در روزگار قدیم پیرمرد مسلمان و دانشمندی در شهر بخارا زندگی می‌کرد که او را خواجه‌ی بخارایی می‌نامیدند. یک روز خواجه مال و ثروت خود را حساب کرد و دید مستطیع شده، یعنی ثروتش به حدی رسیده که مطابق دستور دین اسلام باید به سفر حج برود و زیارت خانه کعبه بر او واجب است-این بود که اسباب سفر آماده کرد و با قافله …

روزی بود، روزگاری بود. مرد حمالی بود و یک روز داشت بار می برد که رسید به باغی. بارش را زمین گذاشت و گفت: خدایا! من بنده‌ی توام، صاحب فلان فلان شدی این باغ هم بنده‌ی توست...

یک مرد شکارچی بود و یک سگ شکارچی تربیت‌شده داشت که با او کمک می‌کرد. سگ شکاری سگی بود لاغراندام با دست‌ها و پاهای باریک و بلند که از هر حیوانی تندتر می‌دوید و همین‌که شکارچی فرمان می‌داد…..

مرد سقایی خری داشت که از بس از آن خر کار کشیده، پشت خر دوتا شده و پر از جراحات و زخم ها گردیده بود. غذای خر بیچاره جز کاه چیز دیگری نبود، در حدی که خر آرزوی مرگ خودش را داشت. ..

یکی بود، یکی نبود. توی این بود و نبود، دختر خوشگل کوچولویی بود به اسم مهرناز که مادرش مرده بود و چون نمی‌توانست خودش را از آب و گل دربیاورد و خوب به کار و بار خانه برسد، پدرش زن دیگری گرفت. یک سالی از این کار گذشت و زن بابای مهرناز دختری زائید و اسمش را گذاشت فرح‌ناز. فرحناز کمی که بزرگ شد، همه دیدند …

حکایت زیرک ترین دزد شهر: در روزگار قدیم دزد خیلى زیرکى بود که تمام مردم شهر از دستش به تنگ آمده بودند. روزى با رفیقش قصد خزانهٔ پادشاه کردند. دزد زیرک دو دست رفیقش را گرفت و او را از سوراخ بالاى بام خزانه، آویزان کرد تا با پرشى خود را به کف خزانه برساند….

حکایت میکنند که روزی مردی ثروتمند سبدی بزرگ را پر از گردو کرد، آن را پشت اسب گذاشت و وارد بازار دهکده شد، سپس سبد را روی زمین گذاشت و به مردم گفت این سبد گردو را هدیه میدهم به مردم این دهکده، فقط در صف بایستید و هر کدام یک گردو بردارید. به اندازه تعداد اهالی، گردو در این سبد است و به همه می‌رسد....

گلستان سعدی مملو از حکایت‌های شیرین و جذاب است که در ادامه به یکی از آن‌ها خواهیم پرداخت.

سعدی در گلستان و بوستان حکایات متعددی را به این موضوع اختصاص داده است که در آنها به اهمیت تربیت در شکل‌گیری شخصیت انسان و نقش آن در سعادت و رستگاری او اشاره می‌کند. حکایات سعدی در این زمینه سرشار از پند و اندرزهای آموزنده است. در این مقاله به بررسی برخی از حکایات سعدی درباره تأثیر تربیت بر انسان می‌پردازیم.

حکایت قورباغه ها و لک لک ها:یک حکایت آموزنده تمثیلی و کوتاه از داستانهای رساله دلگشا از عبید زاکانی است که پند و اندرز بزرگی در دل تک تک این حکایات نهفته است،