|
| حيات وحش و شكارگاه‌ها، استان كرمانشاه
|
|
| استان کرمانشاه از قديم‌الايام، يکى از شکارگاه‌هاى طراز اول ايران به شمار مى‌رفته است، به طورى که فرمانروايان ساسانى نيز در شکارگاه‌هاى گوناگون آن به شکار مى‌پرداخته‌اند. نقش‌هاى کناره طاق بستان، صحنه‌هايى از اين شکارگاه‌ها را نشان مى‌دهد. مناطق صحنه، کنار گاماسياب، برتاج و الوند نمونه‌هايى از شکارگاه‌هاى امروزى استان کرمانشاه مى‌باشند. در بيشه‌زارها و کوهستان‌هاى استان کرمانشاه، انواع پرندگان وحشى، اعم از بومى و مهاجر زندگى مى‌کنند که مهمترين آنها عبارتند از : کبک، تيهو، قمرى، کبوتر‌چاهى و پرندگان مهاجر از قبيل غاز و مرغابى که بيشتر در فصل زمستان در آسمان اين منطقه مشاهده مى‌شوند. هوبره از ديگر پرندگانى است که به علّت صيد زياد از شمار آنها کاسته شده است. بلدرچين نيز در ميان يونجه‌زارها به فراوانى يافت مى‌شود. از حيوانات وحشى منطقه، مى‌توان به پلنگ، خرس، کل و بز، قوچ و ميش، خوک و گراز، گرگ و روباه اشاره کرد.
|
|
| حيات وحش و مناطق حفاظت شده، استان آذربايجان غربى
|
|
| استان آذربايجان غربى به دليل موقعيت طبيعى و ساختار توپوگرافيک که رودخانه‌ها، تالاب‌ها، مرداب‌ها، درياچه‌هاى کوچک و بزرگ و سواحل را در بر گرفته، به عنوان يکى از زيستگاه‌هاى مهم حيات‌وحش و گونه‌هاى جانورى کشور شناخته شده است. برخى از اين گونه‌ها بومى و برخى ديگر مهاجرانى هستند که زمان مشخصى را در منطقه به سر مى‌برند. عمده‌‌ترين جانوران مهاجر استان را پرندگانى تشکيل مى‌دهند که جهت زمستان‌گذرانى به زيستگاه‌هاى استان روى مى‌آورند.
|
|
| مهمترين گونه‌هاى جانورى شناخته شدهٔ استان عبارت‌اند از : قوچ، ميش، گوزن، کل، بز، گراز، خوک، خرس، گرگ، خرگوش، روباه، پلنگ، مار، موش، سنجاب و ... که در اقصى نقاط استان پراکنده‌اند. همچنين پرندگان مهاجر مختلفى نيز از قبيل کبک معمولى، قمرى، باقرقره، فاخته، تنجه، لاشخور (کرکس)، جغد و ... که در مناطق مختلف استان زندگى مى‌کنند.
|
|
| تنوع گونه‌هاى جانورى و پرندگان بومى و مهاجر استان، به اندازه‌اى داراى اهميت بين‌المللى است که زيستگاه عمدهٔ آنها (به غير از درياچهٔ اروميه و جزاير آن) به عنوان يکى از مهمترين پناهگاه‌ها و زيستگاه‌هاى حيات‌وحش از طرف يونسکو به ثبت رسيده و به عنوان پارک ملى اروميه معروف است.
|
|
| به اقتضاى اهميت ملى، منطقه‌اى و بين‌المللى زيستگاه‌هاى حيات‌وحش به منظور حفظ تعادل اکولوژيکى و اهميت و نقشى که حيوانات و پرندگان در زنجيرهٔ حيات طبيعى ايفا مى‌کنند، کانون‌هايى از استان به عنوان مناطق حفاظت شده شناسايى گرديده‌اند تا اقدامات لازم جهت جلوگيرى از شکار بى‌رويه و انقراض نسل وحوش موجود در آنها به عمل آيد. اهم اين کانون‌ها عبارت‌اند از :
|
|
| - منطقهٔ حفاظت شدهٔ پارک ملى اروميه که کل درياچهٔ اروميه و سواحل و جزاير آن را در بر مى‌گيرد. اين منطقه که تا سال ۱۳۵۴ به عنوان شکارگاه مورد استفاده قرار مى‌گرفت، بعد از سال مذکور به عنوان يکى از مهمترين زيستگاه‌هاى حيات‌وحش به ثبت رسيده و مورد حفاظت قرار گرفته است. اين منطقه مأمن حيوانات و پرندگانى از قبيل قوچ، ميش، گوزن، پلنگ، مار، فلامينگو، غازهاى وحشى، قو، پليکان، مرغابى و ... است. پوشش گياهى برخى از جزاير اين منطقه، بيشه‌زار و نيمه‌جنگلى مى‌باشد که کل وسعت آن در حدود ۴۸۱۰ هکتار برآورد شده است. هر نوع شکار صيد در اين منطقه ممنوع است.
|
|
| - منطقهٔ حفاظت شدهٔ (مراکان) که در جنوب سواحل ارس و شمال شهرستان ماکو واقع شده و داراى پوشش گياهى نيزار و بيشه‌زار است. در اين منطقه حيوانات و پرندگانى از قبيل قوچ، ميش، پلنگ، مار، موش، سنجاب، گراز، جغد، لاشخور و ... زندگى مى‌کنند و جزو مناطق شکار ممنوع محسوب مى‌شود.
|
|
| - منطقهٔ حفاظت شدهٔ آغ‌گُل که نزديک منطقهٔ مراکان، بين پلدشت و ماکو قرار گرفته است و يکى از زيستگاه‌هاى مهم پرندگان مهاجر و گونه‌هاى جانورى بومى محسوب مى‌شود. انواع حيوانات اين منطقه عبارتند از : قوچ، ميش، کل، بز و پرندگان بومى و مهاجر آن کبک معمولى و چيل است.
|
|
| اين منطقه داراى دو بخش جداگانه است که در يک بخش از آن شکار ممنوع و در بخش ديگر تحت شرايطى حيواناتى مثل گراز، گرگ، روباه و برخى از پرندگان شکارى و کبک معمولى شکار مى‌شوند.
|
|
| علاوه بر مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع استان که در گذشته به عنوان شکارگاه مورد استفاده قرار مى‌گرفت، چند شکارگاه مجاز مشخص نيز در استان وجود دارد که شرح آنها به قرار زير است :
|
|
| - شکارگاه آغ‌گُل که در غرب پلدشت، در نزديکى رودخانهٔ ارس واقع شده و حيواناتى از قبيل گراز، خوک، روباه، سنجاب و پرندگان شکارى از جمله کبک را در خود جاى داده است.
|
|
| - شکارگاه‌هاى آزاد خوى و ماکو که در شهرستان‌هاى مذکور واقع شدهاند و قلمرو وسيعى را در بر مى‌گيرند. اين شکارگاه‌ها داراى جانورانى هستند از قبيل قوچ، ميش، کل، بز، گراز، پرندگان شکارى و همچنين کبک معمولى و چيل، فاخته، قمرى، باقرقره، انواع مرغابى، غاز وحشى و ... شکار در اين شکارگاه‌ها با نظارت سازمان محيط زيست انجام مى‌گيرد.
|
|
| - شکارگاه‌هاى آزاد جنوب و مرکز استان که حيواناتى از قبيل خرس، روباه، انواع سنجاب، انواع قو، فلامينگو، پليکان، درنا، کبک، خرس، خرگوش و ... در آنها زندگى مى‌کنند. با نظارت و مجوز سازمان محيط زيست، شکار در اين شکارگاه‌ها مجاز است.
|
|
| حيات‌وحش و شكارگاه‌ها، استان كردستان
|
|
| تنوع اقليمى و آب و هوايى، توپوگرافى، منابع سرشار آب‌هاى سطحى و پوشش گياهى مناسب، زمينه‌هاى زيست انواع وحوش و پرندگان بومى، مهاجر و همچنين انواع آبزيان را فراهم کرده و از اين لحاظ استان کردستان به عنوان يکى از مشهورترين نقاط شکارگاهى کشور محسوب مى‌شود.
|
|
| براساس گزارش سازمان محيط زيست استان، در قلمرو استان ۳۴ شکارگاه وجود دارد که گونه‌هاى مختلفى از انواع گراز، شغال و پرندگان شامل کبک، تيهو، قمرى، بلدرچين، اردک، سرسبز، خوتکا، لک‌لک، دارکوب و آنقوت را در خود جاى داده‌اند. انواع جانوران استان عبارت‌اند از:
|
|
| - جانوران مزارع و مراتع کم ارتفاع از قبيل: گراز (خوک وحشى)، کفتار، شغال، گرگ، روباه، راسو، سمور و گورکن.
|
|
| - جانوران مناطق کوهستانى و ارتفاعات بلند از قبيل: کل، بز (بز کوهى)، و پلنگ (بسيار کم و نادر).
|
|
| - جانوران کوهستانى مناطق جنگلى از قبيل: قوچ، ميش، بز کوهى و خرس.
|
|
| در اين استان پرندگان گوناگونى اعم از مهاجر و بومى بطور فراوان وجود دارد. مهمترين و فراوان‌ترين آنها کبک، تيهو، کبک چيل و کبوتر وحشى هستند که بومى منطقه مى‌باشند. علاوه بر آنها غاز، لک‌لک، انواع مرغابى، حواصيل، خروس کولى، سبزقبا، هدهد، دارکوب، چکاوک، طوطى، زاغ، بوتيمار، کورکور، شاهين، قرقى، دال، هما، کلاغ، سهرهٔ معمولى، سار، فاخته و کرکس که در مناطق مستعد استان زيست مى‌کنند.
|
|
| تنوع زيستى استان کردستان جاذبهٔ بى‌نظيرى در حوزهٔ جهانگردى طبيعى (اکوتوريسم) است، که در صورت توجه و تبليغ به يکى از ابزار توسعه جهانگردى استان تبديل خواهد شد.
|
|
| حيات‌وحش و شكارگاه‌ها، استان همدان
|
|
| استان همدان به دليل مرتفع و کوهستانى بودن از زيستگاه‌هاى انواع حيات‌وحش بزرگ و کوچک محسوب مى‌شود که وحوشى از قبيل کل، بز، قوچ، ميش، روباه، راسو، خرس قهوه‌اى، کبک معمولى و انواع ديگر پرندگان را در خود جاى داده است. زيستگاه‌هاى حيات‌وحش استان چه در ارتفاعات و چه در جلگه و حواشى تالاب جزو مناطق حفاظت شدهاند و شکار در آنها کلاً ممنوع است.
|
|
| مناطق مهم حفاظت شده استان همدان عبارت‌اند از : ارتفاعات اولدوز، خان گُرمز، سروه و آهنگران، بوقاطى، خرقان، اسدآباد، جيحون‌آباد (دشت) و نشر.
|
|
| حيات‌وحش و شكارگاه‌ها، استان يزد
|
|
| مناطق حفاظت شدهٔ «کالمند» و «بهادران» به وسعت ۲۵۰ هزار هکتار و منطقهٔ حفاظت شدهٔ «کوه بافق و آريز» با وسعت ۱۰۰ هزار هکتار به سبب قرار داشتن در حاشيهٔ کوير از تنوع گونه‌هاى گياهى خاص مناطق کويرى و حيات‌وحش برخوردار است و حائز اهميت بسيار است.
|
|
| منطقهٔ «کالمند» داراى ارتفاعات متعددى و مشرف به تپه ماهورهاى پراکنده و زمين‌هاى پوشيده از گياهان و بوته‌هاى مناطق کويرى است. «کالمند» در ۱۸ کيلومترى شهرستان مهريز و ۵۰ کيلومترى مرکز استان قرار دارد.
|
|
| بلندترين قله يا نقطهٔ اين محدوده ۲۲۰۰ متر ارتفاع دارد. راه‌هاى دسترسى به منطقه عموماً جيپ‌رو است، اما در بعضى از نقاط آن که براى ديدن سنگاب‌ها طى طريق مى‌شود بايد پياده‌روى کرد.
|
|
| ويژگى‌هاى متعدد و خاص حوزهٔ کالمند و بهادران از نظر اقليمى و پوشش گياهى، امکان زيست و زاد و ولد وحوش و پرندگان گوناگون را به وجود آورده است. از بارزترين نمونه‌هاى حمايت شدهٔ وحوش منطقه مى‌توان به «آهو» (غزال ايرانى) «جبير» و «هوبره» اشاره کرد. آهوى ايرانى، جبير، کل، بز، قوچ و ميش، پلنگ، کفتار، انواع روباه، گرگ و خرگوش از مهمترين گونه‌هاى حيات‌وحش منطقه به شمار مى‌روند.
|
|
| کبک، تيهو، باقرقره، زاغ‌بور و انواع عقاب را در منطقه مى‌توان مشاهده کرد. کل و بز که از پستانداران قابل شکار هستند، با جمعيتى قابل ملاحظه در حفره کالمند و بهادران در ارتفاعات زيست مى‌کنند و قوچ و ميش هم در تپه‌ها ديده مى‌شوند.
|
|
| مهمترين کانون مرکز آهو، دشت بهادران و دشت چاه مورتينى، خالقى و نيز دشت معدن است و مهمترين کانون تمرکز قوچ و ميش و جبير، منطقهٔ تپه‌ماهورهاى سرخ رنگ رودخانه لاغره است. اين منطقه انواع خزندگان مناطق کويرى را در خود جاى داده است. از جمله خزندگان معروف منطقه لاک‌پشت، بزمجه و مارهاى سمى مانند افعى و مار جعفرى هستند.
|
