چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا

مجادلات مذهبی بی نتیجه


مجادلات مذهبی بی نتیجه

وجود مشکل در روابط بین پیروان مذاهب اسلامی فرهنگی به وجود آورده که می توان آن را فرهنگ "بسیج نیروها علیه مذهب دیگر" نامید. سرگرم شدن امت به اختلافات مذهبی میراثی عظیم از مجادلات …

وجود مشکل در روابط بین پیروان مذاهب اسلامی فرهنگی به وجود آورده که می توان آن را فرهنگ "بسیج نیروها علیه مذهب دیگر" نامید. سرگرم شدن امت به اختلافات مذهبی میراثی عظیم از مجادلات مذهبی به جا گذاشته که از مجموعه بحثهای مسلمانان با ادیان دیگر فربه تر است زیرا کتابهایی که علمای سنی در رد بر شیعه و علمای شیعه در رد بر اهل سنت نوشته اند به مراتب بیش از آثاری است که در رد بر ادیان دیگر نوشته اند. هنوز هم هر یک از طرفین احساس

می کنند که باید هر چه بیشتر برای اثبات حقانیت مذهب خود سخن بگویند و به انتقادات طرف مقابل پاسخ بدهند تا مبادا فرزندانشان از اتهاماتی که پیروان مذهب دیگر به مذهب آنان می زنند اثر بپذیرند. این فرهنگ "بسیج نیروها علیه مذهب دیگر" غالباً در اشکال زیر بروز می کند :

نخست :

تأکید بر مسائل اختلافی بین مذاهب و چشم پوشی از مشترکات با اینکه موضوعات اختلافی محدود و مشترکات بسیار است. گاهی حتی اختلافات جزئی جدیدی ساخته می شود.

دوم :

جستجو و کشف نقاط ضعف در آثار مذهب دیگر و طرح آنها به صورت علنی و به شیوه غوغاسالارانه. گاهی یک دیدگاه نادر و شاذ که تنها از سوی یکی از علمای یک مذهب طرح شده ، به همه علمای آن مذهب نسبت داده می شود و همه آنها بر پایه آن بازخواست و محکوم می شوند!!

سوم :

نبش قبر رویدادهای تاریخی که کدورت و کینه را در میان نسلهای متوالی استمرار می بخشد مانند یادآوری جنگها و درگیریهای مذاهب با یکدیگر در قرون گذشته.

چهارم :

جرم شمردن خودانتقادی در درون هر مذهب : در مسائل اختلافی بین مذاهب اگر کسی خودانتقادی ورزد و دیدگاه مذهب خود را نقد کند کارش جرم و عقب نشینی در مقابل مذهب رقیب و معامله بر سر عقاید و اصول قلمداد می شود.

پنجم :

تعمیق دیدگاه تحقیرآمیز نسبت به پیروان مذهب دیگر با تکیه بر اینکه پیروان هر مذهب تنها خود را "فرقه ناجیه" می دانند و

فرقه های دیگر را اهل آتش قلمداد می کنند. از این رو یکدیگر را کافر ، فاسق و اهل بدعت می نامند و گروه عظیمی از مسلمانان را به شرک و گمراهی متهم می کنند.

فرهنگ بسیج نیروها علیه مذهب رقیب عملاً به کدورت و دشمنی دامن می زند و زمینه را برای فتنه فراهم می کند. بر همه آگاهان و دلسوزان از هر مذهبی که هستند لازم است در مقابل این فرهنگ بایستند و فرد فرد امت را به مشکلات اصلی که امت اسلامی را تهدید می کند متوجه سازند تا مردم تواناییهای خود را یکپارچه برای سازندگی و توسعه همه جانبه کشورهای خود و مقابله با خطرات به کار بیندازند.

ما شدیدا به فرهنگ تسامح و پذیرش چندصدایی و احترام به دیدگاههای دیگران و حسن ظن نسبت به دیگران نیازمندیم. زیرا هیچ کس با علم به نادرستی یک مذهب آن را برنمی گزیند بلکه آنچه ما را به یک مذهب سوق داده محیط خانوادگی و اجتماعی است که هر یک از ما در آن پرورش یافته ایم.

شیخ حسن الصفار