|
|
| |
نام فارسى |
|
پروپرانولول |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
PROPRANOLOL HCL |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Detensol, Inderal |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
ضدفشارخون، ضد‌آريتمي، ضدآنژين |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
مسدودکننده بتاآدرنرژيک |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
اين دارو يک مسدودکننده غيرانتخابى بتا است که با انسداد گيرنده‌هاى β1 خواص اينوتروپ، کرونوتروپ و دروموتروپ منفى دارد و با مسدودکردن گيرنده‌هاى β2 باعث افزايش مقاومت راه‌هاى هوائى مي‌شود. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
آنژين سينه‌اى پايدار مزمن، افزايش فشارخون، ديس‌ريتمى بطني، ميگرن، انفارکتوس ميوکارد، فئوکروموسيتوم، Essential tremor، اختلالات اضطرابي، تيروتوکسيکوز، تنگى هيپرتروفيک ساب آئورتيک. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
ديس‌ريتمي:
بالغين: خوراکى ۳۰ـ۱۰ mg الى چهار بار در روز، بولوس وريدى ۳ـ۵/۰ mg که ۱mg در هر دقيقه داده مي‌شود که ممکن است هر دو دقيقه تکرار شود.
افزايش فشارخون:
بالغين: خوراکى ۴۰mg دوبار در روز يا ۸۰mg هر روز (دوز نهائى روزانه ۴۸۰ـ۶۰ mg است).
آنژين:
بالغين خوراکي: ۲۰ـ۱۰ mg دو الى سه بار در روز يا ۸۰mg هر روز (پيوسته رهش) دوز معمول ۱۶۰mg هر روز (پيوسته رهش).
انفارکتوس ميوکارد:
بالغين: خوراکى ۲۴۰ـ۱۸۰ mg/day در ۴ـ۳ دوز منقسم روزانه.
فئوکروموسيتوم:
بالغين: خوراکى ۶۰mg/day به‌مدت سه روز قبل از عمل جراحى در دوزهاى منقسم يا ۳۰mg/day در دوزهاى منقسم در تومورى که قابل جراحى باشد.
ميگرن:
بالغين: خوراکى ۸۰mg/day (پيوسته رهش) يا در دوزهاى منقسم که ممکن است به ۲۴۰ـ۱۶۰ mg/day در دوزهاى منقسم افزايش يابد.
Essential tremor:
بالغين: خوراکى ۴۰mg دوبار در روز، دوز معمول ۱۲۰mg/day است.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به اين دارو، نارسائى قلبي، شوک کارديوژنيک، بلوک درجه دوم يا سوم قلبي، بيمارى برونکواسپاسم، براديکاردى سينوسي، نارسائى احتقانى قلب. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
تنفسي: تنگي‌نفس، اختلال کارکرد تنفسي، برونکواسپاسم.
قلبي‌عروقي: طپش قلب، بلوک گره AV، نارسائى عروق محيطي، اتساع عروق.
خوني: آگرانولوسيتوز، ترومبوسيتوپني.
گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، کوليت، يبوست، دل‌پيچه، خشکى دهان، هپاتومگالي، درد معده، پانکراتيت حاد.
ادراري‌تناسلي: ناتوانى جنسي، کاهش ميل جنسي، عفونت‌هاى دستگاه ادراري.
عضلاني‌اسلکتي: درد مفصل، گرگرفتگي، درد.
عوارض ديگر: تورم صورت، تغيير وزن، پديده رينود.
پوستي: راش، خارش، تب.
دستگاه عصبى مرکزي: افسردگي، توهم، گيجي، خستگي، بي‌حالي، پارستزي، روياهاى عجيب و غريب، عدم آگاهى به زمان و مکان.
چشم، گوش، حلق و بيني: گلودرد، اسپاسم حنجره، تاري‌ديد، خشکى چشم‌ها.
متابوليک: هيپرگليسمي، هيپوگليسمي، هيپوکلسمى (در هيپرتيروئيدي).
احتياطات: در ديابت شيرين، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، بيمارى کليوي، شيردهي، هيپرتيروئيدي، COPD، بيمارى کبدي، بچه‌ها، مياستني‌گراويس، بيمارى عروق محيطي، کاهش فشارخون، ديابت قندي، همزمان با MAOI، سندرم WPW بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل (به‌شدت تحت تأثير متابوليسم عبور اول است). اوج اثر: خوراکى ۹۰ـ۶۰ دقيقه، وريدى ۵ دقيقه. انتشار گسترده: منجمله به CNS، جفت و شير. متابوليسم: کبدى (به‌طور کامل متابوليزه مي‌شود). دفع: عمدتاً کليوي. نيمه عمر ۳/۲ ساعت.
تداخلات داروئي: TCA و آتروپين باعث مهار اثر براديکاردى ناشى از دارو مي‌شود؛ ديورتيک‌ها باعث تشديد اثر هيپوتانسيو مي‌شود؛ باعث تشديد بلوک عصبى ـ عضلانى ناشى از توبوکوراين مي‌شود. سايميتيدين باعث افزايش سطح سرمى آن مي‌شود؛ آنتي‌اسيدها باعث کاهش جذب گوارشى آن مي‌شوند؛ مصرف همزمان فنوتيازين‌ها باعث تشديد اثر هيپوتانسيو مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ در طى شروع درمان، فشارخون، تعداد نرض و وضعيت تنفسى را بررسى کنيد. وزن بيمار را هر روز اندازه بگيريد و افزايش وزن حدود ۲kg را گزارش نمائيد.
ـ نسبت I&O را کنترل کرده و در صورت وجود آسيب کليوى تشخيص داده شده و کليرانس کراتينين را تعيين نمائيد.
ـ در صورت استفاده از يک داروى ضدديس‌ريتمي، ECG بيمار را بررسى کنيد.
ـ آنزيم‌هاى کبدي: ALT, ASt, بيليروبين.
توصيه‌ها:
ـ براى تزريق وريدى مي‌توانيد دارو را به‌صورت رقيق نشده يا به‌صورت رقيق‌شده ۱۰ ميلي‌ليتر دکستروزواتر ۵ درصد مصرف کنيد. دارو را به‌مقدار ۱mg يا کمتر در دقيقه بدهيد. مي‌توان دارو را با ۵۰ ميلي‌ليتر NaCl رقيق کرد و به‌مقدار ۱mg در مدت بيش از ۱۵ـ۱۰ دقيقه به بيمار داد.
ـ بيمار بايد دارو را با معده خالى و با يک ليوان آب ميل کند.
ارزيابى باليني:
مدت و زمان شروع درد و فعاليت انجام شده و ويژگي‌هاى آن را ارزيابى کنيد.
در صورت مصرف‌کردن دارو در زمان طولاني، ممکن است تحمل ايجاد شود.
ـ سردرد، منگى و کاهش فشارخون را کنترل کنيد، چون ممکن است بيانگر نياز به کاهش دوز دارو باشند.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ مصرف دارو را به‌طور ناگهانى قطع نکنيد و دارو را هر روز در زمان مشخص به بيمار بدهيد.
ـ از مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC) خوددارى کنيد مگر اينکه پزشک اجاز دهد.
ـ اگر گيجى رخ داد از فعاليت‌هاى خطرناک اجتناب کنيد.
ـ در رژيم طبى کامل، بر تحمل بيمار تأکيد کنيد.
ـ براى جلوگيرى از غش‌کردن، تغيير موقعيت بيمار بايد به آهستگى صورت گيرد.
ـ براى جلوگيرى از آسيب قلبي، کاهش دوز دارو بايد ظرف مدت دو هفته انجام گرد.
تداخل با تست‌هاى آزمايشگاهي:
افزايش: پتاسيم سرم، اسيداوريک سرم، ALT/ AST، آلکالن فسفاتاز، LDH.
کاهش: گلوکز خون. |
|
|
|
