مفهوم نمونه

هدف محقق شناسايى جامعه و تعيين پارامترهاى مربوط به آن است. براى اين کار يا بايد به کليه افراد جامعه مراجعه کند و صفت يا ويژگى موردنظر تحقيق خود را در آنها جويا شود؛ يا بايد تعدادى از افراد جامعه را مورد مطالعه قرار دهد و از طريق جمع کوچکترى و با روش معيني، پى به صفات و ويژگى‌هاى جامعه ببرد. بديهى است اگر جامعهٔ موردنظر کوچک و حجم و تعداد افراد آن کم باشد، مى‌تواند آن را بطور کامل مطالعه نمايد. ولى اگر جامعه بزرگ باشد و امکانات و مقدورات وى اجازه ندهد، ناچار است از بين افراد جامعه تعداد مشخصى را به‌عنوان نمونه برگزيند و با مطالعه اين جمع محدود، ويژگى‌ها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخص‌ها و اندازه‌هاى آمارى آن را محاسبه کند.

توضيح اين نکته ضرورت دارد که در آمار به مقادير اندازه‌گيرى شدهٔ صفات مربوط به يک نمونه، شاخص آماري و به مقادير اندازه‌گيرى شدهٔ صفات مربوط به تمام جامعه پارامتر مى‌گويند. استنباط آمارى عبارت است از برآورد پارامترهاى جامعه براساس شاخص‌هاى نمونه؛ يعنى اينکه پارامترهاى جامعه نظير ميانگين، واريانس، انحراف استاندارد و غيره براساس شاخص‌هاى نمونه برآورد مى‌گردد. (پارامترهاى جامعه را معمولاً با حروف يونانى و شاخص‌ها را با حروف لاتين نشان مى‌دهند؛ مانند ميانگين جامعه که با حرف () و ميانگين نمونه که با حرف x نمايش داده مى‌شود.)