راز جاودانگی قرآن

● قرآن کتاب جامع
قرآن، مهم ترین، کامل ترین و جامع ترین کتاب آسمانی است. راز جاودانگی آن اموری چند است از جمله یکی از دلایل این جاودانگی غنای محتوایی، گستره معنایی و مفهومی، …

قرآن کتاب جامع

قرآن، مهم ترین، کامل ترین و جامع ترین کتاب آسمانی است. راز جاودانگی آن اموری چند است از جمله یکی از دلایل این جاودانگی غنای محتوایی، گستره معنایی و مفهومی، فراگیری موضوعی و جامعیت آن می باشد.

این که پیامبر گرامی(ص) فرموده است: اوتیت جوامع الکلم؛ جوامع کلمات به من داده شده است (نهج الفصاحه، ص ۱۹۵) به معنای این می تواند باشد که به وی قرآن بخشیده است؛ زیرا قرآن، کتابی شگفت است که با کم ترین عبارات بیشترین و کامل ترین محتوا را با خود همراه دارد. از این رو آن را جوامع الکلم نیز گفته اند: لقله الفاظها و کثره معانیها. هرچند که هدف اصلی قرآن، هدایت است ولی این بدان معنا نیست که حاوی بسیاری از حقایق هستی نباشد، بلکه حتی می توان

ادعا کرد که قرآن

«تبیانا لکل شی» و بیانگر هر چیزی است چنان که خود چنین ادعایی را مطرح کرده است. لذا معصوم می فرماید: «ما همه رخدادهای هستی را تا قیام قیامت از خود کتاب الله استخراج می کنیم و بر پایه همین باور و اعتقاد است که معصومان(ع) از بطون هفت یا هفتادگانه قرآن سخن به میان می آورند؛ زیرا قرآن را کسی فرستاده است که دارای سه ویژگی آگاهی، توانایی و خواهانی است. به این معنا که خداوند آگاه و عالم به همه چیزی است: «لایعزب عنه مثقال ذره فی السموات و لا فی الارض؛ کوچک ترین چیز در آسمان و زمین بیرون از علم و آگاهی خداوند نیست. چنان که از این توانایی نیز برخوردار است که هرآن چه می داند را بیان کند بی آن که در محذوری قرار گیرد و همچنین خواسته است تا هر آن چه را نیاز بشر است بیان کند و در مقام بیان آن نیز می باشد. تنها مشکلی که در این میان وجود دارد، ظرفیت زبانی و تحمل واژگانی است که زبان عربی تا اندازه ای این مشکل را برطرف نموده است. براین اساس می توان گفت که قرآن، کتابی جامع و فراگیر است که هر آن چه نیاز بشر است در آن بیان شده است بی آن که کم و کاستی در آن وجود داشته باشد. این گونه است که: «الله تجلی فی کلامه؛ خداوند در کلام خویش یعنی قرآن تجلی یافته است، ولی قرآن، «تجلی اعظم» الهی می باشد.

ظرفیت بی پایان معنایی قرآن

علم مطلق الهی در کنار قدرت مطلق و خواسته و مشیت او موجب شده است تا قرآن در جایگاهی ویژه قرار گیرد و چیره بر همه کتب آسمانی و وحیانی شود. زبان عربی نیز به سبب تاب و توان بالایی که دارد می تواند این جامعیت را فراهم آورد و مشکل چهارم را حل کند. این گونه است که زبان عربی با همه محدودیت هایش، از گنجایش فوق العاده ای برخوردار می باشد و می تواند هر آن چه خدا خواسته را در خود حفظ کند و نگه دارد.

قرآن تنها کتاب وحیانی و الهی است که به سبب ظرفیت بی پایان معنایی و مفهومی اش می تواند پاسخ گوی تمامی نیازهای بشر در زندگی دنیوی و بلکه اخروی او باشد. ا زاین رو به عنوان کتاب مهیمن الهی مطرح شده است. راز جاودانگی قرآن را می توان در همین پاسخ گویی و ظرفیت بالای آن دانست که نوعی سیطره و چیرگی طبیعی نسبت به دیگر کتب آسمانی و دانش های انسانی برای آن به همراه می آورد.

علی سلماسی