سلول‌هاى اپى‌تليوم پيگمانته و سلول‌هاى گليال شبکيه سلول‌هاى چند استعدادى با توانائى متاپلاستيک قوى هستند. و در بعضى حالات غيرطبيعي، با کسب خصوصيات ميوفيبروبلاست‌ها غشاهاى انقباضى در سطح درونى و بيرونى شبکيه و سطح خلفى زجاجيه ايجاد مى‌کنند. اين غشاءها به راحتى ديده مى‌شوند. ويترئورتينوپاتى پروليفراتيو فقط در دو مورد رتينوپاتى جمع کنندهٔ ماکولا (چروکيدگى ماکولا) (Macular Pucker) و دکولمان شبکيه نياز به درمان دارد. درمان معمول جراحى مى‌باشد، هرچند استفاده از داروهاى آنتى‌پروليفراتيو با موفقيت‌هائى همراه بوده است.
آسيب به زجاجيه
کنتوزيون (Contusion)
زجاجيه نسبت به نسوج اطراف غير ارتجاعى است، بنابراين کنتوزيون‌هاى ناگهانى مى‌توانند موجب جدا شدن قاعدهٔ زجاجيه، پارگى Pars Plana، پارگى شبکيه، خونريزى زجاجيه و يا دکولمان شبکيه (حتى تا ۲۰ سال بعد) شوند.
پارگى کرهٔ چشم
از عوارض شديد پارگى کرهٔ چشم پرولاپس زجاجيه مى‌باشد که اغلب با پارگى يا دکولمان شبکيه همراه است. که اغلب با پارگى يا دکولمان شبکيه همراه است. گاه متعاقب پرولاپس، بافت فيبروز، از کاسهٔ چشم به داخل رشد کرده و با انقباض خود موجب دکولمان ديررس شبکيه با يا بدون پارگى آن مى‌گردد.
سوراخ شدن کرهٔ چشم
گاه از محل سوراخ، زجاجيه پرولاپس مى‌کند. براى پيشگيرى و درمان عوارض آن (مانند دکولمان شبکيه) از جراحى استفاده مى‌شود.
خارج شدن زجاجيه
خارج شدن زجاجيه عارضهٔ اياتروژنيک است و از طريق زخم جراحى که معمولاً در ليمبوس قرنيه قرار دارد، زجاجيه پرولاپس مى‌يابد. عوارض آن شامل وارد آمدن کشش به شبکيه به‌علت تهاجم بافت فيبرو، ادم قرنيه و جابه‌جائى عنبيه مى‌باشد. پرولاپس حاد را مى‌توان بريد، ولى پرولاپس قديمى ممکن است نيازمند جراحى جهت آزاد نمودن کشش زجاجيه باشد.
خونريزى زجاجيه
از جمله علل آن مى‌توان به پارگى لايهٔ حسى شبکيه، رتينيت پروليفران، انسداد وريد مرکزي، انسداد شاخه‌هاى وريدي، هيپرتانسيون، ديابت، لوسمى و آندوکارديت باکتريال تحت حاد اشاره کرد. گاه کلاپس حاد زجاجيه بدون پارگى شبکيه موجب خونريزى زجاجيه مى‌گردد. در اين حالت بيمار از وجود اجسام شناور و کاهش بينائى (از حالت نامحسوس ناکاهش شديد) شکايت دارد. خون تازهٔ قرمز رنگ، در پشت ژل زجاجيه و يا در حفرهٔ سينرتيک قرار دارد. در عرض چندهفته تا چند ماه خون کمرنگ‌تر شده، به داخل ژل مهاجرت مى‌کند.
خونريزى ويتره به همراه دکولمان رگماتوژن، نياز به جراحى اورژانسى شبکيه دارد. در اين جراحي، معمولاً براى مشاهدهٔ کافى شبکيه، نياز به ويترکتومى مى‌باشد. در خونريزى ويتره به همراه دکولمان تراکشنال شبکيه که ماکولا را برگيرد، نياز به ويترکتومى زودرس مى‌باشد. مرسوم است که خونريزى ويتره بدون دکولمان شبکيه را تا ۶-۳ ماه به‌صورت محافظه‌کارانه درمان نمود تا شايد خودبه‌خود برطرف شود. بهبود نتايج جراحى ويتره، منجر به انجام زودتر جراحى شده است مخصوصاً در بيماران مبتلا به رتينوپاتى پروليفراتيو ديابتي.
اگر بتوانى براى درمان علت زمينه‌اى صبر کرد، براى ۶-۳ ماه ويترکتومى انديکاسيون ندارد، چرا که زجاجيه مى‌تواند بدون درمان شفاف گردد.
