اپيدميولوژى لشمانيوز از طريق پشه‌هاى خاکى فلبوتومين (Phlebotomine Sandfly) ماده انتشار مى‌يابد. جوندگان، پستانداران کوچک و سگ‌سانان مخازن شايع گونه‌هاى لشمانيا محسوب مى‌شوند؛ انسان ميزبان اتفاقى است.
تشخيص
براى تشخيص لشمانيوز بايد در اسمير يا کشت نمونه‌هاى آسپيره يا بيوپسى (مثل طحال، کبد، مغز استخوان، يا غدد لنفاوى براى نوع احشائي) آماستيگوت‌ها (Amastigote) را مشاهده نمود. با گذشت عمر ضايعه، تراکم ارگانيسم در بررسى بافت‌شناسى کاهش مى‌يابد. در تست‌هاى سرولوژيک، تيتر آنتى‌بادى فقط در بيماران مبتلا به DCL افزايش مى‌يابد. برعکس، تست پوستى معمولاً در لشمانيوز ساده پوستى يا عودکننده (و نه در DCL) مثبت مى‌شود. در بيماران مبتلا به لشمانيوز احشائى و عفونت HIV همزمان، حساسيت تست آنتى‌بادى فقط ۵۰ درصد است.
درمان
رژيم‌هاى داروئى براى درمان لشمانيوز در جدول (رژيم‌هاى داروئى براى درمان لشمانيوز) آورده شده‌اند. درمان موضعى يا محلى (پماد پارومومايين، Sbv داخل ضايعه، گرما درماني، يا کرايوتراپي) را فقط بايد در عفونت‌هائى در نظر داشت که پتانسيل منتشر شدن نداشته باشند.
جدول رژيم‌هاى داروئى براى درمان لشمانيوزa
سندرم باليني، دارو
روش تجويز
رژيم
لشمانيوز احشائى
خط اول
آنتى‌موال پنج ظرفيتىb
IV, IM
روزانه ۲۰mg/kg از Sbv به‌مدت ۲۸ روز
آمفوتريسين B، فرمولاسيون ليپيدى c
IV
روازانه ۵-۲ mg/kg (در کل: معمولاً نزديک به ۲۱-۱۵ mg/kg)
داروهاى جايگزين
آمفوتريسين B (داکسى کولات)
IV
۱-۰/۵ mg/kg روزانه يا يک روز در ميان (در کل: معمولاً نزديک به ۲۰-۱۵ mg/kg)
پارومومايسين سولفاتd
IV, IM
روزانه ۲۰-۱۵ mg/kg به‌مدت ۲۱ روز
پنتاميدين ايزوتيونات
IV , IM
۴mg/kg يک روز در ميان يا سه بار در هفته، تقريباً ۳۰-۱۵ دوز
لشمانيوز جلدى
خط اول
آنتى‌مول پنج ظرفيتىb
IV , IM
روزانه ۲۰mg/kg از Sbv به‌مدت ۲۰ روز
جايگزين‌هاى تزريقى
پنتاميدين ايزتيونات
IV , IM
۳mg/kg يک روز در ميان براى چهار دوز يا ۲mg/kg يک روز در ميان براى ۷ دوز
آمفوتريسين B (داکسى کولات)
IV
۱-۰/۵ mg/kg روزانه يا يک روز در ميان (در کل: تقريباً تا ۲۰mg/kg)
جايگزين‌هاى خوراکى
کتوکونازول
PO
روزانه ۶۰۰ ميلى‌گرم به‌مدت ۲۸ روزe
ايتراکونازول
PO
۲۰۰ ميلى‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌مدت ۲۸ روزe
داپسون
PO
۱۰۰ ميلى‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌مدت ۶ هفتهe
لشمانيوز مخاطى
خط اول
آنتى‌موان پنج ظرفيتىb
IV , IM
روزانه ۲۰mg/kg از Sbv به‌مدت ۲۸ روز
جايگزين‌ها
آمفوتريسين (داکسى کولات)
IV
۱mg/kg روزانه يا يک روز در ميان (در کل: معمولاً نزديک به ۴۰-۲۰ mg/kg)
پنتاميدين ايزتيونات
IV , IM
۴-۲ mg/kg يک روز در ميان يا سه بار در هفته براى ۱۵ دوز يا بيشتر
a. براى جزئيات بيشتر به چاپ پانزدهم اصول طب داخل هاريسون فصل ۲۱۵ مراجعه نمائيد. براى به حداکثر رساندن تأثير دارو و به حداقل رساندن توکسيسته آن، رژيم‌هاى گفته شده بايستى براى هر فرد جداگانه بررسى شود.
b. مراکز کنترل و پيشگيرى از بيمارى‌هاى (CDC) ترکيب آنتى‌موان پنج ظرفيتى (Sbv) سديم استيبوگلوکونات (Glaxo Wellcome, PLC, Uniited Kingdom; 100mg Sbv/mL و Pentostam) را از طريق سرويس داروئى CDC در اختيار پزشکانى قرار مى‌دهد که از نظر ايالات متحده معتبر باشند. ترکيب آنتى‌موان پنج ظرفيتى پرمصرف ديگر، مگلومين آنتى‌موآنات (Phon ^ e Poulene, France, 85 mg Sbv/mL و Glucantine) است که عمدتاً در کشورهاى فرانسه و اسپانيائى زبان موجود مى‌باشد.
c. فرمولاسيون‌هاى ليپيدى آمفوتريسين B عبارتند از: آمفوتريسين B ليپوزومي، کمپلکس ليپيدى آمفوتريسين B، و سولفات کلستريل آمفوتريسين B. سازمان دارو و غذاى ايالات متحده اخيراً رژيم آمفوتريسين B ليپوزومى زير را براى افراد سالم از نظر ايمنى تأييد کرده است: روزانه ۳mg/kg در روزهاى ۱ تا ۵، ۱۰، ۱۷، ۲۴، ۳۱ و ۳۸ و در کل ۴۰mg/kg. رژيم‌هائى که براى افراد سالم از نظر ايمنى توصيه شده‌اند عبارتند از: درمان در روزهاى ۱ تا ۵، ۱۴ و ۲۱ و در کل ۲۱mg/kg؛ براى افراد دچار ضعف ايمنى رژيم زير توصيه شده است: روزانه ۴mg/kg در روزهاى ۱ تا ۵ و ۱۰ روزانه ۴-۳ mg/kg براى بيماران اروپا يا برزيل، روزانه ۳mg/kg براى بيماران آفريقا، و روزانه ۳-۲ mg/kg براى بيماران هند.
d. تا زمان نوشتن اين کتاب، در بازار موجود نمى‌باشد.
