جهانگردی عامل حفظ آثار تاریخی و اصالت‌های قومی

در صورتى‌‌که برنامه‌هاى عقلائى تدوين شود و سياست‌هاى مدبّرانه و جامعى در مورد جهانگردى اتخاذ گردد نه فقط مى‌توان مناطق متروکهٔ طبيعى را با آسايش صحيح مورد بهره‌بردارى‌هاى جهانگردى قرار داد، بلکه مکان‌هاى متروکهٔ تاريخى را مى‌توان بازسازى کرد و به‌صورت گنجينه‌اى و مجموعه‌اى از شيوهٔ زندگي، رفتار، مراودات، فعاليت‌هاى انسان در گذشته درآورد و بدين‌ طريق با جلب جهانگردان به منافع مادي، آموزشي، تفريحى و اقتصادى فراوان دست يافت.

اگر ايجاد گنجينهٔ جهانگردى در روستاهاى پو ـ دو ـ مون‌ور موجب نجات بيست زيستگاه باستانى در محيط زيست طبيعى و با ارزش شده با بناى گنجينهٔ جهانگردى ويليامزبورگ (Wiliamsburg) در آمريکا يک صد زيستگاه باستانى حفظ گرديد.

با الهام از انديشهٔ ايجاد گنجينهٔ طبيعى ـ باستانى در بلژيک، گنجينهٔ جهانگردى ويليامزبورگ در ايالت ويرجينياى آمريکا احداث گرديد. ويليامزبورگ شهر بسيار کوچکى است که در سدهٔ هجدهم به پايتختى مستعمرهٔ انگليس در آمريکا انتخاب شد. در آن زمان اين شهر منظر و نمائى انگليسى داشت و مرکز زندگى سياسي، اجتماعى و فرهنگى مستعمرهٔ انگليس بود. بسيارى از رؤساى جمهور مشهور آمريکا مانند جرج واشنگتن، توماس جفرسون، پاتريک‌هنري، پيتون راندولف در اين شهر زيستند و در راه ايجاد ملتى تازه و کشورى نوين کوشيدند. اين شهر بين سال‌هاى ۱۶۹۹ و ۱۷۸۰، يعنى تا سالى که پايتخت به ريچموند منتقل شد، در اوج ترقى و شکوه و شهرت بود.

صدوپنجاه سال بعد، جان راکفلر به‌منظور ديدار از باقيمانده‌هاى شهر خفتهٔ ويليامزبورگ به آنجا رفت. رؤياى گشودن دريچه‌اى بر روى گذشتهٔ تاريخى سرزمين آمريکا در وى قوت گرفت تا آمريکائيان بتوانند شناختى اندک از دورانى پيدا کنند که اصول و پايه‌هاى وجودى ملت آنها در آن شکل گرفته است.

در سال ۱۹۲۶، هنگامى‌که کار آماده‌سازى ويليامزبورگ آغاز شد، اين روستا در حال زوال بود. بناهاى قديمى و کهنه و بعضاً فروريخته، تنها آثار به‌جاى مانده از دوران پر فر و شکوه ويليامزبورگ، نسلى بخش اندک سکنه آن بود.

اما در اندک مدتي، با سرمايه‌گذارى صدها ميليون دلار براى آسايش و مرمت پانصد بناى باستانى و ايجاد بوستان‌ها و چمنزارها، اين شهر به يکى از کانون‌هاى پرجنب و جوش براى فعاليت‌هاى جهانگردى در شرق آمريکا درآمد. پايتخت دوران استعمارى هم‌اکنون به‌صورت کهن شهرى در آغوش سرزمينى زنده و سرسبز درآمده که سالانه پذيراى ميليون‌ها مسافر است.

بخش تاريخى اين شهر به طول يک کيلومتر، داراى ساختمان‌هاى فراوان با ابعاد مختلف و سبک‌هاى گوناگون معمارى است، که براساس سال‌ها پژوهش تاريخى بازسازى شده‌اند.

ويليامزبورگ علاوه بر بناهاى باستانى هشتادوپنج بوستان مستعمراتى دارد که با درختان بومى سدهٔ هجدهم خود، جلوه‌اى ويژه به اين شهر بخشيده است.

شانزده شغل و حرفه‌اى که در زمان استعمار در همين شهر وجود داشته و از ميان رفته بودند، دوباره زنده شدند. وانگهي، يکى از جالب‌ترين مجموعهٔ اشياء قديمى بريتانيائى و آمريکائى شامل ابزار موسيقي، لوازم بازي، وسايل آشپزخانه و همچنين جلوه‌هاى گوناگونى از زندگى روزانهٔ سده‌هاى پيشين را گرد آورده‌اند که هم‌اکنون براى روشن ساختن زواياى زندگى و احوال روزگار ساکنان پيشين مورد استفاده و پژوهش پژوهشگران قرار مى‌گيرد.

سرمايه‌گذارى براى آمايش اين مکان باستاني، با آمدن ميليون‌ها جهانگردى که با انگيزه‌هائى نظير ديدن بناهاى تاريخي، فرهنگي، آشنائى با شيوهٔ زندگى گذشتگان يا بالاخره سپرى کردن لحظاتى در فضائى متفاوت با ساير مکان‌هاى گذران اوقات فراغت به اين شهر آمدند، به سرعت جبران شد.

منافع اقتصادى که از گنجينهٔ طبيعى ويليامزبورگ هرساله عايد مردم بومى مى‌شود، بنا به گفتهٔ توماس سي. مک‌کاسکي، به بيش از يکصد ميليون دلار مى‌رسد. (Thomas C. McCasky، 'Conservatory of Historic Areas، Management Techniquer for Tourism Being Used on U.S.A ' ، Tourism and Environment، BTA، London،February 1972، pp. 52ـ 58).

روى‌ هم‌رفته از تغييراتى که در زندگى مردم پذيراى جهانگرد به‌وجود مى‌آيد، تا تحولاتى که در سيماى طبيعى کوهپايه‌ها، کرانهٔ درياها، صحراها، جنگل‌ها و... ايجاد مى‌شود، آبادى و عمران شهرهائى نظير اقادير، ويليامزبورگ و.. زنده نگه داشتن آداب و رسوم گذشتگان، ايجاد گنجينه‌هاى طبيعى و... همه و همه ناشى از جنبش‌هاى پرتوان جهانگردى در عصر حاضر است. البته منافع اقتصادى حاصل از آمد و رفت جهانگردان و فوايدى که در زمينهٔ آشنائى با فرهنگ و آمايش سرزمين‌هاى متروک حاصل مى‌شود، انکارناپذير است.