زیداوولین - ZIDOVUDINE

	نام فارسى		زيداوولين
	نام انگليسى		ZIDOVUDINE
	نام تجارى دارو		Azido thymidine, AZT, Retrovir
	گروه دارويى		آنتي‌ويرال
	گروه شيميايى دارو		آنالوگ تيميدين.
	مكانيسم اثر		با تداخل با نسخه‌بردارى DNA, RNA همانندسازى ويروس HIV را مهار مي‌کند.
	موارد مصرف		عفونت‌هاى علامت‌دارARC, AIDS) HIV)، پنومونى پنوموسيتيس کارينى تأييد شده، بيماران HIV مثبت، تعداد مطلق لمفوسيت‌هاى CD4 کمتر از mm3/500.
	ميزان مصرف		عفونت HIV علامت‌دار: بالغين: خوراکى ۲۰۰mg هر ۴ ساعت، (اگر مهار فعاليت مغز استخوان رخ داد مي‌توان نياز به متوقف کردن درمان پيدا شود و بعد از بهبود مغز استخوان درمان را از سر مي‌گيريم.)؛ پس از يک ماه ۱۰۰mg هر ۴ ساعت. کودکان ۳ ماه تا ۱۳ سال: ۱۸۰ـ۱۰۰ mg/m2 خوراکى هر ۶ ساعت. عفونت بدون علامت HIV، پروفيلاکسى پس از تماس: بالغين: ۱۰۰mg خوراکى هر ۴ ساعت. موارد منع مصرف: حساسيت مفرط.
	توضيحات دارو		عوارض جانبي: خوني: آگرانولوسيتوز، کم‌خوني. دستگاه عصبى مرکزي: تب، سردرد، کسالت، تعريق، گيجي، بي‌خوابي، پارستزي، خواب‌آلودگي، لرز، ترمور، تکانه، اضطراب، تيرگى شعور، افسردگي، بي‌ثباتي، سرگيجه، از دست دادن ذکاوت. گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، بي‌اشتهائي، دل‌پيچه، سوءهاضمه، يبوست، ديسفاژي، نفخ، خونريزى مقعدي، زخم دهان. تنفسي: تنگي‌نفس. چشم، گوش، حلق و بيني: تغيير مزه دهان، کاهش شنوائي، ترس از نور. پوستي: راش، آکنه، خارش، کهير. عضلانى اسکلتي: درد عضلاني، درد مفصلي، گرفتگى عضلاني. ادرارى تناسلي: ديزوري، پلي‌اوري، تکرر ادرار، وقفه جريان ادرار. احتياطات: در تعداد گرانولوسيت کمتر از ۱۰۰۰ در mm۳، يا هموگلوبين کمتر از ۵/۹ g/dl، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، شيردهي، بچه‌ها، بيمارى شديد، بيمارى کليوي، بيمارى کبدى شديد بااحتياط مصرف شود. فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل است، در اثر متابوليسم عبور اول ۷۰ـ۶۰ درصد از دارو به گردش خون عمومى مي‌رسد. اوج اثر: ۵/۱ـ۵/۰ ساعت. انتشار: از سد خونى مغزى رد مي‌شود، از جفت عبور مي‌کند. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى (نيمه عمر يک ساعت). تداخلات داروئي: مصرف استامينوفن باعث تشديد خطر مهار مغز استخوان مي‌شود؛ آسپرين، داپسون، دوکسوروبيسين، ايندومتاسين، انترفرون آلفا، و وين کريستين باعث تشديد سميت دارو مي‌شوند؛ پروبنسيد باعث کاهش دفع و افزايش سطح سرمى و سميت دارو مي‌شود. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ شمارش خون را از نظر کاهش تعداد گرانولوسيت‌ها و هموگلوبين هر دوهفته يک‌بار بررسى کنيد. در صورت پائين بودن ممکن است نياز به قطع مصرف دارو پيدا شود و بعد از بهبودى خوني، درمان را از سر مي‌گيريم، ممکن است نياز به انتقال خون پيدا شود. توصيه‌ها: ـ کپسول بايد به‌طور کامل از راه دهان بلعيده شود. ـ براى جلوگيرى از عفونت‌هاى فرصت‌طلب از داروهائى چون تري‌متوپريم ـ سولفامتوکسازول، پيريمتامين يا آسيکلووير استفاده مي‌کنيم. در هنگام استفاده از اين داروها بايستى مسموميت عصبى را بررسى کرد. روش تهيه / تجويز: ـ دارو را در محيط خنک نگهدارى کنيد و آن را از نور محافظت کنيد. ارزيابى باليني: ديسکرازى خونى (آنمي، گرانولوسيتوپني)، کبودي، خستگي، خونريزى و ترميم ضعيف زخم را کنترل نمائيد. آموزش به بيمار و خانواده: ـ دارو، ايدز را درمان قطعى نمي‌کند بلکه نشانه‌هاى آن را کنترل مي‌کند. ـ اگر گلودرد، تورم غده‌هاى لنفاوي، احساس کسالت و تب در بيمار ظاهر شد بايستى پزشک را مطلع نمود، چونکه عفونت‌هاى ديگر ممکن است ايجاد شوند. ـ حتى با تجويز دارو، بيمار مبتلا به عفونت باقى مي‌ماند و ممکن است ويروس AIDS را به ديگران انتقال دهد. ـ وقتيکه بيمار دچار مسموميت شديد شد ويزيت بيمار بايد ادامه يابد و اندکس‌هاى خونى بايستى هر دو هفته اندازه‌گيرى شوند. ـ بيمار بايد دارو را هر ۴ ساعت حتى در هنگام شب مصرف نمايد. ـ در صورت مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC) ممکن است تداخل داروئى ايجاد شود و در صورت مصرف آسپرين، استامينوفن ايندومتالين پزشک را در ريان بگذاريد.