون تحمل ايستابى را ندارد و در دامنه کوهستان بهتر کشت مى‌شود.
|
|
|
|
| کود عامل اصلى توليد به‌شمار مى‌رود. آزمايشاتى که در شمال کشور انجام شده نشان مى‌دهد که کمترين نياز کودى توتون مربوط به نيتروژن است. در شمال کشور که اکثراً ارقام غربى کشت مى‌شود ميزان ۶۰-۴۰ کيلوگرم بيان شده. فسفر خالص حدوداً ۱۸۰-۱۳۰ کيلوگرم و پتاسيم هم به‌دليل بارندگى زياد ۲۵۰-۱۸۰ کيلوگرم توصيه شده است.
|
|
|
|
| در عمل برداشت تک‌تک برگ‌ها چيده مى‌شوند که در دفعات متفاوت انجام مى‌گيرد. محصول به‌تدريج از پائين به‌بالا مى‌رسد. بنابراين چيدن برگ‌ها ۶-۵ بار طول مى‌کشد. برداشت در چندين نوبت سبب مرغوبيت بيشتر مى‌شود.
|
|
| زمان برداشت هنگامى است که برگ‌ها هنوز سبز هستند ولى حالت جوانى را از دست داده‌اند و هم‌چنين بوى برگ نمى‌دهند بلکه بوى توتون مى‌دهند.
|
|
|
|
| از علف‌هاى هرز مزاحم توتون، سس و گل جاليز مى‌باشد که دو ساقه و ريشه توتون زندگى انگلى دارند.
|
|
| مراحل پس از برداشت و فرآورى توتون
|
|
| پس از برداشت توتون عدل‌بندى توتون صورت مى‌گيرد. براى افزايش کيفيت برگ بايد تخمين برگ صورت بگيرد. تخمين در دو صورت انجام مى‌شود:
|
|
| - تخمير کوچک که درفاصله برداشت تا تحويل به کارخانه انجام مى‌شود
|
|
| - تخمين بزرگ که پس از تحويل به کارخانه انجام مى‌شود. تا مراحل خشک کردن موى آنها صورت بگيرد.
|
|
| عده‌اى از توتون‌ها توسط لوله‌هاى بخار آب گرم خشک مى‌شوند. در اين روش در انبار سرپوشيده که در آن آتش روشن شده توتون‌ها را دود مى‌دهند.
|
|
| روش ديگرى که براى خشک کردن توتون به‌کار مى‌رود روش هوا خشک بدون آفتاب است اين روش در مورد توتون بارلى اجراء مى‌شود.
|
|
| روش آخر، روش آفتاب خشک است که اکثر توتون‌هاى مورد کشت در ايران از جمله توتون باسما از اين روش خشک مى‌شوند.
|
|
|
|
| ارقام مهم توتون عبارتند از:ويرجينيا، توتون بارلى و توتون باسما
|
