خاستگاه مردم ایران

سرزمين بسيار کهن ايران (فلات ايران)، از زمان‌هاى بسيار کهن، پلى بوده ميان خاور دور و سرزمين ميانه و بين‌النهرين. به‌همين دليل اقوامى که خاستگاه‌هاى بسيار گوناگونى داشته‌اند، در ايران زير سقف زبانى واحد، گرد آمدند و بخش جنوبى ايران کنوني، از حيث احساس قومى آشکارا چندگونه و ناهمگن است.

ايرانيان جزءِ دسته شرقى نژادى هستند که به آنها 'هند و اروپائي' گفته مى‌شود. دليل نام‌گذارى اين نژاد آن است که امروز از اسپانيا و پرتغال در اروپا تا ايران و افغانستان و پاکستان و هند در آسيا گسترده شده است. دسته‌هاى غربى نژاد هند و اروپائي، ملت‌هاى اروپائى هستند و دسته‌هاى شرقى ملت‌هائى هستند تحت نام هند و ايراني، که خود به دسته‌هاى کوچک‌تر هندى و ايرانى تقسيم‌ مى‌شوند. قبيله‌هاى هند و ايراني، پيش از جدائي، در دشت‌هاى آسياى مرکزى به‌سر مى‌بردند. معيشت شبانى داشتند و چادرنشين بودند.

پس از جدائى قوم هندى از ايراني، در قبيله‌اى که ريشهٔ نژادى ايرانى داشت، گسست به‌وجود آمد و طايفه‌هاى مختلف با نژاد ايرانى از يکديگر جدا شدند و سه قبيلهٔ بزرگ ايرانى‌نژاد به‌نام طايفه‌هاى 'سرمي' ، 'تورجي' و 'ايرجي' به‌وجود آمدند.

گروه‌هاى نژادى عمده واقع در ايالات شمال و شمال غربى ايران نيز شامل فارس‌ها، ترک‌ها و مازندرانى‌ها و گيلانى‌ها مى‌شود. فارس‌ها که در کوهستان البرز در جنوب مقسم شمالى و فلات تا سفيدرود ساکن هستند. ساکنان تهران و قزوين به‌طور عمده از اين گروه هستند.

ترک‌ها که کليه جمعيت گرمرود و خلخال در آذربايجان و خمسه و طارم سفلى و بخش‌هاى ديگر قزوين در مغرب خطى تا سياه‌رهن و شمال غربى سياه رهن تا رباط‌کريم که شامل خرقان مى‌شود را شامل مى‌شوند. در واقع اکثريت با ترک‌ها است. يک سوم جمعيت قزوين و بخش کوچکى از جمعيت تهران ترک مى‌باشند.

اصل و منشأ ترک‌هاى ايران را طبق دو نظريه موجود، يا از تبار ترکان و مغولان مى‌دانند و يا آنان را ساکنان اوليهٔ ايران مى‌دانند که مهاجمان زبان خود را به آنان تحليل کرده‌اند.

مازندرانى‌ها و گيلانى‌ها هر دو ايرانى‌الاصل‌ هستند. علاوه بر گروه‌هاى نژادى فوق عده‌اى ارمنى و يهودى و کلدانى در شهرهاى تهران، قزوين و بابل زندگى مى‌کنند و در نواحى فارسى و گيلکى و مازندارنى زبان گروه‌هاى کوچک افراد قبال ترک و کرد و لر وجود دارند.