|
|
|
|
|
|
|
|
| اپيدميولوژى ژياردياز يکى از شايع‌ترين عفونت‌هاى انگلى در سراسر جهان و شايع‌ترين علت اپيدمى‌هاى ناشى از آب گاستروانتريت در ايالات متحده مى‌باشد. عفونت متعاقب خوردن کيست ژيارديا لامبليا (Giardia Lambia) ايجاد مى‌شود. انتقال شخص به شخص هم ممکن است صورت بگيرد (مثلاً در ميان کودکان مهدکودک، در بين ساکنين مراکز نگهدارى که بهداشت مدفوعى پائينى دارند و در طى تماس جنسي). انتقال از طريق غذا هم به اثبات رسيده است.
|
|
|
|
| تظاهرات بالينى مى‌تواند از عفونت بدون علامت تا اسهال برق‌آسا و سوءجذب متفاوت باشد. دوره کمون معمول ۳-۱ هفته است؛ علائم ممکن است به‌طور ناگهانى يا تدريجى شروع شوند. علائم ابتدائى شامل اسهال، درد شکم، آروغ، نفخ، باد شکم، تهوع مى‌باشند. اسهال شايع است اما تظاهرات روده‌اى فوقانى ممکن است غلبه داشته باشد. مدت علائم حاد معمولاً بيش از ۱ هفته است؛ اسهال گاهى زودتر خاتمه مى‌يابد. در ژياردياز مزمن اسهال ممکن است بارز نباشد اما افزايش نفخ، مدفوع شل، آروغ با بوى سولفور، و (در بعضى از موراد) کاهش وزن اتفاق مى‌افتد. تب و وجود خون يا مخاط در مدفوع ناشايع است.
|
|
|
|
| تشخيص ژياردياز با بافتن کيست در مدفوع يا تروفوزوئيت در مدفوع يا روده کوچک صورت مى‌گيرد. بررسى مکرر مدفوع يا بررسى مکرر مفدوع يا بررسى مايع آسپيره شده از دئودنوم يا بافت بيوپسى روده ممکن است ضرورى باشد. بررسى آنتى‌ژن انگل در مدفوع، جايگزين حساس و اختصاصى به‌شمار مى‌رود.
|
|
|
|
| مترونيدازول (۲۵۰ ميلى‌گرم خوراکي، هر ۸ ساعت به‌مدت ۵ روز) در بيش از ۸۰ درصد از موارد درمان‌کننده است. فورازوليدون (۱۰۰ ميلى‌گرم خوراکى هر ۶ ساعت به‌مدت ۱۰-۷ روز) تأثير کمترى دارد اما براى بچه‌ها خوشمزه‌تر است. بيمارانى را که به درمان ابتدائى پاسخ نمى‌دهند مى‌تواند مجدداً با دوره طولانى‌ترى درمان نمود. در مواردى که عفونت باقى مى‌ماند بايستى عفونت مجدد از طريق تماس‌هاى نزدکى فرد يا منابع محيطى و هيپوگاما گلوبولينمى را بررسى نمود. در موارد مقاوم خاص، درمان طولانى با مترونيدازول (۶۵۰ ميلى‌گرم خوراکى هر ۸ ساعت به‌مدت ۲۱ روز) موفقيت‌آميز بوده است. پارومومايسين را مى‌توان در خانم‌هاى باردار مبتلا به ژياردياز علامت‌دار استفاده نمود.
|
|
|
|
|
|
|
| اپيدميولوژى کريپتوسپوريديوز در اثر خوردن اوئوسيست ايجاد مى‌شود. در اپيدمى‌ها، آب منبع اصلى است زيرا اوئوسيست‌ها به کلرزنى معمول مقاومند. عفونت کريپتوسپوريديائى مى‌تواند باعث اسهال علامت‌دار در افراد داراى ايمنى سالم شود اما بيشترين خطر در بيماران مبتلا به ضعف ايمنى (به‌ويژه مبتلايان به ايدز) وجود دارد.
|
|
|
|
| اسهال کريپتوسپوريديوز به‌طور مشخص آبکي، غيرخونى و شديد است. درد شکم،تهوع، بى‌اشتهائي، تب و کاهش وزن هم مى‌تواند اتفاق بيفتد. در صورت وجود ايمنى سالم، اسهال طى ۲-۱ هفته از بين مى‌رود. در افراد دچار ضعف ايمنى (به‌ويژه مبتلايان به ايدز) اسهال مى‌تواند مزمن و شديد باشد به‌طورى که باعث از دست رفتن چشمگير آب و الکتروليت شود. حجم مدفوع ممکن است به ۲۵ ليتر در روز برسد.
|
|
|
|
| تشخيص از طريق نشان دادن اوئوسيست در مدفوع صورت مى‌گيرد. روش‌هاى تغليظ و رنگ‌آميزى ايمونوفلورسانس يا اسيد - فاست اصلاح شده احتمال يافتن ارگانيسم را افزايش مى‌دهند. بيوپسى روده کوچک مى‌تواند مفيد باشد.
|
|
|
|
| هيچ درمان مؤثرى براى اين عفونت وجود ندارد، هر چند پارومومايسين (۷۵۰-۵۰۰ ميلى‌گرم هر ۶ ساعت) مى‌تواند به‌طور نسبى در بعضى از بيماران آلوده به HIV مؤثر باشد. درمان حمايتى است و شامل جايگزينى آب و الکتروليت و تجويز داروهاى ضدٌاسهال مى‌باشد.
|
|
|
|
|
|
|
| تظاهرات بالينى عفونت حاد ناشى از ايزوسپورا بلى (Isospora belli) به‌طور ناگهانى با تب، درد شکم، و اسهال آبکى غير خونى شروع مى‌شود و گاهى هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه مى‌يابد. در بيماران مبتلا به ايدز و ساير علل ضعف ايمني، عفونت ممکن است خودبه‌خود محدود نشود و شبيه به کريپتوسپوريديوز با اسهال آبکى شديد مزمن باشد. گاهى ائوزينوفيلى اتفاق مى‌افتد که در ساير عفونت‌هاى تک‌ياخته‌اى روده‌اى ديده نمى‌شود.
|
|
|
|
| تشخيص با نشان دادن اوئوسيست‌هاى بزرگ در مدفوع از طريق رنگ‌آميزى اسيد فاست اصلاح شده صورت مى‌گيرد. بررسى مکرر مدفوع، نمونه‌گيرى از محتويات دئودنوم از طريق آسپيراسيون يا تست نخ (String test)، يا حتى بيوپسى روده کوچک ممکن است ضرورى باشد.
|
|
|
|
| ايزوسپورا بلى به خوبى به درمان پاسخ مى‌دهد. تأثير کوتريموکسازول (۱۶۰بر ۸۰۰ ميلى‌گرم خوراکى هر ۶ ساعت به‌مدت ۱۰ روز، سپس هر ۱۲ ساعت به‌مدت ۳ هفته) به اثبات رسيده است. در صورت عدم تحمل سولفوناميد مى‌توان از پيريمتامين (روزانه ۷۵-۵۰ ميلى‌گرم خوراکي) استفاده نمود. عود مى‌تواند در بيماران ايدزى ايجاد شود که درمان نگه‌دارنده با کوتريموکسازول (۱۶۰ بر ۸۰۰ ميلى‌گرم) سه بار در هفته يا با سولفادوکسين (۵۰۰ ميلى‌گرم) به‌همراه پيريمتامين (۲۵ ميلى‌گرم) يک‌بار در هفته را ضرورى مى‌سازد.
|
|
|
|
|
|
|
| تظاهرات بالينى سيکلوسپوراکايتاننسيس (Cyclospora Cayetanensis) توزيع جهانى دارد. انتقال از طريق آب يکى از راه‌هاى ابتلاء به آن در انسان است. عفونت مى‌تواند بدون علامت باشد يا به‌صورت اسهال، بيمارى شبه آنفلوآنزا، نفخ شکم، و آروغ زدن تظاهر کند. بيمارى ممکن است خود محدودشونده باشد، شدت آن کم و زياد شود، يا بيش از يک ماه باقى بماند.
|
|
|
|
| تشخيص از طريق يافتن اوئوسيست‌هاى ۱۰-۸ ميکرومترى در مدفوع صورت مى‌گيرد. اوسيست‌ها انکسارى و به‌طور متغير اسيد فاست هستند و در زير اشعه ماوراء بنفش فلورسانس پيدا مى‌کنند.
|
|
|
|
| سيکلوسپورياز به‌خوبى باکوتريموکسازول (۱۶۰ بر ۸۰۰ ميلى‌گرم خوراکى هر ۱۲ ساعت به‌مدت ۷ روز) درمان مى‌شود. افراد آلوده به HIV ممکن است به درمان نگه‌دارنده سرکوب‌گر نياز داشته باشند.
|
|
|
|
|
| اتيولوژى و تظاهرات بالينى
|
|
| اتيولوژى و تظاهرات بالينى ميکروسپوريديا (Microsporidia)ها تک‌ياخته‌هاى داخل سلولى اجبارى و تکشيل‌دهندهٔ هاگ مى‌باشند که به تازگى به‌عنوان عوامل ايجادکننده بيمارى در انسان به‌ويژه در افراد مبتلا به HIV شناسائى شده‌اند. ۶ جنس از اين ارگانيسم مشخص شده‌اند. انتروسيتوزون بينئوسى (Enterocytozoon Bieneusi) و انسفاليتوزون اينتسيناليس (Encephalitozoon Intestinalis) باعث اسهال مزمن و کاهش وزن در بيماران مبتلا به اسهال مزمن يافت شده‌اند. بيمارى منتشر ناشى از انسفاليتوزون اينتستيناليس هم ممکن است اتفاق بيفتد که با تب، اسهال، سينوزيت، کلانژيت و برونشيوليت تظاهر مى‌کند.
|
|
|
|
| تشخيص عفونت بافتى ممکن است نياز به ميکروسکوپ الکترونى داشته باشد، هر چند که اسپورهاى داخل سلولى (۴-۱ μm ۲-۰/۵ * μm) ممکن است در قطعات بافتى رنگ‌آميزى شده با هماتوکسيلين و ائوزين، گيمسا و يا رنگ‌آميزى گرم هم ديده شوند.
|
|
|
|
| هنوز درمان قطعى عفونت‌هاى ميکروسپوريديائى مشخص نشده‌اند.
|
