نشانگان‌ خستگی‌ مزمن‌ ـ chronic fatigue syndrome

نشانگان‌ خستگی‌ مزمن‌ مشخصه‌ نشانگان‌ خستگی‌ مزمن‌ در وحله‌ اول‌، خستگی‌ زیاد است‌. علایم‌ معمولاً به‌ طرز ناگهانی‌ آغاز شده‌ و تا حداقل‌ 6 ماه‌، مرتباً ظاهر شده‌ و برطرف‌ می‌شوند. مشخص‌ نیست‌ كه‌ این‌ نشانگان‌ معرف‌ یك‌ اختلال‌ است‌ یا تعداد بیشتری‌ از اختلالات‌ را در بر می‌گیرد. تشخیص‌ این‌ نشانگان‌ معمولاً مشكل‌ است‌ زیرا آزمایش‌ خاص‌ یا مجموعه‌ علایم‌ تعریف‌ شده‌ای‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد.

هم‌اكنون‌ معیارهای‌ اصلی‌ مورد استفاده‌ در تشخیص‌ بیماری‌ عبارتند از: تداوم‌ بروز دوره‌های‌ خستگی‌ كه‌ با استراحت‌ در رختخواب‌ بر طرف‌ نمی‌شوند و شدت‌ آنها به‌ حدی‌ است‌ كه‌ متوسط‌ فعالیت‌ روزانه‌ را دست‌ كم‌ 50% تا حداقل‌ 6 ماه‌ كاهش‌ می‌دهند؛ رد كردن‌ سایر بیماری‌های‌ مزمن‌، از جمله‌ سابقه‌ وجود بیماری‌ روانی‌. علایم‌ دیگر نیز به‌ تشخیص‌ كمك‌ می‌كنند.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. خستگی‌

۲. تب‌ خفیف‌

۳. فارنژیت‌ (التهاب‌ گلو)

۴. دردناك‌ شدن‌ گره‌های‌ لنفاوی‌

۵. گلودرد

۶. ضعف‌ عمومی‌ عضلات‌

۷. دردهای‌ عضلانی‌

۸. سردرد

۹. اختلالات‌ خواب‌ (پرخوابی‌ یا بی‌خوابی‌)

۱۰. درد مفاصل‌

۱۱. شكایات‌ عصبی‌ ـ روانی‌ (ترس‌ از نور، فراموشی‌، تحریك‌پذیری‌، منگی‌، مشكل‌ در تمركز، افسردگی‌، تغییرات‌ بینایی‌)

ـ علل‌ بیماری:

ناشناخته‌ است‌. امكان‌ دارد اختلالات‌ ایمنی‌ دخالت‌ داشته‌ باشند. اكثر محققان‌ فكر می‌كنند كه‌ عامل‌ این‌ بیماری‌ یك‌ میكرب‌ است‌، اما شواهدی‌ برای‌ اثبات‌ این‌ فرضیه‌ وجود ندارد.

ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:

ناشناخته‌ هستند.

ـ پیشگیری‌:

روش‌ مشخصی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

عموماً به‌ آهستگی‌ در عرض‌ ماه‌ها یا سال‌ها بهبود می‌یابد.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

عارضه‌ای‌ مختص‌ این‌ بیماری‌ وجود ندارد. علایم‌ معمولاً در 6 ماه‌ اول‌ شدیدتر هستند.

ـ درمان‌:

چهار نكته‌ مهم‌ است‌: تأیید تشخیص‌ و آموزش‌ درباره‌ بیماری‌. انجام‌ اقدامات‌ درمانی‌ عمومی. درمان‌ علایم‌ اختصاصی. درمان‌های‌ تجربی.‌ سعی‌ كنید مشغولیات‌ زندگی‌ خود را حفظ‌ كنید و گوشه‌گیری‌ نكنید. با اعضای‌ خانواده‌ و دوستان‌ خود صبور باشید تا آنها نیز مشكل‌ شما را متوجه‌ شوند و قبول‌ كنند.

ـ داروها:

داروهای‌ برحسب‌ وضعیت‌ هر فرد تجویز می‌شوند. از جمله‌ داروهای‌ مورد استفاده‌ عبارتند از: داروهای‌ ضد درد، تزریقات‌ موضعی‌، داروهای‌ ضد افسردگی‌، و غیره‌.

ـ فعالیت‌:

اگر خسته‌ هستید، استراحت‌ كنید. ورزش‌ مهم‌ است‌. یك‌ برنامه‌ تدریجی‌ را آغاز كنید كه‌ در ابتدا امكان‌ دارد تنها 5-3 دقیقه‌ ورزش‌ روزانه‌ باشد. فعالیت‌ ورزشی‌ را هر 3-2 هفته‌ به‌ میزان‌ 20% افزایش‌ دهید. انتظار نداشته‌ باشید كه‌ همه‌ چیز خوب‌ پیش‌ رود، بنابراین‌ دلسرد نشوید و كار را ادامه‌ دهید.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

سعی‌ كنید تغذیه‌ مناسبی‌ داشته‌ باشید، حتی‌ اگر اشتها ندارید. رژیم‌ غذایی‌ بهتر است‌ كم‌ چرب‌ و پرفیبر باشد. مكمل‌های‌ ویتامینی‌ نیز مصرف‌ كنید.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. اگر علایم‌ پس‌ از شروع‌ درمان‌ بدتر شوند.

۲. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ نشانگان‌ خستگی‌ مزمن‌ را دارید.

۳. اگر دچار علایم‌ جدید وغیرقابل كترل شده اید‌. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.