تعریف نمایش

نمايش به معنى اعم آن يعنى انجام دادن يک عمل از پيش تعيين ‌شده و عبارت از انجام دادن يا تظاهر به انجام دادن امرى است که خود در هر لحظه واقف بر چگونگى بروز آن هستيم.

نمايش به معنى اخصّ آن گونهٔ ديگرى است. اين هنر هرچند که ابتدا ريشه در مراسمى آيينى دارد و از مذهب نشأت مى‌گيرد؛ اما با گذشتن از مراحل خاص به کيفيتى دست مى‌يابد که آن را از ساير جلوه‌هاى بدون نمايش متمايز مى‌سازد.

به‌گواهى تاريخ يونانيان اولين قومى بودند که به ترتيب مراحل مختلف نمايشى را يکى پس از ديگرى پشت سر گذاشتند؛ از مراسمى آيينى که جهت بزرگداشت رب‌النوع‌ها و نيروهاى ماوراءالطبيعه برپا مى‌شد گذشتند و به تئاترى خالص دست يافتند و از آن در راه آموزش و پرورش، تهذيب اخلاق، تلطيف ذوق، تحکيم مبانى ملى و شفاى بسيارى از بيمارى‌هاى روانى استفاده کردند. گرچه تئاتر در يونان به اوج عظمت رسيد ولى اولين متون دراماتيک در مصر بدست آمده است و مسلم شده است که دست کم هزار سال پيش از شکوفايى تئاتر يونان، در مصر باستان نمايش وجود داشته است.

کلمهٔ تئاتر در اصل ريشه‌اى يونانى دارد و مشتق از واژهٔ تئاترون است، که تئا به معنى تماشا کردن يا محل تماشا و مشاهد است. و اين به‌دليل آن است که در زمان‌هاى دور تماشاکنان در شيب تپه‌ها مى‌نشستند و مراسم مذهبى را که با تشريفات خاص در پاى همان تپه و اغلب در جوار مقبرهٔ مردى مقدس و يا معبد يکى از خدايان برپا مى‌‌شد، نظاره مى‌کردند. تئاتر هم به مکانى اطلاق مى‌شود که در آن اين مراسم واقع مى‌شود و هم به فرآيندى ارتباطى که از طريق آن به منظورى خاص و در محلى معين واقعه‌اى توسط گروهى بازسازى مى‌شود و انديشه‌اى از اين گروه به گروهى ديگر انتقال مى‌يابد.

تئاتر هم يکى از قديمى‌ترين و هم يکى از جديدترين هنرهاست. تئاتر وسيلهٔ ارتباطى است زنده مستقيم و رو در رو. در هر بار طرح شدن تأثير مى‌گيرد و تأثير مى‌گذارد و حتى مى‌تواند وسيله‌اى شود براى تبليغ و ترويج هر نوع انديشه و يا طرح هرگونه سؤال. اين چهره از تئاتر از زمانى مطرح شد که اجراى تئاتر ديگر براى تزکيه نفس و پالايش نبود، بلکه عرصهٔ طرح و شرح دردها و مسائل مختلف اجتماع خويش بود.