|
|
|
| اين شهرستان در دامنهٔ جنوبى کبير کوه قرار دارد. اين شهر منابع کانى فراوان از جمله نفت و گوگرد دارد و به دليل آب و زمين فراوان ، جنگل‌ها و مراتع از نواحى مستعد کشاورزى و دامدارى استان ايلام است. تاريخ تمدن باستان اين منطقه قدمتى ديرينه دارد و آثار ارزنده تاريخى سراسر آن را فرا گرفته است. آثار «گورگبران» و «قلعه کروديت» از جملهٔ اين آثار مى‌باشند و اهميت تاريخى و قدمت آن را نشان مى‌دهند. اين شهرستان تفرجگاه‌هاى متعددى دارد.
|
|
|
|
| ايلام که در عهد باستان به «اريوجان» معروف بود ولى ايلام کنونى در سال ۱۳۰۸ شمسى در منطقه‌اى که حسين‌آباد ناميده مى‌شد از نو احداث گرديده و يک سال بعد با توجه به سابقهٔ تاريخى و تصويب فرهنگستان ايران به نام «ايلام» نام‌گذارى شده است. شهر ايلام در حصارى از کو‌ه‌ها و ارتفاعات جنگلى استقرار يافته و آب و هواى معتدل کوهستانى و بهارى دلپذير دارد.
از سه قرن پيش حکومت خودمختار واليان در منطقهٔ ايلام و پشتکوه برقرار بوده است. از معروف‌ترين اين واليان مى‌توان از حسين خان ، غلامرضا خان و حسين‌قلى خان ابوقداره نام برد. اين افراد با يک سلسله روابط خاص به حکومت مرکزى ايران وابسته بودند و سالانه به ميزان معينى ماليات و تعدادى تفنگچى در اختيار حکومت مرکزى قرار مى‌دادند. آنان بدين وسيله از شاهان قاجار حکم واليگرى منطقه را دريافت مىکردند و به صورت خودمختار بر عشاير منطقه حکومت مى‌راندند. مرکز حکمفرمايى واليان تحت تأثير حيات اجتماعى منطقه مکان ثابتى نداشت. بنابراين قشلاق عشاير در زمستان‌ها در باغشاهى عراق و يا در حسينيهٔ بين‌النهرين واقع بود و تابستان‌ها براى ييلاق در هليلان و يا حسين‌آباد (ايلام امروزي) به سر مى‌بردند. شهر کوچ‌نشين والى مرکب از ۱۵۰۰ چادر بود که همگى به خدمه و سربازان ايلات پشتکوه متعلق بودند و در رکاب والى حرکت مىکردند. هزينهٔ نگهدارى و امور اين افراد از ماليات‌ها و باج‌هاى متعددى فراهم مى‌گشت که به بهانه‌هاى مختلف از مردم منطقه اخذ مى‌شد. آخرين والى منطقه در سال ۱۳۰۹ شمسى توسط رضاشاه سرکوب و به عراق پناهنده شد. از آن پس حسين‌آباد با نام جديد ايلام در تقسيمات کشورى جاى گرفت. در حال حاضر شهر ايلام به عنوان مرکز سياسى - ادارى استان ايلام از شهرهاى توسعه يافته غرب کشور است و به لحاظ دارا بودن تفرجگاه‌هاى جنگلى و آثار تاريخى و باستانى متعدد از زيباترين شهرهاى استان نيز محسوب مى‌شود.
|
|
|
|
| شهرستان ايوان از شهرستان‌هاى جديد استان ايلام است که استعداد بالقوه کشاورزى و دامدارى فراوان دارد. اين شهرستان در حدفاصل بين ايلام به اسلام‌آباد و گيلان غرب قرار گرفته است. زيبايى‌هاى طبيعت اين منطقه بسيار چشمگير است و آثار باستانى آن نيز حاکى از تمدن و تاريخى ديرينه است. مردم اين منطقه از ايل کلهر هستند ، و به زبان کلهرى تکلم مى‌نمايند.
|
|
|
|
| شهر تاريخى و باستانى دره شهر در ادوار مختلف بارها ويران و آباد گشته است. از جمله عوامل ويرانى آن تاخت و تاز سپاهيان آشور و عرب‌ها بوده است. بنا بر نظرى ، دره شهر محل شهر باستانى «ماداکتو» پايتخت عيلامى است. عيلاميان که در عهد باستان فرمانرواى کوه‌هاى لرستان بودند؛ دره رودخانه و راه بزرگ ارتباطى منطقه و مرز شمالى را متصرف شدند و اماکن مستحکمى تأسيس نمودند که ماداکتو پايتخت دوم آنان از آن جمله است. ظاهراً دره شهر اولين شهر عيلامى بوده است که در حملهٔ آشور بانى‌پال ويران و مردم آن قتل‌عام شده‌اند.
در درهٔ سيمره بقاياى خرابه‌هاى عهد ساسانى به جا مانده‌اند. ظاهراً دره شهر در دورهٔ اعتلاى هخامنشيان هنوز هم ويران بوده و يا اهميت گذشته را نداشته است ، ولى عهد اشکانيان دورهٔ تجديد حيات آن بوده است که در عهد ساسانى نيز مجدداً رونق يافته و آباد گرديده است. در خرابه‌هاى دره شهر که بازماندهٔ يک شهر از زمان ساسانيان است ، آثار چهارراه‌ها ، کوچه‌‌ها و معابر با نظم ويژه‌اى که در شهرسازى آن دوره معمول بود ، باقى مانده است. سکه‌هايى که در خرابه‌هاى دره شهر پيدا شده‌اند به خسرو سوم و جانشينان او تعلق دارند. گفته مى‌شود که دره شهر در هنگام آبادانى متجاوز از ۵۰۰۰ خانه داشته است. در ميان خرابه‌هاى آن اثرى از ساختمانى که شايد روزى مسجد و يا عبادتگاه دورهٔ اسلامى بوده باشد ، يافت نشده است.
در حال حاضر شهر دره شهر که در دامنهٔ کبير کوه و در کنار خرابه‌هاى شهر باستانى دورهٔ ساسانى و رودخانهٔ خروشان سيمره قرار دارد ، با استعداد کشاورزى وافر ، منابع آب غنى ، مراتع سبز و جنگل‌هاى انبوه يکى از شهرهاى باستانى و مهم استان ايلام محسوب مى‌شود.
|
|
|
|
| اين شهر که در دامنهٔ جنوب و جنوب غربى دينار کوه قرار دارد ، از قديم‌الايام به «ده‌لُران» مشهور بوده است.
بقاياى آثار تاريخى و باستانى و مجموعه اشياء باستانى کشف شده ، نشانگر اين حقيقت است که قدمت اين منطقه با دورهٔ قبل از تاريخ و بعد از آن ، به ويژه با دورهٔ ساسانيان مرتبط است. بقاياى شهرهاى باستانى و وجود ده‌ها ناحيه و تپهٔ باستانى هر يک بيانگر بخشى از سرگذشت ديرينه اين سرزمين است.
دهلران به لحاظ موقعيت جغرافيايى از مناطق مهم استان ايلام است و همين موقعيت جغرافيايى نيز باعث آسيب آن در طول تاريخ شده است. اين اهميت و موقعيت در ادوار بعدى نيز حفظ شده است. در جريان جنگ تحميلى عراق عليه ايران اين منطقه آسيب فراوانى ديد ، طورى که بازسازى و مرمت آن اعتبارات قابل توجهى را ضرورى ساخت. اين شهر بعد از خاتمهٔ جنگ بازسازى شد و به عنوان يک شهر توريستى مورد توجه ويژه قرار گرفت.
شهر دهلران در حال حاضر نيز علاوه بر موقعيت توريستى داراى منابع عظيم نفت و اراضى مستعد کشاورزى است که اهميت اقتصادى و جغرافيايى آن را دو چندان ساخته است.
|
|
|
|
| اين شهرستان از کانون‌هاى تاريخى استان ايلام است که قدمت تاريخى آن به دورهٔ ساسانيان مى‌رسد. بقاياى آثار تاريخى و باستانى مانند آثار شهر سراب‌کلان ، قلعه تاريخى و آتشکدهٔ سام ، تل توبره‌ريز معروف به للر يا تل سه‌پا ، تعداد ۱۶۰ تپه و آثار تمدن باستانى در بخش هليلان و ... مبين اين پيشينهٔ تاريخى و قدمت است. از شيروان قديم که شهرى در طرف شمال رودخانه سيمره بود ، آثار و ويرانه‌هاى زيادى باقى مانده است. در بقاياى اين ويرانه‌هاى سنگى و گچى ، آثار متعلّق به دورهٔ ساسانيان نيز مشاهده شده است.
|
|
|
|
| شهر مهران در ساحل رودخانهٔ کُنجان چم واقع شده و با مرز عراق بيش از چند کيلومتر فاصله ندارد. محل کنونى مهران در گذشته ، منصورآباد نام داشت که در سال ۱۳۰۹ هجرى شمسى با تصويب فرهنگستان ايران ، مهران ناميده شد.
اين شهر همانند شهرهاى مرزى ديگر کشورمان در ابتداى جنگ تحميلى به دست عراقى‌‌ها افتاد و ويران شد ، ولى آخرين بار در سال ۱۳۶۵ به دست نيروهاى رزمندهٔ ايران به آغوش ميهن بازگشت و در جريان بازسازى‌هاى پس از جنگ دوباره آباد شد ، در سال‌هاى اخير اين شهر «نگين سبز ايران» نام گرفته است.
|
