كارنامه داوران در جام ششم

لیگ ششم سرشار از چالش های داوری بود. با وجود این كه در فصل گذشته داوران از نظر میزان دریافت مالی از اوضاع بهتری برخوردار بودند و انتظار می رفت شاهد اعتراض های كمتری نسبت به این مسأله و قضاوت داوران باشیم ولی باز هم شاهد بودیم كه در بعضی از بازی ها داوران ناخواسته سوت هایی زدند كه سرنوشت بازی ها و حتی سرنوشت تعدادی از تیم ها را در مسیر صعود و یا سقوط تغییر داد. عدم اعتماد به داوران ایرانی برای قضاوت در بازی شهرآورد خود دلیلی است كه نشان می دهد هنوز مسئولان ورزشی به داوران ایرانی، اعتماد كامل ندارند. نبودن نماینده ای از داوران كشورمان در مسابقه های جام جهانی و همچنین حضور تنها یك یا دو نماینده از جامعه داوری در جام ملت های آسیا یك هشدار جدی برای جامعه داوری ما است و نشان می دهد هنوز داوران ما تا داوری در سطح جهانی فاصله دارند و باید این فاصله را با بررسی اشتباهات و نیز شركت در كلاس های پیشرفته كمتر كنند.

آنچه مسلم است پس از پایان لیگ ششم بهترین فرصت برای ارزیابی كارنامه داوران فراهم شده است و داوران و مسئولان كمیته داوران فدراسیون فوتبال در این ایام می توانند با بازبینی فعالیت های داوران در لیگ ششم مشكلات داوری را از نزدیك بررسی و راهكارهای مناسبی را برای داوری بهتر در لیگ هفتم ارائه دهند.

معدل ۱۶ به داوری لیگ ششم از سوی تعدادی از كارشناسان و داوران كشورمان نشان از كار نامه موفق داوری در مسابقه های لیگ برتر است كه داوران جوان در كنار داوران با تجربه آن را كسب كردند.

بررسی داوری لیگ ششم از سوی كارشناسان داوری نشان می دهد استفاده از داوران جوان یك گام بسیار مثبت از سوی كمیته داوران بوده و آینده درخشانی را برای داوری به ارمغان خواهد آورد.

● درخشش داوران جوان

محمدفنایی، كارشناس داوری و تنها نماینده جامعه داوری ایران در مسابقات جام جهانی با اعتقاد به این كه در لیگ های پنجم و ششم داوران جوان با قضاوت های خوبشان درخشیدند می گوید: استفاده از داوران جوان می تواند پشتوانه بسیار خوبی برای آینده داوری ما باشد. البته طبیعی است كه وقتی داوران جوان وارد صحنه می شوند ممكن است نارسایی هایی نیز پیش بیاید ولی معتقدم باید داوران جوان كشورمان را فقط در لیگ های دسته اول و یا پائین تر امتحان نكرد و اجازه دهیم آنها در لیگ برتر و حتی مسابقات حساس خودشان را نشان بدهند. این پیشكسوت داوری با اعلام این كه اشتباهات داوران جوان در لیگ ششم كمتر از داوران بزرگ بود گفت: قضاوت خوب این داوران باعث به وجود آمدن انگیزه رقابت در بین داوران دیگر شد به طوری كه آنها احساس كردند اگر قضاوت خوبی انجام ندهند داوران جوان جای آنها را خواهند گرفت و این رقابت باعث پیشرفت داوری در فوتبال ما می شود.

فنایی كه به آینده داوری در فوتبال ایران بسیار خوشبین است یكی از مشكلات اساسی داوری را نبود مسئول ثابت در فدراسیون فوتبال و عملكرد ضعیف سیستم مدیریت می داند و معتقد است سیستم مدیریتی ضعیف و نبود مسئول ثابت در فدراسیون فوتبال بر داوری لیگ ششم تأثیر گذار بود. وقتی كمیته داوران احساس كند موقت است و مسئولان فدراسیون نیز موقتی باشند این مسئولیت قوی نخواهد بود و زمانی كه مدیران رده بالا نتوانند وظایف خودشان را به درستی انجام دهند این امر بر رده های پائینی مدیریت تأثیر گذار خواهد بود.

● محك زدن در بازی های حساس

دكتر پرویز سیار یكی از كارشناسان داوری كه با دقت و ظرافت خاصی مسائل داوری را نقد می كند اعتقاد دارد كه داوری در لیگ ششم نسبت به لیگ های سال های گذشته بهتر بود و داوران جوان در لیگ های پنجم و ششم قضاوت های خوبی انجام دادند.

وی با مقایسه داوری در كشورهای اروپایی و ایران گفت: در كشور آلمان ۴۴ داور رقابت های بوندس لیگا های ۱ و ۲ را قضاوت می كنند. ماركوس مرك كه تاكنون ۵ سوت طلایی را كسب كرده است در سال ۲۰۰۵ تنها ۱۱ مسابقه را قضاوت كرد در حالی كه در كشورما داوران ارشد مانند مسعود مرادی و یا سعید مظفری ۱۸ مسابقه و در سال های گذشته ۲۰ مسابقه را قضاوت می كردند كه این امر تأثیر زیادی بر نوع قضاوت آنها خواهد گذاشت. در لیگ های پنجم و ششم با اقدامات مثبتی كه از سوی سیدرضا غیاثی و مسعود عنایت صورت گرفت و با آمدن داورهای جوان شاهد رشد و شكوفایی جامعه داوری بودیم و در مجموع قضاوت ها نسبت به سال های گذشته بهتر بود.

وی كه به نظر می رسد به داوری بیشتر از حرفه پزشكی علاقه مند است با اعتقاد به این كه باید داوران را در بازی های حساس محك زد می گوید: باید داوران در این بازی ها و تصمیم های شجاعانه در آن آزمایش شوند و در این بازی ها است كه می توان نمره واقعی به داوران داد. در بازی های حساس مثل مسابقه پلی آف (حذفی) بین راه آهن و فولاد خوزستان كه شكست یكی از این تیم ها ارزش آن باشگاه را از ۶ میلیارد تومان به ۱ میلیارد تومان كاهش می دهد داورانی می توانند قضاوت كنند كه شجاع باشند و من خوشحال هستم كه همان طور كه ۴ سال قبل در مسابقه بین آلمان و فرانسه اعلام كردم كه در كشور ایران ما یك داور جوان و بسیار خوبی به نام محسن تركی داریم كه او در آینده ماركوس مرك ایران خواهد شد و امروز نیز شاهدیم این داور یك مسابقه حساس حذفی مهم را سوت زد و بهترین قضاوت را انجام داد. در كنار او سعید مظفری كه به شایستگی سوت طلایی را گرفت و سخت ترین بازی های لیگ ششم را قضاوت كرد.

● بحران رسانه ای

هوشنگ نصیرزاده حقوقدان و یكی دیگر از كارشناسان داوری نیز عملكرد داوران را در لیگ ششم مثبت ارزیابی كرده و می گوید آمارها نشان می دهد كه داوران جوان در لیگ ششم موفق تر از داوران قدیمی قضاوت كردند و انتخاب سعید مظفری برای دریافت سوت طلایی یكی از آن نمونه هاست. وی با اعتقاد به این كه با بررسی جدول مسابقه های لیگ ششم می توان عملكرد داوران را ارزیابی كرد گفت: از همان ابتدای مسابقه ها تیم های فولاد و راه آهن در پائین جدول و تیم های سایپا، استقلال اهواز و ۲ تیم معروف پایتخت در بالای جدول بودند و این آرایش تقریباً تا آخر ادامه داشت اگر چه تیم هایی بودند كه داوری را برای مكان خود در جدول مقصر می دانستند و یا مدیرعاملانی كه برای توجیه عدم توانایی كادر فنی تیمشان از دیوار داوران بالا می رفتند ولی با این تفاسیر باید گفت اگر چه داوران در لیگ ششم یك بحران رسانه ای ناشی از حمله به حیثیت خود را سپری كردند ولی باید این موضوع را در نظر گرفت كه تمام اشتباههای آنها در طول فصل ناشی از خطا های انسانی، عدم مهارت برخی از داوران، جایگیری های غلط، انتخاب نامناسب ساعت پرواز و به هم ریختن ریتم بدنی بوده است و نمی توان آنها را به حمایت از هیچ كدام از تیم های لیگ برتر متهم كرد.

یوسف حیدری