|
|
| |
نام فارسى |
|
کاربامازپين |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
CARBAMAZEPINE |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Epital, Mazepine, Tegretol |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
ضدتشنج، ضد درد |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
مشتق ايمونواستيل‌بن |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با محدودكردن بازگشت يون‌هاى سديم از وراى غشاء سلولى در كورتكس حركتي، باعث مهار ايمپالس‌هاى عصبى مي‌گردد. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
صرع كمپلكس پارشيل، تونيك كلونيك، صرع‌هاى مركب (Mixed)، نورالژى عصب سه‌قلو، موارد تثبيت‌نشده در اختلالات روانى مثل مانيا و اسكيزوفرنيا. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
صرع:
بالغين و بچه‌هاى بالاى 12 سال: خوراكى 200mg دوبار در روز، كه مي‌توان تا 800 تا 1200mg/day از دارو در دوزهاى منقسم 8-6 ساعته استفاده نمود. درمورد كاهش دوز دارو براى كنترل صرع بايد بررسي‌هاى بيشترى صورت گيرد.
بچه‌هاى زير 12 سال: خوراكى 100mg بصورت خوراكى 2 بار در روز كه مي‌توان تا 400 تا 800mg/day در 4-3 دوز افزايش يابد.
نورالژى عصب سه‌قلو:
بالغين: خوراكى 100mg دوبار در روز، كه دوز واحد تا حد 100mg هر 12 ساعت قابل افزايش است تا حدى كه درد مريض ازبين برود؛ حداكثر تا 1/2g/day داده مي‌شود. دوز نگهدارنده دارو 200 تا 400mg در روز مي‌باشد.
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط به كاربامازپين يا ضدافسردگي‌هاى سه‌حلقه‌اي، دپرسيون مغز استخوان، استفاده همزمان با مهاركننده‌هاى مونوآمين اكسيداز. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
خوني: ترومبوسيتوپني، آگرانولوسيتوزيس، لكوسيتوز، نوتروپني، آنمى آپلاستيك، ائوزينوفيلي، افزايش زمان پروترومبين.
دستگاه عصبى مركزي: خواب‌آلودگي، گيجي، سردرگمي، خستگي، پاراليزي، سردرد، توهم.
گوارشي: تهوع، يبوست، اسهال، بي‌اشتهائي، درد شكمي، استوماتيت، گلوسيت، افزايش آنزيم‌هاى کبدي، هپاتيت.
پوستي: راش، سندرم استيون جانسون، کهير.
چشم، گوش، حلق و بيني: وزوز گوش، خشکى دهان، تارى ديد، دوبيني، نيستاگموس، التهاب ملتحمه.
قلبى عروقي: هيپرتانسيون، نارسائى احتقانى قلب، هيپوتانسيون، بدترشدن بيمارى شرائين قلبي.
تنفسي: حساسيت مفرط ريوى (تب، تنگي‌نفس، پنومونيت).
ادرارى تناسلي: تکرر ادرار، احتباس، دفع آلبومين از ادرار، دفع گلوکز از ادرار، ناتوانى جنسي.
احتياطات:
در گلوکوم، بيمارى کبدي، بيمارى کليوي، بيمارى قلبي، جنون، SLE، هيپرتانسيون، اختلالات کرونري، حاملگي، (در گروه C قرار دارد)، شيردهى و در بچه‌هاى زير ۶ سال با احتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: آهسته. اوج اثر: ۸ـ۲ ساعت. انتشار: از مغز جفت عبور مي‌کند.
متابوليسم: کبدى (باعث القاء کبدى مي‌شود). دفع: از راه مدفوع (نيمه عمر ۱۶ـ۱۴ ساعت).
تداخلات داروئي: باعث کاهش غلظت سرمى بقيه داروهاى ضدصرع مي‌شود. مصرف همزمان اريترومايسين و وراپاپيل سطح دارو را افزايش مي‌دهند باعث افزايش متابوليسم و کاهش اثر ضدانعقادي‌هاى خوراکى و قرص‌هاى ضدباردارى مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ مطالعات کليوي: کامل ادرار (BUN, (U/A ، کراتينين ادرارى هر سه ماه يکبار.
ـ مطالعات خوني: گلبول‌هاى قرمز، هماتوکريت، هموگلوبين، شمارش رتيکولوسيت هر هفته به‌مدت ۴ ماه و سپس به‌طور ماهيانه اين کار انجام شود؛ در صورت ساپرس شدن رده ميلوئيد مصرف دارو را قطع کنيد.
ـ معاينه کامل چشمي، قلبى و EKG.
ـ مطالعات کبدي: AST, ALT.
ـ ميزان دارو و در مراحل اوليه درمان؛ سطح دارو بايد در حد ۹ـ۳ mg/mL باقى بماند. بي‌اشتهائى ممکن است نشانگر بالا رفتن سطح خونى دارو باشد.
توصيه‌ها:
ـ براى کاهش علائم گوارشى با شير يا غذا مصرف شود.
ـ به مريض بگوئيد که قرص‌هاى جويدنى را بجود و از بلع يکباره دارو خوددارى کند.
ـ دارو در دماى اتاق نگهدارى شود.
ـ براى خشکى دهان از نبات، شستن مکرر دهان و جويدن آدامس استفاده کنيد. در مراحل اوليه درمان تحرک مريض توسط يک همراه انجام شود چرا که دارو ممکن است گيجى بدهد.
ارزيابى باليني:
پاسخ درماني: کاهش حرکات صرعي، و با بررسى CHART مريض ارزشيابى خود را تائيد نمائيد.
ـ در مورد درد عصب سه‌قلو بهتر است دارو ۳ ماه پس از شروع درمان قطع شود.
وضعيت رواني: خلق و خو، احساس، تغييرات رفتارى و در صورت بروز تغييرات روانى پزشک را مطلع کنيد.
در صورت افزايش ميزان تشنجات بيمار بايد به‌مدت ۲۴ ساعت تحت مانيتور مداوم EKG باشد زيرا سنکوپ قلبى علائم مشابه حمله صرع دارد.
مشکلات چشمي: قبل، در زمان و پس از درمان چشم را معاينه کنيد (با استفاده از slitlamp، فوندوسکوپى و تونومتري).
واکنش‌هاى آلرژيک: پورپورا، راش قرمز برجسته، و در صورت به‌وجود آمدن اين دو دارو را قطع کنيد.
ديسکرازى خوني: تب، گلودرد، کبودي، راش، زردي.
مسموميت: دپرسيون مغز استخوان، استفراغ، آتاکسي، دوبيني، کلاپس قلبى عروقي، سندرم استيون جانسون.
بي‌قرارى و confusion مخصوصاً در سالمندان.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ پلاک شناسائى مخصوص دريافت دارو، وضعيت خود مريض، نام پزشک و شماره تلفن را به همراه داشته باشد.
ـ از آنجائي که سرگيجه يا خواب‌آلودگى عوارض شايعى هستند، از رانندگى و ساير کارهاى مشابه که مستلزم هوشيارى فرد هستند امتناع کند.
ـ به‌خاطر خطر ايجاد تشنج از مصرف الکل اجتناب شود.
ـ در صورت بروز واکنش حساسيت به نور از محافظ نور خورشيد با SPF ۱۲ استفاده کند.
ـ پس از مصرف بلندمدت دارو از قطع ناگهانى آن خوددارى شود.
ـ ادرار مريض ممکن است به رنگ صورتى تا قهوه‌اى درآيد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
کاهش: تست‌هاى عملکرد تيروئيد
درمان مصرف بيش از حد دارو: انجام لاواژ، بررسى علائم حياتي. |
|
|
|
