۲۵اکتبر سال ۱۹۹۱ ـ روز انقلاب بلشویکی (توده ای) روسیه در اکتبر ۱۹۱۷

۲۵اکتبر، سالروز آغاز انقلاب سوسیالیستی روسیه به رهبری لنین معروف به انقلاب بلشویکی (توده ای) است که در ۱۹۱۷ به ثمر رسید و در آخرین روز سال ۱۹۹۱ پس از ۷۴ سال حکومت، شکست خورد. طبق …

۲۵اکتبر، سالروز آغاز انقلاب سوسیالیستی روسیه به رهبری لنین معروف به انقلاب بلشویکی (توده ای) است که در ۱۹۱۷ به ثمر رسید و در آخرین روز سال ۱۹۹۱ پس از ۷۴ سال حکومت، شکست خورد. طبق تقویم آن زمان روسیه (ژولیان)، انقلاب «هفتم نوامبر» آغاز شده بود، بنابراین «۲۵ اکتبر» طبق تقویم گریگوری است که اینک بین المللی شده و تاریخ رویدادها (کتب تاریخ) را به آن می نگارند.

انقلاب بلشویکی اکتبر سال ۱۹۱۷ در حقیقت سومین مرحله از انقلاب مردم روسیه ظرف چند ماه بود. انقلاب اول توسط لیبرالها و انقلاب دوم که در فوریه موفق به وادار کردن تزار به تفویض اختیارات شد در فوریه همان سال توسط سوسیالیست های ملایم و ناسیونالیستها انجام شده بود که کرنسکی را رئیس دولت موقت کرده بودند. در انقلاب بلشویکی که ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه شب با شلیک توپ از سوی رزمناو آیورورا به اوج شدت رسید، کمونیست ها (بلشویک ها)، سوسیالیست های انقلابی و منشویک ها شرکت داشتند و انقلابیون ساعت ۲ بامداد کاخ زمستانی محل استقرار دولت را در شهر پترو گراد (سن پترزبورگ) گرفتند که از آن واحدهای قزاق و نیز واحدهای دانشجو (دانشکده افسری) دفاع می کردند. واحدهای دانشجو به کمک قزاقها فراخوانده شده بودند. در پی سقوط کاخ و دستگیر شدن بیشتر مقامات ارشد دولت، لنین پیروزی انقلاب و برکناری دولت را اعلام داشت و اداره امور روسیه به دست کنگره ساویت ها مرکب از ۶۴۹ کمونیست، سوسیالیست و منشویک سپرده شد. لنین معتقد بود که همه کسانی که معتقد به نوعی سوسیالیسم هستند باید در مقامات و اداره امور مشارکت داشته باشند ولی بعدا «لئون تروتسکی» سوسیالیست های میانه رو را مشتی ورشکسته و فرصت طلب خواند و به دور انداخت و برجای کنگره ساویت های سراسر روسیه، شورای کمیسرهای مردم مرکب از نمایندگان کارگران و کشاورزان بلشویک را مستقر ساخت، علامت داس و چکش را رسمیت بخشید و مصادره اراضی اشراف، مالکان بزرگ و حتی کولاک ها (خرده مالکین) و کارخانه ها، بانکها و کارگاهها را اعلام داشت و همین جهش که مورد علاقه لنین نبود که آن منطقی نمی دانست باعث شد که سنگ اول کج گذارده شود. لنین معتقد به سیر تکامل تدریجی و پس از موفقیت هر مرحله، رفتن به مرحله دیگر سوسیالیستی کردن بود ولی به دلیل مخالفت غرب و لشکرکشی انگلستان، فرانسه، آمریکا و ژاپن به روسیه و آغاز جنگ داخلی مصلحت نمی دید (و یا قادر نبود) که با کارهای افراطی تروتسکی مخالفت کند مخصوصا که تروتسکی به فرماندهی خود، ارتش سرخ را به وجود آورده بود. سه دولت انگلستان، فرانسه و آمریکا «آلمان» را حامی دگرگونی روسیه می دانستند زیرا که قبلا روسیه متحد با آنها در جنگ (جنگ جهانی اول) با آلمان، اتریش و عثمانی بود. ده روز طول کشید تا انقلاب بر مناطق اطراف پایتخت حاکم شود و ....

پیروزی انقلاب روسیه عمدتا به دلیل نارضایی مردم از تبعیضات و نا برابری های اقتصادی ــ اجتماعی و وجود فساد در دستگاههای دولتی و بوروکراسی خسته کننده آن بود.

نفع آنی این انقلاب برای وطن ما ــ ایران ــ این بود که لنین همه دعاوی روسیه در ایران را که طبق قرار داد سال ۱۹۰۷ سن پترزبورگ میان انگلستان و روسیه به مناطق نفوذ این دو کشور تقسیم شده بود لغو و ابطال کرد.

پس از مرگ لنین، جانشینان او به تدریج از مردم جدا شدند و به تجمل گرایی و قدرت طلبی و خود خواهی روی آوردند که چاپلوسی مقامات پایین تر، دروغ و ریاکاری را به دنبال داشت و چون مردمانی کم سواد بودند به جای ترویج سوسیالیسم از راه آموزش (مدارس و مطبوعات) و تفهیم منافع انسانی آن با انعکاس بدی ها و نارسایی نظامهای دیگر، به روشهای دیگری متوسل شدند و سوسیالیسم را در وضعیتی قرار دادند که به شکست کشانده شد. سوسیالیسم روسیه بر پایه عقاید مارکس و لنین بود باید نسلهایی می ساخت که به مبانی آن با تمام وجود وفادار بمانند و یا دست کم به آسانی از آن عقب نشینی نکنند.

البته با شکست سوسیالیسم در کشورهای سابق اتحاد شوروی، وضعیت مردم در این سرزمین ها بهتر نشده است.

شکست سوسیالیسم شوروی که از اول هم جوامع آن آمادگی لازم برای پیاده شدنش را مخصوصا با «جهش» نداشتند به معنای شکست اصول و فرضیه ها ی سوسیالیستی نیست. پیروان و معتقدان به این اصول که آن را راه نهایی تامین سعادت بشرمی پندارند به کوششهای خود ادامه می دهند و تلاش آنها این است که با گرفتن پند از شکست شوروی راههای تازه ای را برای تحقق سوسیالیسم بیایند. بسیاری از این معتقدان به این نتیجه رسیده اند که با جهش نمی توان سوسیالیسم را پیاده کرد و مراحل کار باید با دقت و برنامه ریزی دقیق طی شود و کار از سوسیال دمکراسی آغاز گردد و در هر جامعه بر پایه فرهنگ ملی عملی گردد تا قابلیت هضم شدن داشته باشد.