فرهنگ محافظه کاران

اصلا ح طلبان, همانند تمامی گروه های اجتماعی و سیاسی, به دلیل برخورداری از حضور متفکران, اندیشمندان و چهره های علمی حوزه و دانشگاه در میان خود, دارای اختلا ف دیدگاه ها و تفاوت برداشت ها در موضوعات گوناگون سیاسی, اجتماعی, اقتصادی و فرهنگی هستند

۱) اصلا‌ح‌طلبان، همانند تمامی گروه‌های اجتماعی و سیاسی، به دلیل برخورداری از حضور متفکران، اندیشمندان و چهره‌های علمی حوزه و دانشگاه در میان خود، دارای اختلا‌ف دیدگاه‌ها و تفاوت برداشت‌ها در موضوعات گوناگون سیاسی، اجتماعی،‌اقتصادی و فرهنگی هستند.

کاملا‌ طبیعی است که طیفی از نیروهای فکری و سیاسی که در زیر یک نام مشترک، بدون اینکه کسی از کسی دعوت کند و یا فراخوانی وجود داشته باشد، گردهم می‌آیند. تفاوت نگرش هر کدام به موضوعات متعدد، می‌تواند به‌میزان مشترکات آنها دامنه داشته باشد. حتی اگر در رویدادهای سرنوشت‌سازی همچون انتخابات، به نقطه مشترکی برسند باز هم پدیده غیرقابل انتظاری نیست. در مقابل جناح مخالف اصلا‌ح‌طلبان که محافظه‌کاران نامیده می‌شوند نیز با چنین شرایطی روبه‌رو هستند. در واقع مدعیان اصولگرایی هم به دلیل گستردگی دیدگاه‌ها و برداشت‌هایی که به موضوعات گوناگون دارند، اگر در هنگامه رویدادهای مهم به نقطه مشترکی نرسند اتفاق عجیب و غریبی رخ نداده است.

۲) اصلا‌ح‌طلبان وقتی بخشی از قدرت اداره جامعه را در دست داشتند، در شیوه خدمتگزاری و رسیدگی به امور مملکتی، اختلا‌ف‌نظر داشتند و بخشی از اندیشمندان آنان که مسوولیت اجرایی یا تقنینی نداشتند، نسبت به عملکرد بخش مقام‌دار انتقادهایی داشتند. همین جناح وقتی که قدرت را به رقیب واگذاشت، باز هم در چند و چون اداره حکومت و در علل و اسباب عدم توفیق در دستیابی مجدد به مناصب خدمتگزاری، اختلا‌ف‌نظر دارند. این هم برای گروه‌های فعال جامعه امری پذیرفته‌شده است و نمی‌توان تصور کرد که چند نفر یا چند حزب و دسته و گروه، برای امر مشخصی هیچ اختلا‌فی نداشته باشند. در جناح مخالف اصلا‌حات هم این وضعیت وجود دارد و بسیار هم طبیعی است که در هر موضوعی اختلا‌ف داشته باشند و این اختلا‌ف آنها را به انتقاد از یکدیگر بکشاند.

۳) در ماه‌ها و روزهای قبل از هر انتخاباتی که برای شوراها، مجلس یا ریاست‌جمهوری پیش می‌آید، بازار تبلیغات، به‌ویژه در افشای گذشته و حال، عناصر جبهه رقیب داغ می‌شود و مخصوصا جناح محافظه‌کار و اصطلا‌حا دست‌راستی‌ها با بهره‌گیری از امکانات گسترده و فراوانی که در اختیار دارند و رسانه‌های فراگیری که در همه عرصه‌ها و همه زوایای سرزمینی در دست آنهاست، از اختلا‌ف نظرهای موجود و طبیعی در جناح اصلا‌ح‌طلب چماقی برای کوبیدن طرفداران مردم‌سالا‌ری دینی درست کرده و ذره‌ای فروگذار نمی‌کند. در این راه، روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی متعلق به جناح راست و خصوصا رسانه ملی در بعضی از بخش‌های خبری‌‌اش، سنگ تمام گذاشته و به‌طور سیستماتیک سعی دارند وانمود کنند که اختلا‌ف‌نظر در میان اصلا‌ح‌طلبان ریشه‌ای است و هرگز به ائتلا‌فی دست پیدا نمی‌کنند. از طرفی تلا‌ش هماهنگ و سازمان‌یافته‌ای دارند که وانمود کنند در جناح خودشان (محافظه‌کاران و مدعیان اصولگرایی) هیچ اختلا‌ف و تفاوت دیدگاهی وجود ندارد و لذا ائتلا‌ف آنها برای زمان انتخابات حتمی است و هرگز آن شرایطی که برای اصلا‌ح‌طلبان پیش آمد برای آنها پیش نمی‌آید. ‌

۴) می‌دانیم و خود مخالفان اصلا‌حات نیز بیشتر از ما می‌دانند که دامنه اختلا‌ف‌نظر در اردوگاه آنان به مراتب بیشتر از اصلا‌ح‌طلبان است. اگرچه اصلا‌ح‌طلبان از تعدادی حزب و گروه تشکیل شده‌اند اما در یک طیف قرار دارند اما محافظه‌کاران نه‌تنها از چندین حزب و گروه و دسته تشکیل شده‌اند، بلکه در چند طیف هم قرار دارند، حال چرا جریان تبلیغی متعلق به جناح راست، این‌قدر روی اختلا‌ف بین چهره‌ها و گروه‌های اصلا‌ح‌طلب مانور می‌دهد؟ به دو نکته برمی‌گردد: ‌

یکی اینکه فرهنگ محافظه‌کاری این است که همه چیز را پوشیده نگه دارند اما فرهنگ اصلا‌ح‌طلبی این است که مخفی‌کاری نکنند و مردم را در جریان امور قرار دهند. ‌

این پوشیده نگه داشتن، تنها در اختلا‌فات فکرشان نیست که در اداره جامعه هم چنین فرهنگی را دارند. اصولا‌ <سانسور> از بهترین دستمایه‌های اصلی این جناح است. چرا در دوره اقتدار اصلا‌ح‌طلبان <سانسور> این‌قدر کم‌رنگ بود اما در دوران اقتدار محافظه‌کاران چه در گذشته، چه در حال <سانسور> این همه رواج پیدا می‌کند؟ آیا گزارش‌های اقتصادی رئیس دولت نهم، به همان اندازه شفاف و فراوان است که گزارش‌های اقتصادی رئیس‌جمهور اصلا‌ح‌طلب پیشین بود؟ آیا تعطیل کردن روزنامه‌ها توسط جناح محافظه‌کار در گذشته و حال را می‌توان به اصلا‌ح‌طلبان نسبت داد؟ آیا میزان کتابی که قبل از حاکمیت اصلا‌ح‌طلبان و بعد از حاکمیت آنان توسط جناح راست سانسور می‌شود، قابل مقایسه با دوران دولت هفتم و هشتم است؟ ‌ از ویژگی‌های اصلی فرهنگ اقتدارگراها و محافظه‌گران و تمامیت‌خواهان، همانا مخفی نگه‌داشتن مسائل اصلی از مردم است و برعکس، برای مردم توضیح دادن از ویژگی‌های فرهنگ اصلا‌ح‌طلبی است. این از شیوه‌های رایج در میان اصلا‌ح‌طلبان است که حتی تفاوت دیدگاه‌های خود را نیز در جامعه مطرح کنند و این از شیوه‌های رایج در میان محافظه‌کاران است که پشت درهای بسته و به دور از چشم و گوش کسانی که قرار است در انتخابات به آنها رای بدهند، اختلا‌فات خود را بیان کنند، در صورتی که اختلا‌فات فراوانی که در میان طیف‌های متعدد محافظه‌کاران وجود دارد، هرگز پوشیده نمی‌ماند. اهل مطالعه و اهل سیاست از میزان گسترده این اختلا‌ف‌نظر‌ها که طبیعی هم هست، آگاهند، اما فرهنگ اصلا‌ح‌طلبان آن‌قدر پایین نیست که از این اختلا‌فات چماقی برای کوبیدن رقیب درست کند. ‌ هیچ سبکسری‌ای بدتر از این نیست که نفاق‌گونه، مردم را در جریان اختلا‌ف‌نظر‌ها قرار نداد تا مبادا از آرای مورد نیاز کاسته شود. امروزه در میان گروه‌ها و دسته‌های متعدد جناح راست، اختلا‌فات گسترده‌ای وجود دارد که کمتر از اختلا‌ف میان گروه‌ها و چهره‌های اصلا‌ح‌طلب نیست، آیا تفاوت در فرهنگ این دو جناح است؟ فرهنگ اعتقاد عمیق به سانسور و فرهنگ اعتقاد به شعور مردم.

مصطفی ایزدی