آنچه باید درباره دهانشویه ها بدانید

شاید اگر از بعضی ها بپرسیم شما از دهانشویه استفاده می کنید یا نه این طور جواب بدهند «برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن هم فرصت نداریم چه برسد به دهانشویه » هر چند دهانشویه ها, نقش اصلی در بهداشت و نظافت دهان و دندان ندارند اما استفاده از آنها به بهبود سلامت دهان و دندان کمک زیادی می کند

شاید اگر از بعضی‌ها بپرسیم شما از دهانشویه‌ استفاده می‌کنید یا نه؟ این‌طور جواب بدهند: «برای مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن هم فرصت نداریم چه برسد به دهانشویه‌...» هر چند دهانشویه‌ها، نقش اصلی در بهداشت و نظافت دهان و دندان ندارند اما استفاده از آنها به بهبود سلامت دهان و دندان کمک زیادی می‌کند...

بیشتر دهانشویه‌ها به دهان حس تازگی و طراوت می‌بخشند، گروهی از آنها به برطرف شدن بوی بد دهان کمک می‌کنند و بسیاری از دهانشویه‌ها که به منظورهای خاص درمانی تهیه می‌شوند، در بهبود بیماری‌های لثه و جلوگیری از پوسیدگی‌های دندانی موثر هستند. با تمام تاثیرات مثبتی که دهانشویه‌ها در سلامت دهان و دندان دارند، به یاد داشته باشید که استفاده از آنها هرگز جای مسواک و نخ‌دندان را نخواهد گرفت و این دو مورد همچنان نقش مهم و اصلی را در بهداشت دهان و دندان بازی می‌کنند.

دهانشویه‌های مختلفی که در بازار وجود دارند، به ۲ گروه تقسیم می‌شوند:

۱) دهانشویه‌های خوشبو کننده

۲) دهانشویه‌های درمانی

● دهانشویه‌های خوشبو کننده

این دهانشویه‌ها که بدون نسخه از داروخانه قابل خریداری هستند، برای خوشبو کردن دهان و ایجاد حس تازگی و رفع بوی بد دهان ساخته‌ شده‌اند. انواعی از این دهانشویه‌ها هم باکتری‌های دهان را کاهش می‌دهند. اثر آنها کوتاه‌مدت است و بیش از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باقی نمی‌ماند.

● دهانشویه‌های درمانی

این دهانشویه‌ها، علاوه بر آثاری که دهانشویه‌های خوشبو کننده در دهان ایجاد می‌کنند، در درمان بیماری‌های دهان و دندان موثر هستند. این دهانشویه‌ها را باید پزشک تجویز کند و استفاده بیش از حد و بی‌موقع از آنها ممکن است خطرناک باشد. دهانشویه‌های درمانی معمولا به ۲ گروه تقسیم می‌شوند؛ یک گروه از این دهانشویه‌ها که ضدباکتری هستند، برای درمان بیماری‌های لثه و پس از جراحی‌های دهان تجویز می‌شوند. گروه دوم که برای پیشگیری استفاده می‌شوند، فلوراید دارند. فلوراید یک ماده معدنی است که با نفوذ در ساختمان دندان، به استحکام آن کمک می‌کند. دهانشویه‌های فلورایددار با قرار دادن موضعی فلوراید روی دندان‌ها، باعث استحکام آنها می‌شوند. استفاده مرتب از فلوراید، می‌تواند پوسیدگی‌های بسیار کوچکی را که هنوز در دندان حفره ایجاد نکرده است، متوقف کند.

● من هم به آن نیاز دارم؟

این سوال که چه کسانی به دهانشویه‌ نیاز دارند، را معمولا دندان‌پزشکان پاسخ می‌‌دهند. اگر از افرادی هستید که به مصرف یکی از انواع دهانشویه‌های خوشبوکننده عادت کرده‌اید، نوع و مواد تشکیل‌دهنده‌اش ‌را با دندان‌پزشک خود در میان بگذارید تا مطمئن شوید استفاده مرتب از آن، آثار سوئی به‌جای نخواهد گذاشت. افرادی که پوسیدگی‌های شدید و زیاد یا بیماری‌های حاد لثه دارند نیز با نظر پزشک می‌توانند از دهانشویه‌های درمانی برای بهبود بیماری خود استفاده کنند. در مجموع استفاده مرتب از دهانشویه‌های ملایم بدون عارضه به بهبود سلامت دهان و حفظ تازگی و رفع بوی بد دهان کمک می‌کند.

● اول مسواک یا دهانشویه؟

از آنجا که استفاده از دهانشویه نباید جای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را بگیرد، باید این ترتیب برای مراحل بهداشتی دهان و دندان رعایت شود:

۱) مسواک زدن

۲) استفاده از نخ دندان

۳) استفاده از دهانشویه

به کمک مسواک و نخ‌دندان، محیط تا حد امکان از خرده‌های غذایی و پلاک میکروبی تمیز می‌شود و بعد دهانشویه‌ اثر ضدباکتری و سایر آثار درمانی خود را بر جای می‌گذارد.

● چگونگی استفاده از دهانشویه

۱) ابتدا مقدار کافی از آن را که معمولا به‌صورت پیمانه در و بطری دهانشویه‌ ذکر می‌شود (یا دندان‌پزشک به شما می‌گوید) داخل دهان ببرید.

۲) در حالی که لب‌ها به هم چسبیده است و دندان‌ها کمی از هم فاصله دارد، دهانشویه را با فشار به تمام نقاط دهان از جمله لای دندان‌ها، زبان و گونه‌ها هدایت کنید.

۳) مطمئن شوید که دهانشویه‌ به تمام نقاط دهان شما رسیده است. آن را به مدت لازم (باتوجه به دستورالعمل روی جعبه یا نظر پزشک) در دهان نگه دارید. معمولا ۳۰ ثانیه زمان مناسبی است.

۴) دهانشویه‌ را از دهان خارج کنید و ترجیحا دهان خود را نشویید.

● توصیه های خانگی

اگر قدرت خرید دهانشویه‌های کارخانه‌ای را ندارید یا از آن افرادی هستید که محصولات خانگی را بیشتر از کارخانه‌ای می‌پسندید، چند نوع دهانشویه‌ خانگی را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

آب نمک: مخلوط یک قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب ولرم، یکی از ایده‌آل‌ترین دهانشویه‌ها برای ضدعفونی کردن محیط دهان است. البته مراقب باشید که اگر فشارخون بالایی دارید، این دهانشویه‌ را رقیق‌تر تهیه کنید یا آن ‌را با نوعی دیگری از دهانشویه‌ جایگزین کنید.

دهانشویه شیرین: این دهانشویه که به خنثی کردن محیط‌ دهان کمک می‌کند، برای ایجاد حس تازگی و طراوت در دهان و رفع بوی بدن دهان هم بسیار موثر است .

برای تهیه آن کافی است یک چهارم قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در یک لیوان آب حل و چند قطره عصاره نعناع یا مقداری عرق نعناع را به آن اضافه کنید. عصاره نعناع برای رفع بوی بد و شاداب کردن دهان موثر است.

دهانشویه رزماری و نعناع: برای تهیه این دهانشویه به موارد زیر نیاز دارید:

- ۵/۲ لیوان آب

- ۱ قاشق چای‌خوری برگ نعناع خرد شده

- ۱ قاشق چای‌خوری برگ رزماری خرد شده

- ۱ قاشق چای‌خوری رازیانه

تمام مواد را پس از آنکه آب به جوش آمد، به مدت ۲۰ دقیقه با شعله کم حرارت دهید و سپس مایع باقیمانده را صاف و از آن به عنوان یک دهانشویه عالی استفاده کنید.

عباس منتظری